Department of Geology, University of Patras
  • Home
  • Τομείς - Τμήμα Γεωλογίας Σχολή Θετικών Επιστημών, Department of Geology, University of Patras

Ερευνητική Δραστηριότητα | Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας

Ερευνητική Δραστηριότητα

Η ερευνητική δραστηριότητα του εργαστηρίου είναι επικεντρωμένη στην Πατραϊκή και Κορινθιακή τάφρο ένα μοναδικό περιβαλλοντικό εργαστήριο στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη μελέτη ωκεανογραφικών και γεωλογικών διεργασιών όπως:

  • Κυκλοφορίας υδάτων σε κόλπους , fjords και στενά ενεργών ρηγμάτων
  •  
  • Βαρυτικών μετακινήσεων /ευστάθειας πρανών
  •  
  • Τροφοδοσίας, αιώρησης μεταφοράς

Άλλα ωκεανογραφικά και γεωλογικά θέματα τα οποία ευρίσκονται στη σφαίρα ενδιαφέροντος του εργαστηρίου ανά επιστημονικό πεδίο είναι:

Θαλάσσια Γεωλογία

  • Γεωτεχνικές ιδιότητες ιζημάτων-Υπολογισμός ευστάθειας υποθαλάσσιων πρανών.
  • Θύλακες βιογενών υδρογονανθράκων στα ιζήματα: δημιουργία, μετακίνηση, διαφυγή και επίδραση τους στις θαλάσσιες κατασκευές.
  • Σύγχρονες δελταϊκές ιζηματολογικές διεργασίες.
  • Μεταβολές της στάθμης της θάλασσας κατά το Τεταρτογενές σε περιοχές υψηλής σεισμοτεκτονικής δραστηριότητας.

Φυσική Ωκεανογραφία - Περιβαλλοντική Ωκεανογραφία

  • Κυκλοφορία υδάτων σε πορθμούς και διαύλους.
  • Κυκλοφορία σε κόλπους και ανταλλαγή υδάτων μεταξύ κόλπων και ανοιχτής θάλασσας.
  • Σχηματισμός στροβίλων σε διατμητικές ροές.
  • Πρόγνωση παλιρροιών και παλιρροιακά ρεύματα και ταλαντώσεις σε κλειστές θάλασσες και κλειστούς κόλπους.
  • Θαλάσσια ρύπανση: διάχυση οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων στη θάλασσα.

Γεωμορφία Ακτών

  • Σταθερότητα ακτογραμμής.
  • Παράκτια κυκλοφορία ύδατος και ιζημάτων
  • Παράκτιες υδροδυναμικές συνθήκες - μετρήσεις χαρακτηριστικών κυμάτων και παράκτιων ρευμάτων.
  • Μεταβολές της ακτής και παράκτιες γεωμορφές.
  • Προστασία ακτών.

Ανάδειξη και Προστασία της παράκτιας & ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς

  • Αρχαίος Λιμένας Αλεξάνδρειας – Αναπαράσταση Παλαιοπεριβάλλοντος
  • Ναυμαχία του Ναυαρίνου
  • Αναπαράσταση Παλαιοπεριβάλλοντος του ναυαγίου της Δοκού
  • Αρχαίος Λιμένας Λεχαίου

Κλιματικές μεταβολές στο πρόσφατο παρελθόν και οι επιδράσεις τους στον άνθρωπο

  • Παλαιοκλιματικές συνθήκες στο Αιγαίο και Ιόνιο Πέλαγος

Δημοσιεύσεις | Ερευνητική Ομάδα Ενεργειακών Πρώτων Υλών

19831987 1988 1989 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

 

1983
1 Christanis, K. (1983): Ein Torf erzählt die Geschichte seines Moores. Telma 13: 19-32.
 

 
 

1987
1 Χρηστάνης, Κ. (1987): Κατανομή του γεωδυναμικού μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Πρακτικά 2 ου Συνεδρίου Τ.Ε.Ε. για τον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο (Αθήνα, 30.3.-4.4.1987), τόμος Β: 315-328.
2 Christanis, K. (1987): Philippi/Greece: A peat deposit awaiting development. Int. Peat J. 2: 45-54.
 

 
 

1988
1 Χρηστάνης, Κ. (1988): Επίλυση δικτύου αερισμού μεταλλείου με πολλές εισόδους και εξόδους του αέρα. Μεταλλειολογικά & Μεταλλουργικά Χρονικά 69: 53-59.
 

 
 

1989
1 Karabelas, A.J., Andritsos, N., Mouza, A., Mitrakas, M., Vrouzi, F. & Christanis, K. (1989): Characteristics of Scales from the Milos Geothermal Plant. Geothermics 18: 169-174.
 

 
 

1992
1 Christanis, K. (1992): Rezente Torfbildung im Verlandungsgürtel griechischer Seen: Das Beispiel des Klein-Prespa-Niedermoores. Telma 22: 27-35.
  Χρηστάνης, K. (1992): Το γεωθερμικό δυναμικό της χώρας. Εκτίμηση της παρούσας κατάστασης και μελλοντικές προοπτικές. Πρακτικά Συνεδρίου Τ.Ε.Ε. "Η αξιοποίηση του Ελληνικού Γεωθερμικού Δυναμικού. Παρούσα κατάσταση και προοπτικές" (Αθήνα, 10 & 11.4.1989). Τεχνικά Χρονικά 5/92: 23-27.
2 Christanis, K. & Papadaki, A. (1992): Recent peat formation in northwestern Greece. Proc. 9th Int. Peat Congress (Uppsala, 22-26.6.1992), vol. 1: 69-77, Uppsala.
 

 
 

1993
1 Botis, A., Bouzinos, A. & Christanis, K. (1993): The geology and paleoecology of the Kalodiki peatland, western Greece. Int. Peat J. 5: 25-34.
 

 
 

1994
1 Christanis, K. (1994): The genesis of the Nissi peatland (NW Greece), as an example of peat and lignite deposit formation in Greece. Int. J. Coal Geol. 26: 63-77.
2 Bouzinos, A., Broussoulis, J. & Christanis, K. (1994): Conservation and Management of Greek Fens: a "model" to avoid. Proc. Int. Symposium "Conservation and Management of Fens" (Warsaw-Biebrza, 6-10.6.1994): 225-230, Warsaw.
 

 
 

1995
1 Seymour St., K. & Christanis, K. (1995): Correlation of a Tephra Layer in Western Greece with a Late Pleistocene Eruption in the Campanian Province of Italy. Quaternary Res. 43: 46-54.
2 Christanis, K. & Seymour St., K. (1995): Α Study of Scale Deposition: an Analogue of Meso- to Epithermal Ore Formation in the Volcano of Milos, Aegean Arc, Greece. Geothermics 24: 541-552.
 

 
 

1996
1 Christanis, K. (1996): The peat resources in Greece. In: Global Peat Resources (E. Lappalainen, ed.), 87-90, Jyskä (Int. Peat Soc.).
 

 
 

1997
1 Bouzinos, A., Christanis, K. & Kotis, Th. (1997): The Chimaditida fen (W. Macedonia, Greece): a peat deposit lost. Int. Peat J. 7: 3-10.
2 Ioakim, C. & Christanis, K. (1997): Late Quaternary of a peat profile from the Kalodiki peatland in Epirus, Western Greece. Z. dt. geol. Ges. 148: 95-104.
 

 
 

1998
1 Christanis, K., Georgakopoulos, A., Fernández-Turiel, J.L. & Bouzinos, A. (1998): Geological factors influencing the concentration of trace elements in the Philippi peatland, eastern Macedonia, Greece. Int. J. Coal Geol. 36: 295-313.
2 Καλαϊτζίδης, Σ., Μπουζίνος, Α. & Χρηστάνης, Κ. (1998): Το παλαιοπεριβάλλον σχηματισμού του Ανω Ξυλιτικού Ορίζοντα στο λιγνιτικό κοίτασμα Πτολεμαΐδας. Πρακτικά 8ου Διεθνούς Συνεδρίου Ε.Γ.Ε. (Πάτρα, 27-29.5.1998), Δελτίο Ελλ. Γεωλ. Ετ. ΧΧΧΙΙ/2: 289-297.
 

 
 

2000
1 Bouzinos, A., Ioakim, Ch., Christanis, K. & Yiaccoupis, P.G. (2000): Pliocene sedimentary palaeoenvironments in the Almyros basin, Central Greece. Proc. Interim-Colloquium "Mediterranean Neogene Cyclostratigraphy in marine-continental palaeoenvironments" (Patras, 27-29.5.1998), Geol. Soc. Greece, Spec. Publ. 9: 43-51.
2 Georgakopoulos, A., Fernández-Turiel, J.L., Filippidis, A., Llorens, J.F., Kassoli-Fournaraki, A., Gimeno, D. & Christanis, K. (2000): Quality of surface waters in the Drama basin, northern Greece. Proc. 5th Int. Conference on Environmental Pollution (A. Anagnostopoulos, ed.), (Thessaloniki, 28.8.-1.9.2000): 541-548.
3 Καλαϊτζίδης, Σ., Μπουζίνος, Α. & Χρηστάνης, Κ. (2000): Το παλαιοπεριβάλλον λιγνιτογένεσης πριν και μετά την απόθεση της “χαρακτηριστικής άμμου” στο λιγνιτικό κοίτασμα Πτολεμαΐδας. Ορυκτός Πλούτος 115: 29-42.
4 Papazisimou, S., Bouzinos, A., Christanis, K. & Tzedakis, P.C. (2000): Geological study of the asphalt fen of Keri, Zakynthos island, Hellas. Proc. 11th Int. Peat Congress "Sustaining our Peatlands" (L. Rochefort & J.-Y. Daigle, eds), (Québec, 6-12.8.2000), vol. I: 58-69.
5 Kalaitzidis, S. & Christanis, K. (2000): Petrography, mineralogy and geochemistry of the Holocene peat of Philippi peatland, Hellas: Preliminary results. Proc. 11 th Int. Peat Congress "Sustaining our Peatlands" (L. Rochefort & J.-Y. Daigle, eds), (Québec, 6-12.8.2000), vol. II: 593-603.
 

 
 

2001
1 Bouzinos, A., Papazisimou, S., Christanis, K. & Tzedakis, P.C. (2001): High peat accumulation rate in the tectonic depression of Katouna, western Greece. Int. Peat J. 10: 85-95.
2 Georgakopoulos, A., Fernández-Turiel, J.L., Christanis, K., Kalaitzidis, S., Kassoli-Fournaraki, A., Llorens, J.F., Filippidis, A. & Gimeno, D. (2001): The Drama basin water: Quality and peat/lignite interaction. Environ. Geol. 41: 121-127.
3 Μπουζίνος, Α., Παπαζησίμου, Σ., Χρηστάνης, Κ. & Τζεδάκης, Π.Κ. (2001): Το «πλωτό» έλος της λίμνης Βουλκαριάς (Ν. Αιτωλοακαρνανίας). Πρακτικά 9ου Διεθνούς Συνεδρίου Ε.Γ.Ε. (Αθήνα, 26-28.9.2001), Δελτίο Ελλ. Γεωλ. Ετ. ΧΧΧΙV/1: 415-422.
4 Καλαϊτζίδης,Σ., Παπαζησίμου, Σ. & Χρηστάνης, Κ. (2001): Συνθήκες γένεσης του λιγνίτη του Γκραίκα, Βόρεια Πελοπόννησος. Πρακτικά 9ου Διεθνούς Συνεδρίου Ε.Γ.Ε. (Αθήνα, 26-28.9.2001), Δελτίο Ελλ. Γεωλ. Ετ. ΧΧΧΙV/3: 1195-1204.
 

 
 

2002
1 Kalaitzidis, S. & Christanis, K. (2002): Mineral matter in the Philippi peat in relation to peat/lignite-forming conditions in Greece. Energy Sources 24: 69-81.
2 Papazisimou, S., Bouzinos, A., Christanis, K., Tzedakis, P.C. & Kalaitzidis, S. (2002): The upland Holocene transitional mires of Elatia forest, Northern Greece. Wetlands 22: 355-365.
3 Katzur,J., Böcker, L., Fischer, K., Liebner, F. & Christanis, K. (2002): Afforestation of industrial dumps using selected improvement agents. Proc. Int. Workshop “New Frontiers in Reclamation: Facts and Procedures in Extractive Industry” (Milos, Greece, 19-21.9.2001): 149-154.
4 Kalaitzidis, S., Christanis, K., Georgakopoulos, A., Fernández-Turiel, J.L. & Papazisimou, S. (2002): Influence of geological conditions during peat accumulation on trace element affinities and their behavior during peat combustion. Energy & Fuels 16: 1476-1482.
5 Χρηστάνης, Κ. (2002): Ο τυρφώνας των Φιλίππων στην Ενεργειακή Εγνατία: Ευλογία, Κατάρα ή Πρόκληση; Πρακτικά διημερίδας «Η Καβάλα κόμβος στην Ενεργειακή Εγνατία» (Καβάλα 17-18 Φεβρ. 2001): 126-130.
6 Karapanagioti, Hr., James, G., Sabatini, D., Kalaitzidis, S. & Christanis, K. (2002): Impact of charcoal sorptive and petrological properties on phenanthrane sorption onto soils and sediments. Proc. Int. Conf. "Protection and Restoration of the Environment VI" (Skiathos, Greece, 1-5 July 2002): 889-896.
7 Christanis, K. (2002): Erdwärmenutzung in Griechenland: Heutiger Zustand und Aussichten. Proc. Int. Congress ''Sustainable Development of Thermal Mineral Waters and Spa Therapy'' (Edipsos Spa, Greece, 10-12 Sept. 1999), vol. I: 281-288.
8 Karapanagioti, Hr., James, G., Sabatini, D., Kalaitzidis, S., Christanis, K. & Gustafsson, Ö. (2002): Evaluation of phenanthrane sorption onto soils and sediments. Workshop and Exhibition "Treatment and Remediation of Contaminated Soils and Groundwater with Petroleum Products" (Tripoli, Libya May 2002), (σε CD-Rom).
 

 
 

2003
1 Kalaitzidis, S., Papazisimou, S., Giannouli, A., Bouzinos, A. & Christanis, K. (2003): Preliminary comparative analyses of two Greek leonardites. Fuel 82: 859-861.
2 Kalaitzidis, S. & Christanis, K. (2003): Scanning electron microscope study of the Philippi peat (NE Greece): Initial aspects. Int. J. Coal Geol. 54: 69-77.
 

 
 

2004
1 Karapanagioti, H.K., James, G., Sabatini, D.A., Kalaitzidis, S., Christanis, K. & Gustafsson, Ö. (2004): Evaluating charcoal presence in sediments and its effect on phenanthrene sorption. Water, Air, and Soil Pollution: Focus 4: 359-373.
2 Kalaitzidis, S., Bouzinos, A., Papazisimou, S. & Christanis, K. (2004): A short-term establishment of forest fen habitat during Pliocene lignite formation in the Ptolemais Basin, NW Macedonia, Greece. Int. J. Coal Geol. 57: 243-263.
3 Papazisimou, S., Kalaitzidis, S., Christanis, K., Cressey, G. & Valsami-Jones, E. (2004): Accurate Phase Quantification of Mineral Matter in Bulk Lignite Samples from Western Peloponnese (Greece). Energy & Fuels 18: 547-559
4 Christanis, K. (2004): Coal facies studies in Greece. In: M. Hámor-Vidó (ed.) Reconstruction of Peat-Forming Environments: A Global Historical Review. Int. J. Coal Geol. 58: 99-106.
5 Seymour, K.St., Christanis, K., Papazisimou, S., Bouzinos, A., Papatheodorou, G., Moran, E. & Dénès, G. (2004): Tephrostratigraphy and tephrochronology in the Philippi peat basin, Macedonia, northern Hellas. Quatern. Int. 121: 53-65.
6 Siavalas, G., Tsompanidou, E., Kalaitzidis, S., Bouzinos, A. & Christanis K. (2004): Early stages of lignite-formation in Ptolemais basin: A coal petrographic approach. Proc. 10th Int. Congress (15-17 April 2004, Thessaloniki, Greece), Bull. Geol. Soc. Greece XXXVI: 334-341.
7 Χατζηαποστόλου, Α., Καλαϊτζίδης, Σ, Παπαζησίμου, Σ., Χρηστάνης, Κ. & Βάγιας, Δ. (2004): Περιβαλλοντική γεωχημική και ορυκτολογική μελέτη του λιγνιτικού κοιτάσματος Πελλάνας (Ν. Λακωνίας). Πρακτικά 10 ου Διεθνούς Συνεδρίου Ε.Γ.Ε. (Θεσσαλονίκη, 15-17.4.2004), Δελτίο Ελλ. Γεωλ. Ετ. XXXVI: 300-309.
8 Μπιρμπίλη, Μ., Χρηστάνης, Κ., Λαμπράκης, Ν. & Καρύτσας, Κ. (2004): Μελέτη της δυνατότητας αξιοποίησης του γεωθερμικού πεδίου Θερμών Νιγρίτας (Ν. Σερρών). Πρακτικά 10 ου Διεθνούς Συνεδρίου Ε.Γ.Ε. (Θεσσαλονίκη, 15-17.4.2004), Δελτίο Ελλ. Γεωλ. Ετ. XXXVI: 1182-1191.
9 Kalaitzidis, S. & Christanis, K. (2004): Mineral matter in Greek peat – a qualitative approach. Proc. 5 th Int. Symp. Eastern Mediterranean Geol. (A.A. Chatzipetros & S.B. Pavlides, Eds), (14-20 April 2004, Thessaloniki, Greece), vol. 3: 1416-1419.
10 Kalaitzidis, S. & Christanis, K. (2004): Peat petrography as a tool to interpret peat-accumulation features – Case studies from Greece. Proc. 12th Int. Peat Congress (J. Päivänen, ed.), (Tampere, Finland, 6-11.6.2004), vol. 1: 42-47.
11 Christanis, K. & Kreshtapova, V. (2004): Distribution of Zn, Cu, Mn, Co, Mo, B, in the upper part of the Philippi peat profile, Greece. Proc. 12th Int. Peat Congress “Wise Use of Peatlands” (J. Päivänen, ed.), (Tampere, Finland, 6-11.6.2004), vol. 2: 1103-1107.
12 Cornelissen, G., Kukulska, Z., Kalaitzidis, S., Christanis, K. & Gustafsson, Ö. (2004): Relations between Environmental Black Carbon Sorption and Geochemical Sorbent Characteristics. Environ. Sci. Technol. 38: 3632-3640.
13 Καλαϊτζίδης, Σ. & Χρηστάνης, Κ. (2004): Ορυκτολογικοί προσδιορισμοί στερεών υπολειμμάτων (τέφρας) που προκύπτουν από υγρή και θερμική οξείδωση τύρφης. Ορυκτός Πλούτος 132: 7-16.
 

 
 

2005
1 Cornelissen, G., Christanis, K., Elmquist, M., Kalaitzidis, S., Breedveld, G., Oen, A.M.P. & Gustafsson, Ö. (2005): Impact of sorbent and sorbate characteristics on HOC sorption to organic matter, coal and black carbon. Proc. 230th ACS National Meeting (Washington, DC, 28.8.-1.9.2005), vol. 45: 375-380.
2 Sýkorová, I., Pickel, W., Christanis, K., Wolf, M., Taylor, G.H. & Flores, D. (2005): Classification of huminite – ICCP System 1994. Int. J. Coal Geol. 62: 85-106.
3 Lawson, I., Al-Omari, S., Tzedakis, C., Bryant, C. & Christanis, K. (2005): Lateglacial and Holocene vegetation history at Nisi Fen and the Boras mountains, northern Greece. The Holocene 15: 873-887.
4 Kalaitzidis, S., Christanis, K., Cornelissen, G. & Gustafsson, Ö. (2005): Tracing dispersed coaly-derived particles in modern sediments: an environmental application of organic petrography. Proc. 9th Int. Conf. Environmental Science & Technology (CEST) (Rhodes, Greece, 1-3 September 2005), vol. A: 626-631.
5 Μπουζίνος Α., Χρηστάνης Κ. & Βαλσαµή-Jones E. (2005): Γεωχημική μελέτη του λιγνιτικού κοιτάσματος Αλμυρού (Ν. Μαγνησίας). Πρακτικά 2ου Συνεδρίου Επιτροπής Οικονομικής Γεωλογίας, Ορυκτολογίας & Γεωχημείας της Ε.Γ.Ε. (Θεσσαλονίκη, 7-9 Οκτωβρίου 2005): 269-278.
6 Papazisimou, S., Christanis, K. & Ioakim, C. (2005): Holocene peat formation in Southern Peloponnese, Greece: The case of Aghios-Phloros fen. Revue de Paléobiol. 24/2: 657-672.
 

 
 

2006
1 Antoniadis, P., Mavridou, E., Papazisimou, S., Christanis, K., Gentzis, T. (2006): Palaeoenvironmental Conditions of the Mavropigi Lignites, Ptolemais Basin, Greece: A Petrological Study. Energy Sources 28: 311–327.
2 Antoniadis, P., Mavridou, E., Papazisimou, S., Christanis, K., Gentzis, T. (2006): Petrographic Characteristics of the Kardia Lignites (Core KT6A-3), Ptolemais Basin (Greece). Energy Sources 28: 373–388.
3 Chatziapostolou, A., Kalaitzidis, S., Papazisimou, S., Christanis, K. & Vagias, D. (2006): Mode of occurrence of trace elements in the Pellana lignite (SE Peloponnese, Greece). Int. J. Coal Geol. 65: 3-16
4 Kalaitzidis, S., Georgakopoulos, A., Christanis, K. & Iordanidis, A. (2006): Early coalification features as approached by solid state 13C CP/MAS NMR spectroscopy. Geochim. Cosmochim. Acta 70: 947-959
5 Oen, A.M.P., Breedveld, G.D., Kalaitzidis, S., Christanis, K. & Cornelissen, G. (2006): How quality and quantity of organic matter affect PAH desorption from Norwegian harbor sediments. Environ. Toxic. Chem. 25: 1258-1267.
6 Kalaitzidis, S., Karapanagioti, H., Christanis, K., Bouzinos, A. & Iliopoulou, E. (2006): Evaluation of peat and lignite phenanthrene sorption properties in relation to coal petrography: the impact of inertinite. Int. J. Coal Geol. 68: 30-38.
7 Cornelissen, G., Breedveld, G.D., Kalaitzidis, S., Christanis, K., Kibsgaard, A. & Oen, A.M.P. (2006): Strong Sorption of Native PAHs to Pyrogenic and Unburned Carbonaceous Geosorbents in Sediments. Environ. Sci. Technol. 40: 1197-1203.
8 Χρηστάνης, Κ., Γιαννούλη, Α., Καλαϊτζίδης, Σ., Katzur, J., Böcker, L. & Πετράκης, Γ. (2006): Εφαρμογή εδαφοβελτιωτικών μέσων που παρασκευάζονται με βάση τον λιγνίτη στην αποκατάσταση μεταλλευτικών περιοχών. Ορυκτός Πλούτος.
 

 
 

2007
1 Kalaitzidis, S., Christanis, K., Cornelissen, G. & Gustafsson, Ö. (2007): Tracing dispersed coaly particles in modern sediments: An environmental application of organic petrography. Global NEST J. 9(2): 137-143.
2 Siavalas, G., Kalaitzidis, S., Cornelissen, G., Chatziapostolou, A. & Christanis, K. (2007): Influence of Lignite Mining and Utilization on Organic Matter Budget in the Alfeios River Plain, Peloponnese (South Greece). Energy & Fuels 21: 2698-2709.
3 Sofikitis E., Siavalas G., Chatziapostolou A., Kalaitzidis S., and Christanis K. (2007): Greek coastal mires: a preliminary study of the Agoulinitsa peatland, Western Peloponnese. Proc. 11th Int. Geol. Congr., Geol. Soc. Greece, 24-26 Mai 2007, Athens, Greece, ΧΧΧX/1: 191-200.
4 Pross, J., Tzedakis, P., Schmiedl, G., Christanis, K., Hooghiemstra, H., Müller, U.C., Kotthoff, U., Kalaitzidis, S. & Milner, A. (2007): Tenaghi Philippon Re-Visited: Drilling a Continuous Lower-Latitude Terrestrial Climate Archive of the Last 250,000 Years. Scientific Drilling 5, 30-32.
5 Adamidou, K., Kassoli-Fournaraki, A., Filippidis, A., Christanis, K., Amanatidou, E., Tsikritzis, L. & Patrikaki, O. (2007): Chemical investigation of lignite samples and their ashing products from Kardia lignite field of Ptolemais, Northern Greece. Fuel 86, 2502–2508.
6 Siavalas, G., Kalaitzidis, S., Chatziapostolou, A. & Christanis, K. (2007): Assessment of lignite-derived contamination degree of Alfeios River sediments, Central Peloponnese Greece. – Proc. Int. Earth Science Colloquium on the Aegean Regions (IESCA), (Izmir, Turkey, 4-7.10.2005): 295-303.
7 Siavalas, G., Zilakou, S., Kalaitzidis, S., Chatziapostolou, A., Bouzinos, A. & Christanis, K. (2007): Trace element leachability from lignite and combustion by-products under certain pH conditions. In: Proc. 10th Int. Conf. Environmental Science and Technology (Kos Island, Greece, 5-7 Sept. 2007), extended abstract, vol. B: 800-806.
 

 
 

2008
1 Christanis, K., Kalaitzidis, S., Loizou, L. & Emmanouloudis, D. (2008): Small mire habitats in Troodos National Forest Park, Cyprus. Int. Mire Conservation Group (IMCG), Newsletter 2008/1: 22-23.
2 Chatziapostolou, A., Karapanos, E., Karagianni, P., Siavalas, G., Kalaitzidis, S., Lamprakis, N., Tiniakou, A., Georgiadis, T., Papastergiadou, E. & Christanis, K. (2008): Design and implementation of a pilot-scale wetland rehabilitation at the Mouria area, SW Greece. Extended Abstract. In: Proc. 13th Int. Peat Congress (Tullamore, Ireland, June 2008), 147-150.
3 Kalaitzidis, S., Papazisimou, S., Christanis, K., Cressey, G. & Valsami-Jones, E. (2008): A quantification method of whole bulk coal X-ray patterns. In: Coal Geology Research Progress (Th. Michel & H. Fournier, eds), pp. 131-146, Nova Science Publ. Inc. (ISBN: 978-1-60456-596-6).
4a Christanis, K. (2008): Le paysage antique: Les données des sciences de l’environnement. I. La géologie. – In: Fouilles de Delphes, tome II: Topographie et architecture. Á la frontière du profane et du sacré (J.-M. Luce, ed.), pp. 301-310, Paris, De Boccard Édition-Diffusion [ISBN 978-2-86958-200-2].
4b Christanis, K. & J.-M. Luce (2008): Le paysage delphique dans l’Antiquité. Présentation synthétique. I. La plaine. IA. L’époque néolithique et l’Âge du bronze. – In: Fouilles de Delphes, tome II: Topographie et architecture. Á la frontière du profane et du sacré (J.-M. Luce, ed.). Quatrième partie, chapitre 3: 351-353, Paris, De Boccard Édition-Diffusion [ISBN 978-2-86958-200-2].
 

 
 

2009
1 Giannouli, A., Kalaitzidis, S., Siavalas, G., Chatziapostolou, A., Christanis, K., Papazisimou, S., Papanicolaou, C., Foscolos, A. (2009). Evaluation of Greek low-rank coals as potential raw material for the production of soil amendments and organic fertilizers. Int. J. Coal Geol. 77: 383-393.
2 Siavalas, G., Linou, M., Chatziapostolou, A., Kalaitzidis, S., Papaefthymiou, Η., Christanis, Κ. (2009). Palaeoenvironment of Seam I in the Marathousa Lignite Mine, Megalopolis Basin (Southern Greece). Int. J. Coal Geol.78: 233-248.
 

 
 

2010
1 Kalaitzidis, S., Siavalas, G., Skarpelis, N., Araujo, C.V., Christanis, K. (2010) Late Cretaceous coal overlying karstic bauxite deposits in the Parnassus-Ghiona Unit, Central Greece: Coal characteristics and depositional environment. Int. J. Coal Geol. (in press) 81: 211-226..
2 Karapanagioti, H.K., Kalaitzidis, S., Vakros, J., Christanis, K., Liebner, F. (2010) The effect of ammonoxidation on the geochemical properties of lignite. Environ. Chem. Let. 8: 373-380.
3 Fotopoulou M., Siavalas G., Inaner H., Katsanou K., Lambrakis N. & Christanis K. (2010): Combustion and leaching behaviour of trace elements in lignite and combustion by-products from the Muğla Basin, SW Turkey. Proc. 12th Int. Geol. Congr., Geol. Soc. Greece (19-22 May 2010, Patras, Greece), XLIII/5: 2218-2228.
4 Christanis K. (2010): Energy Resources of Greece: Facts and Myths. Proc. 12th Int. Geol. Congr., Geol. Soc. Greece (19-22 May 2010, Patras, Greece), XLIII/1: 224-233.
 

 
 

2011
1 Müller, U.C., Pross, J., Tzedakis, P.C., Gamble, C., Kotthoff, U., Schmiedl, G., Wulf, S., Christanis, K. (2011). The role of climate in the spread of modern humans into Europe. Quat. Sci. Rev.30, 273-279.
2 Fotopoulou, K., Siavalas, G., Karapanagioti, H.K. & Christanis, K. (2011): Phenathrene sorption onto heterogeneous sediments containing carbonaceous meterials and in marine environments: Implications for organic pollutant behavior during water mixing. – Proc. 9th Int. Congress of Hydrogeology and 4th MEM Workshop on Fissured Rocks Hydrology (5-8 October 2011, Kalavryta, Greece): Advances in the Research of Aquatic Environment (Lambrakis, N., Stournaras, G., Katsanou, K., Eds), Environmental Earth Sciences,vol. 2: 211-217.
3 Arp, H.P.H., Villers, F., Lepland, A., Kalaitzidis, S., Christanis, K., Oen, A.M.P., Breedveld, G.D. & Cornelissen, G. (2011): Influence of historical industrial epochs on pore water and partitioning profiles of polycyclic aromatic hydrocarbons and polychlorinated biphenyls in Oslo harbor, Norway, sediment cores. Environmental Toxicology and Chemistry 30(4), 843–851.
 

 
 

2012
1 Ogala, J., Siavalas, G., Christanis, K. (2012). Coal petrography, mineralogy and geochemistry of lignite samples from the Ogwashi–Asaba Formation, Nigeria. J. of African Earth Science 66-67, 35-45.
2 Kostopoulos, D.S., Christanis, K. & Koufos, G.D. (2012). On some anthracotheriid (Artiodactyla, Mammalia) remains from northern Greece: comments on the palaeozoogeography and phylogeny of Elomeryx. Swiss J. Palaeontol.131, 303-315.
3 Nybom, I., Werner, D., Leppanen, M.T., Siavalas, G., Christanis, K., Karapanagioti, H., Kukkonen, J.V.K., Akkanen, J. (2012). Responses of Lumbriculus variegatus to Activated Carbon Amendments in Uncontaminated Sediments. Environ. Sci. Technol. 46, 12895-12903.
4 Milner, A.M., Collier , R.E.L., Roucoux, K.H., Muller, U.C., Pross, J., Kalaitzidis, S., Christanis , K. & Tzedakis, P.C.(2012). Enhanced seasonality of precipitation in the Mediterranean during the early part of the Last Interglacial. Geology40, 919-922.
 

 
 

2013
1

Siavalas, G., Werner, D., Karapanagioti, H.K., Bowler, B.F.J., Manning, D.A.C. & Christanis, K. (2013): Comparison of methods for the characterization and quanti?cation of carbon forms in estuarine and marine sediments from coal mining regions. Org. Geochem. 59, 61-74.
2

Milner, A.M., Muller, U.C., Roucoux, K.H., Collier, R.E.L., Pross, J., Kalaitzidis, S., Christanis, K., Tzedakis, P.C. (2013): Environmental variability during the Last Interglacial: a new high-resolution pollen record from Tenaghi Philippon, Greece.J. Quat. Sci. 28(2), 113-117.
3

O’Keefe, J.M.K., Bechtel, A., Christanis, K., Dai, S.F., DiMichele, W.A., Eble, C.F., Esterle, J.S., Mastalerz, M., Raymond, A.L., Valentim, B.V., Wagner, N.J., Ward, C.R., Hower, J.C. (2013): On the fundamental difference between coal rank and coal type. Int. Journal of Coal Geology 118, 58-87.
4

Valili, S., Siavalas, G., Karapanagioti, H.K., Manariotis, I.D., Christanis, K. (2013): Phenanthrene removal from aqueous solutions using wellcharacterized, raw, chemically treated, and charred malt spent rootlets, a food industry by-product. J. Environ. Manag. 128, 252-258.
 

 
 

2014
1 Avramidis P., Iliopoulos, G., Panagiotaras, D., Papoulis, D., Lambropoulou, P., Kontopoulos, N., Siavalas, G., Christanis, K. (2014): Tracking Mid- to Late Holocene depositional environments by applying sedimentological, palaeontological and geochemical proxies, Amvrakikos coastal lagoon sediments, Western Greece, Mediterranean Sea. – Quat. Int. 332, 19-36.
2 Karayiğit, A.I., Bechtel, A., Sachsenhofer, R.F., Christanis, K., Gratzer, R., Inaner, H. (2014): Spatial and temporal variability in vegetation and coal facies as reflected by organic petrological and geochemical data in the Middle Miocene Cayirhan coal field (Turkey). – Int. J. Coal Geol. 134-135, 46-60.
 

 
 

2015
1 Oskay, R.G., Inaner, H., Karayigit, A.I., Christanis, K. (2015): Coal Deposits of Turkey: Properties and Importance on Energy Demand. – Proc. 13th Int. Congr. (Chania-Greece, Sept. 2013), Bull. Geol. Soc. Greece XLVII/3, 2111-2120.
2 Rallakis, D., Siavalas, G., Oskay, R.G, Tsimiklis, D., Christanis, K. (2015): Dispersed Organic Matter in Bitumınous Formations of the Ionian Zone (Epirus Region, NW Greece) and Their Hydrocarbon Generation Potential. – Proc. 13th Int. Congr. (Chania-Greece, Sept. 2013), Bull. Geol. Soc. Greece XLVII/2, 880-889.
3 Chatziapostolou, A., Siavalas, G., Kalaitzidis, S., Christanis, K. (2015): Geological study for a wetland restoration: The case of the drained Mouria Lake (W. Peloponnese). – Proc. 13th Int. Congr. (Chania-Greece, Sept. 2013), Bull. Geol. Soc. Greece XLVII/1, 72-81.
4 Karayiğit, A.I., Oskay, R.G., Christanis, K., Tunoǧlu, C., Tuncer, A, Bulut, Y. (2015): Palaeoenvironmental reconstruction of the Çardak coal seam, SW Turkey. – Int. J. Coal Geol., 139: 3-16.
5 Büçkün, Z., Inaner, H., Oskay, R.G., Christanis, K. (2015): Palaeoenvironmental reconstruction of Hüsamlar coal seam, SW Turkey. – J. Earth Syst. Sci. 124(4), 729-746.
6 Pross J., Koutsodendris, A., Christanis, K., Fischer, T., Fletcher, W.J., Hardiman, M., Kalaitzidis, S., Knipping, M., Kotthoff, U., Milner, A.M., Müller, U.C., Schmiedl, G., Siavalas, G., Tzedakis, P.C., Wulf, S. (2015): The 1.35-Ma-long terrestrial climate archive of Tenaghi Philippon, northeastern Greece: Evolution, exploration, and perspectives for future research. – Newsletter on Stratigraphy 48(3), 253-276.
7 Peretiemo-Clarke, B.O., Ogala, J.E., Okiemien, F.E., Omo-Irabor, O.O., Siavalas, G., Christanis, K. (2015): Mineralogy and Geochemistry of clay sequences from parts of the Cenozoic Niger Delta Basin, Southern Nigeria: Implications for chemical weathering and palaeoclimate. – Journal of Mining and Geology 51/1 .
 

 
 

2016
1 Oskay, R.G., Christanis, K., Inaner, H., Salman, M., Taka, M. (2016): Palaeoenvironmental reconstruction of the eastern part of the Karapınar-Ayrancı coal deposit (Central Turkey). Int. J. Coal Geol.163, 100-111.
2 Sazakli, E., Siavalas, G., Fidaki, A., Christanis, K., Karapanagioti, H.K., Leotsinidis, M. (2016): Concentrations of persistent organic pollutants and organic matter characteristics as river sediment quality indices. – Toxicol. Environ. Chem. 98(7), 787-799.
3 Nikolaou, K., Alysandratou, A., Karanika, K., Kaya, Y., Inaner, H., Christanis, K., Iliopoulos, G., Avramidis, P. (2016): Sedimentology and palaeoenvironmental reconstruction of Ag-1 core of AyvalikRegion, NW Turkey. – Proc. 14th Int. Congr. (Thessaloniki, May 2016), Bull. Geol. Soc. Greece.
4 Alnawafleh, H., Tarawneh, K., Siavalas, G., Christanis, K., Iordanidis, A. (2016): Geochemistry and Organic Petrography of Jordanian Sultani Oil Shale. Open J. Geol. 6, 1209-1220.
5 Redoumi, E., Iliopoulos, G., Oskay, R.G., Salman, M., Christanis, K. (2016): Preliminary results from the micropalaeontological study of the Karapınar–Ayrancı coal Deposit (South–Central Anatolia, Turkey). In: Proc. 17th Paleontology–Stratigraphy Workshop, Ayvalık, Turkey. 143–146 pp.
6 Christanis, K. (2016): The Philippi Peatland (Greece). In: C.M. Finlayson et al. (eds.), The Wetland Book, 6 pp., Springer Science+Business Media Dordrecht [doi: 10.1007/978-94-007-6173-5_147-1]. 
    
   

2017
1 Pickel, W., Kus, J., Flores, D., Kalaitzidis, S., Christanis, K., Cardott, B.J., Misz-Kennan, M., Rodrigues, S., Hentschel, A., Hamor-Vido, M., Crosdale, P., Wagner, N. (2017): Classification of liptinite – ICCP System 1994. Int. J. Coal Geol. 169, 40-61.
2 Avramidis, P., Kalaitzidis, S., Iliopoulos, G., Papadopoulou, P., Nikolaou, K., Papazisimou, S., Christanis, K., van Wijngaarden, G.J. (2017): The so called 'Herodotus Springs' at 'Keri Lake' in Zakynthos Island western Greece: A palaeoenvironmental and palaeoecological approach. Quat. Int. 439/A, 37-51
3 Karayigit, A.I., Littke, R., Querol, X., Jones, T., Oskay, R.G, Christanis, K. (2017): The Miocene coal seams in the Soma Basin (W. Turkey): Insights from coal petrography, mineralogy and geochemistry. Int. J. Coal Geol. 173, 110-128
4 Tanneberger, F., Tegetmeyer, C., Busse, S., Barthelmes, A., Shumka, S., Moles Mariné, A. Jenderedjian, K., Steiner, G.M., Essl, F., Etzold, J., Mendes, C., Kozulin, A., Frankard, P., Milanović, Đ., Ganeva, A., Apostolova, I., Alegro, A., Delipetrou, P., Navrátilová, J., Risager, M., Leivits, A., Fosaa, A.M., Tuominen, S., Muller, F., Bakuradze, T., Sommer, M., Christanis, K., Szurdoki, E., Oskarsson, H., Brink, S.H., Connolly, J., Bragazza, L., Martinelli, G., Aleksāns, O., Priede, A., Sungaila, D., Melovski, L., Belous, T., Saveljić, D., de Vries, F., Moen, A., Dembek, W., Mateus, J., Hanganu, J., Sirin, A., Markina, A., Napreenko, M., Lazarević, P., Šefferová Stanová, V., Skoberne, P., Heras Pérez, P., Pontevedra-Pombal, X., Lonnstad, J., Küchler, M., Wüst-Galley, C., Kirca, S., Mykytiuk, O., Lindsay, R., Joosten, H. (2017): The peatland map of Europe. Mires and Peat 19/22, 1–17.
5 Christanis, K. (2017): Greece. – In: Mires and peatlands of Europe. Status, distribution and conservation (Joosten, H., Tanneberger, F. and Moen, A., eds), 425-43, Schweizerbart Science Publ. [ISBN 978-3-510-65383-6].
 

 
   

2018
 1 Wulf, S., Hardiman, M.J., Staff, R.A., Andreas Koutsodendris, A., Appelt, O., Blockley, S.P.E., Lowe, J.J., Manning, C.J., Schmitt, A.K., Smith, V.C., Tomlinson, E.L., Ottolini, L., Vakhrameeva, P., Knipping, M., Kotthoff, U., Milner, A.M., Muller, U.C., Christanis, K., Kalaitzidis, S., Tzedakis, P.C., Schmiedl, G., Pross, J. (2018): The marine isotope stage 1-5 cryptotephra record of Tenaghi Philippon, Greece: Towards a detailed tephrostratigraphic framework for the Eastern Mediterranean region. Quat. Sci. Rev. 186, 236-262.
 

 
   

2019
 1 Ogala, J.E., Kalaitzidis, S., Christanis, K., Omo-Irabor, O.O., Akinmosin, A., Yusuf, C.U., Constantinopoulos, M., Papaefthymiou, H., Pasadakis, N. (2019): Geochemical and organic petrological study of bituminous sediments from Dahomey Basin, SW Nigeria.  Mar. Petr. Geol.99, 577–595.
 

 
   
   

 

Σύνδεσμοι | Εργαστήριο Γεωφυσικής

GSSI   Γεωραντάρ
Geonics   Ηλεκτροαγωγιμόμετρο
Scintrex   Βαρυτόμετρο
Geometrics   Σεισμογράφος
Bartington   Μαγνητική επιδεκτικότητα
Geoscan   Ηλεκτρική χαρτογράφηση
Littlemore Scientific   Πρωτονιακό Μαγνητόμετρο Ξηράς και Θαλάσσης
ΓΕΩΤΕΕ   Γεωτεχνικό Επιμελητήριο
Αρχαιομετρική Εταιρεία    
Geosoft   Λογισμικό Επεξεργασίας Γεωφυσικών Δεδομένων
File Zilla Client Install & Adjust   Οδηγίες Λήψης & Εγκατάστασης

 

Η Πλατωνική Ατλαντίδα, Μύθος ή Πραγματικότητα | Εργαστήριο Γεωφυσικής

Στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών, πραγματοποιήθηκε Ημερίδα με θέμα "Η πλατωνική Ατλαντίδα, Μύθος ή Πραγματικότητα ?". Η εκδήλωση αυτή ήταν υπό την αιγίδα τηw Σχολής Θετικών Επιστημών και της Σχολής Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών. Κατά την διάρκεια της ημερίδας αναπτύχθηκε το θέμα της Ατλαντίδας από επιστήμονες, των οποίων οι διαλέξεις παρατίθενται στην συνέχεια.

Χαιρετισμός π. Κοσμήτορα Σχολής Θετικών Επιστημών, Καθηγητής Α. Ζεληλίδης

 
Χαιρετισμός Κοσμήτορα Σχολής Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών, Καθηγητής Χ. Τερέζης

 
"Ο μύθος της Ατλαντίδας, υπό το φώς της σύγχρονης φιλολογικής έρευνας" , Σπύρος Π. Παναγόπουλος, Υποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

 
"Ως εν εικόσι δια τινών συμβόλων : Οι συμβολισμοί του μύθου της Ατλαντίδας κατά τον νεοπλατωνικό φιλόσοφο Πρόκλο", Ηλίας Τεμπέλης, Επίκουρος Καθηγητής Φιλοφοφίας Σχολής Ναυτικών Δοκίμων

 
"Η ατλαντίδα στην ύστερη νεοπλατωνική παράδοση", Χρήστος Τερέζης, Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Πατρών

 
"Ηταν η Αθήνα και η Ατλαντίδα του Τίμαιου και του Κριτία φανταστικές επινοήσεις ?", Σταύρος Π. Παπαμαρινόπουλος, Καθηγητής Γεωφυσικής Πανεπιστημίου Πατρών.

 

 

Ερευνητικά Προγράμματα | Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας

Υποβρύχια Ενεργειακά και Τηλεπικοινωνικά καλώδια

1988-89:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές/γεωτεχνικές έρευνες για την επιλογή της ασφαλέστερης οδού για την ενεργειακή διασύνδεση Πελοποννήσου-Κρήτης. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Η.

1989:Αξιολόγηση ωκεανογραφικών και γεωλογικών στοιχείων για την ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας. Χρηματοδότης : Δ.Ε.Η. και ENEL

1990:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές/γεωτεχνικές έρευνες για τη διασύνδεση Ελλάδας-Ιταλίας. Χηματοδότης : Δ.Ε.Η. και ENEL.

1991:Γεωφυσικές έρευνες για τον εντοπισμό της βλάβης των καλωδιακών συνδέσων Ρίο-Αντίριο και Ζακύνθου-Κεφαλληνίας. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Η.

1992:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές έρευνες για την επιλογή της ασφαλέστερης οδού για την ενεργειακή διασύνδεση Τήνου-Σύρου-Μυκόνου Χρηματοδότης: Δ.Ε.Η.

1992:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές έρευνες για την επιλογή της ασφαλέστερης οδού για την ενεργειακή διασύνδεση Ακτίου-Πρέβεζας και Αχλάδι-Αιδηψός. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Η.

1993:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές έρευνες για την τοποθέτηση ενεργειακών καλωδίων μεταξύ Ευβοίας-Ανδρου-Τήνου. Χρηματοδότες: Asso Divers και Akti Engineering

1993:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές έρευνες για την τοποθέτηση ενεργειακών καλωδίων μεταξύ Tήνου -Σύρου-Μυκόνου. Χρηματοδότες: Asso Divers και Akti Engineering

1993:Γεωφυσικές έρευνες για τον εντοπισμό της βλάβης της καλωδιακής διασύνδεσης Κως- Νισύρου. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Η.

1993-94:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές/γεωτεχνικές έρευνες για τις τηλεπικοινωνιακές διασυνδέσεις: (α) Πάτρα-Κρυονέρι, (β) Πρέβεζα-Κέρκυρα και (γ) Ηγουμενίτσα-Κέρκυρα. Χρηματοδότης: Akti Engineering

1994:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές/γεωτεχνικές έρευνες για την ενεργειακή διασύνδεση Κυλλήνης -Ζακύνθου. Χρηματοδότης : Δ.Ε.Η.

1995:Θαλάσσιες γεωλογικές/γεωφυσικές/γεωτεχνικές έρευνες για την τηλεπικοινωνιακή διασύνδεση Λαγονήσι-Μήλος-Κρήτη. Χρηματοδότης : Αkti Engineering

1995:Ανάπτυξη ψηφιακού συστήματος καταγραφής ακουστικών κυμάτων τομογράφων υποδομής πυθμένα. Χρηματοδότης: ΥΠΕΤ

1996:Γεωφυσική διασκόπηση στο δίαυλο Σκιάθου για την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ Σκιάθου - Πηλίου. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Η.

1997:Ωκεανογραφική/γεωφυσική/γεωτεχνική έρευνα για την τηλεπικοινωνιακή διασύνδεση μεταξύ Πρέβεζας - Λεχαινών (διαμέσου Λευκάδας, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου). Χρηματοδότης : Αkti Engineering

1997:Ωκεανογραφική/γεωφυσική/γεωτεχνική έρευνα για την τηλεπικοινωνιακή διασύνδεση μεταξύ Αρκίτσας - Αιδηψού. Χρηματοδότης : Αkti Engineering

1997:Γεωφυσική έρευνα για την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ Ρίου - Αντιρίου Χρηματοδότης: Δ.Ε.Η.

1998:Ωκεανογραφική/γεωφυσική/γεωτεχνική έρευνα για την τηλεπικοινωνιακή διασύνδεση μεταξύ Μυκόνου Ηρακλείου Κρήτης (διαμέσου Πάρου, Νάξου, Ιου, Σαντορίνης). Χρηματοδότης : Αkti Engineering

1999:Ωκεανογραφικές/γεωφυσικές έρευνες για την επιλογή της ασφαλέστερης οδού για την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας-Ιταλίας. Χρηματοδότης : Δ.Ε.Η. και ENEL.

2000:Ωκεανογραφικές/γεωφυσικές έρευνες για την ενεργειακή διασύνδεση Κυλλήνης -Ζακύνθου. Χρηματοδότης : Pirelli

2001: Ωκεανογραφικές/γεωφυσικές έρευνες για την επιλογή της ασφαλέστερης οδού για την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ Κερατσίνι-Ψυτάλλεια. Χρηματοδότης : Αkti Engineering

Υποθαλάσσιοι αγωγοί και λιμάνια

1991:Θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες για την τοποθέτηση αγωγού μεταφοράς πετρελαίου από τις εξέδρες άντλησης του Πρίνου στα διυλιστήρια Κεραμωτής. Χρηματοδότης : Akti Engineering

1993:Θαλάσσιες γεωφυσικές έρευνες για την κατασκευή του Νέου λιμένος Πατρών. Χρηματοδότης: Τρίτων Σύμβουλοι Μηχανικοί

1993:Θαλάσσιες βυθομετρικές/γεωφυσικές έρευνες για τη σχεδίαση του υποθαλασσίου αγωγού λυμάτων του βιολογικού καθαρισμού των Πατρών. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Υ.Α ΠΑΤΡΩΝ

1994:Θαλάσσια γεωφυσική έρευνα στο δίαυλο Αγ. Τριάδας-Ρεβυθούσας (θαλάσσια περιοχή Πάχης-Σαλαμίνας) για την ασφαλή πόντιση υποθαλάσσιων αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου. Χρηματοδότης : Akti Engineering

1996: Βυθομετρική / γεωφυσική / γεωτεχνική έρευνα για την πόντιση του αγωγού του βιολογικού καθαρισμού της Κέρκυρας. Χρηματοδότης : Akti Engineering

1997:Γεωτεχνικές ιδιότητες των επιφανειακών ιζημάτων του πυθμένα του Νέου Λιμένα Πατρών - 1ο τμήμα. Χρηματοδότης : Akti Engineering

1998:Γεωφυσική έρευνα του πυθμένα κατά μήκος του υποθαλάσσιου αγωγού Ε.Ε.Λ. (βιολογικός καθαρισμός) Πατρών. Χρηματοδότης: ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ Ε.Π.Ε.

2000:Ωκεανογραφικές/γεωφυσικές έρευνες για την κατασκευή του νέου Λιμένα του Αιγίου. Χρηματοδότης: Mochlos A.E.

2000:Θαλάσσια γεωφυσική έρευνα στο δίαυλο Αγ. Τριάδας-Ρεβυθούσας (θαλάσσια περιοχή Πάχης-Σαλαμίνας) για την χαρτογράφηση και επιθεώρηση των υποθαλάσσιων αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου. Χρηματοδότης : Akti Engineering

2003:Έρευνα για τον περιβαλλοντικό έλεγχο της ποιότητας των βυθοκορημάτων του Λιμένος Πατρών. Χρηματοδότης: Ο.Λ.ΠΑ. A.E.

2004:Έρευνα για τον περιβαλλοντικό έλεγχο της ποιότητας των βυθοκορημάτων του Λιμένος Πειραιώς. Χρηματοδότης: Ο.Λ.Π. A.E.

Ωκεανογραφικές έρευνες προστασία θαλάσσιου περιβάλλοντος

1985:Ωκεανογραφικές έρευνες στο Δίαυλο Πρέβεζας. Χρηματοδότης: Δήμος Πρέβεζας.

1986:Μελέτη ταλαντώσεων της επιφάνειας της θάλασσας στην περιοχή Ρίο-Αντίρριο.

1986:Μελέτη των ακτών Ηλείας. Χρηματοδότης: ΥΠΕΧΩΔΕ.

1988:Ωκεανογραφικές έρευνες στο Μαλιακό κόλπο. Xρηματοδότης:ΕΤΒΑ

1988:Ωκεανογραφικές έρευνες του όρμου Καμένων Βούρλων για την επιλογή της θέσης απόληξης του αγωγού των οικιακών αποβλήτων. Χρηματοδότης: Δήμος Καμένων Βούρλων.

1988:Μελέτη της εξάπλωσης της μεταλλοφόρου Βωξιτικής Ιλύος (Ερυθρά Ιλύς) στον Κορινθιακό κόλπο. Χρηματοδότης: Νομαρχία Βοιωτίας.

1993:Ωκεανογραφικές έρευνες για τη μελέτη της διασποράς των οικιακών αποβλήτων στην παράκτια ζώνη της Πάτρας. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Υ.Α ΠΑΤΡΩΝ

1994:Θαλάσσια Περιβαλλοντική (γεωφυσική, ιζηματολογική, γεωχημική) μελέτη της έκχυσης βωξιτικών καταλοίπων στον Κορινθιακό κόλπο, επιφανειακή κατανομή και διεργασίες μεταφοράς. Χρηματοδότης: Αλουμίνιο της Ελλάδος ΑΕ.

1996:Μελέτη μεταβολών ακτογραμμής Αιγιαλείας: Διάβρωση από σεισμικά και ανεμογενή κύματα. Χρηματοδότης: Νομαρχία Αχαϊας.

1997:Ρευματολογική και ιζηματολογική έρευνα στον όρμο Γλύφα, Γαλαξειδίου. Χρηματοδότης: MARNET

1997:Θαλάσσια γεωφυσική διασκόπηση των αλλοιούμενων ακτών Ερατεινής-Τολοφώνα. Χρηματοδότης: Α.Δ.Κ. Σύμβουλοι Μηχανικοί

2001-2004: Παρακολούθηση (monitoring) της ποιότητας του υδάτινου αποδέκτη των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων της πόλης των Πατρών. Χρηματοδότης: Δ.Ε.Υ.Α ΠΑΤΡΩΝ

2002:Μελέτη εξυγίανσης της παράλιας Γριμπόβου (Ναύπακτος) από την παρουσία οργανικής λάσπης στον πυθμένα. Χρηματοδότης: Ν.Α. Αιτωλοακαρνανίας

2002-2004: Ωκεανογραφικές έρευνες στον Πατραϊκό και Κορινθιακό κόλπο στα πλαίσια του προγράμματος ASSEM (Ανάπτυξη Σειράς Αισθητήρων παρακολούθησης μακράς διαρκείας του θαλάσσιου πυθμένα σε σχέση με τις φυσικές καταστροφές) Array of Sensors for SEabed Monitoring of geohazards. Χρηματοδότης: Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θαλάσσιες αρχαιολογικές έρευνες

1994-1997: Θαλάσσιες γεωφυσικές/αρχαιολογικές έρευνες στον όρμο του Ναβαρίνο Πύλος.

1999-2002: Θαλάσσιες γεωφυσικές/αρχαιολογικές έρευνες στην παράκτια ζώνη της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου. Χρηματοδότης: Πρόγραμμα Κ.Καραθεοδωρή.

Τηλεσκόπηση και Γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών

2003-2004: Καταγραφή και επεξεργασία των γεωπεριβαλλοντικών χαρακτηριστικών του Δήμου Διακοπτού μέσω G.I.S Χρηματοδότης: Δήμος Διακοπτού.

Σύνδεσμοι | Ερευνητική Ομάδα Ενεργειακών Πρώτων Υλών

International Peat Society  
Deutsche Gesellschaft für Moor- und Torfkunde  
International Mire Conservation Group  
Συνθήκη RAMSAR για υγροτόπους  
International Committee for Coal and Organic Petrology  
The Society for Organic Petrology  
European Association of Organic Geochemistry  
World Coal Institute  
Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Εφαρμογών Στερεών Καυσίμων  
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (Μουσείο Γουλανδρή)  
International Geothermal Association  
The United Nations University-Geothermal Training Programme  

 

Εξοπλισμός | Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας

Ο εργαστηριακός εξοπλισμός του εργαστηρίου είναι από τους τελειότερους και πλέον σύγχρονους στον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό χώρο για την εκτέλεση ερευνών στα πεδία της Θαλάσσιας Γεωλογίας/Γεωφυσικής/Γεωτεχνικής, Φυσικής Ωκεανογραφίας, Παράκτιας Υδροδυναμικής και Γεωμορφολογίας Ακτών, καθώς επίσης και της Περιβαλλοντικής Ωκεανογραφίας. Ο εξοπλισμός περιλαμβάνει τα παρακάτω όργανα

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑ

Γεωφυσικές Συσκευές

  • Τομογράφος πυθμένα υψηλών συχνοτήτων 3.5kHz O.R.E. με 4 πομπούς για μικρά και μεσαία βάθη και 9 πομπούς για μεγάλα βάθη νερού.
  • Τομογράφος πυθμένα Sparker S.I.G. μέσων συχνοτήτων από 35 έως 1600Hz για μεγάλη διείσδυση.
  • Υδρόφωνα: 1 κανάλι με 4 κύτταρα, 1 κανάλι με 8 κύτταρα, 1 κανάλι με 4, 8 και 12 κύτταρα
  • Σύστημα λήψης και ενίσχυσης ακουστικών κυμάτων τύπου GEOPULSE και KEMO, και καγραφικά συστήματα τύπου E.P.C. 1600, 1650 και E.P.C. - G.S.P. 1032.
  • Ηχοβολιστής πλευρικής σάρωσης (side scan sonar) E.G.&G. Διπλής συχνότητας (100 και 500kHz) με καλώδιο για 500m βάθος νερού.
  • Κατευθυνόμενο υποβρύχιο όχημα (R.O.V.), τύπου BENTHOS, με έγχρωμη φωτογραφική μηχανή και έγχρωμη με καλώδιο για 250m βάθος νερού.
  • Πρωτονιακό Μαγνητόμετρο τύπου ELSEC.

Συσκευές Ραδιοεντοπισμού και πλοήγησης

  • Δορυφορικό Σύστημα Προσδιορισμού θέσης (G.P.S.) τύπου Magnavox 2000 με ικανότητα μετατροπής του σε Διαφορικού Σύστημα (D.G.P.S.).

Γεωλογικές Συσκευές

  • Πυρηνολήπτης βαρύτητας και διάφοροι τύποι δειγματοληπτικών συσκευών.
  • Πλήρης εξοπλισμός για κοκκομετρική ανάλυση χονδρόκοκκων και λεπτόκοκκων ιζημάτων.

Πλήρης εξοπλισμός για τον προσδιορισμό τωνγεωτεχνικών ιδιοτήτων των ιζημάτων του πυθμένα όπως:

  • συσκευή Casagrande
  • συσκευή δοκιμής αστράγγιστης διατμητικής αντοχής (vane test)
  • συσκευή δοκιμής στερεοποίησης
  • συσκευή άμεσης διάτμησης (shear box).
 

ΦΥΣΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΑΚΤΩΝ

  • Ρευματογράφοι συνεχούς καταγραφής Sensordata (6)
  • Θερμοσαλινόμετρο Ν.Β.Α. για ρηχά νερά και θερμοσαλινόμετρα της OCEAN DATAγια βάθος μέχρι 2000μ.
  • Φιάλες δειγματοληψίας νερού.
  • Παλιρροιογράφοι Van Essen (5)
  • Οξυγονόμετρο.
  • Κυματογράφοι συνεχούς αντιστάσεως (8).
  • Σύστημα καταγραφής μετρήσεων (Data acquisition system) με δυνατότητα ταυτόχρονης μέτρησης 24 καναλιών βασισμένο σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.
  • Αυτογραφικά και ηλεκτρονικά ανεμόμετρα
  • Σύστημα ειδικών πλωτήρων για νυχτερινές μετρήσεις παρακτίων ρευμάτων με φωτογραμμετρικές μεθόδους.
 

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΩΚΕΑΝΟΓΡΑΦΙΑ

  • Ατομική Απορρόφηση (Atomic Absorption Spectrophotometer) Perkin Elmer 3.100 με φούρνο γραφίτη και λυχνίες για τον προσδιορισμό 16 στοιχείων (Al, Ca, Mg, Si, Fe, Ti, Cd, Cr, Pb, Zn, Mn, Co, Ni, Cu, Hg, Mo, Ag, Ba).
  • Πολυπαραμετρικό σύστημα μέτρησης περιβαλλοντικών θαλάσσιων και λιμναίων παραμέτρων υδάτινης στήλης (θερμοκρασία, αλατότητα, διαλελυμένο οξυγόνο, pH, δυναμικό οξειδοαναγωγής) YSI 600XL.
  • Πολυπαραμετρικό σύστημα μέτρησης ωκεανογραφικών-περιβαλλοντικών δεδομένων (ταχύτητα και διεύθυνση ρευμάτων, θερμοκρασία, αλατότητα, πυκνότητα, διαλελυμένο οξυγόνο, θολερότητα) Aanderaa RCM9 MK II.
  • Σύστημα μέτρησης διαλελυμένου μεθανίου Capsum METS.
 

ΦΩΤΟΓΡΑΜΜΕΤΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

  • Φωτογραμμετρικός Σταθμός με λογισμικό Φωτογραμμετρίας – Τηλεπισκόπησης Image Station της Zi-Imaging.

 

Δημοσιεύσεις | Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας

1986 1987 1988 1989 1990 1992 1993 1994 1996 1997 1999 2000 2001 2002 2003 2005 2006

1986
1 Varnavas, S., Ferentinos, G. and Collins, M. (1986): Dispersion of bauxitic red mud in the Gulf of Corinth, Greece. Marine Geology 70:211-222.

 

1987
1 Varnavas, S. and Papatheodorou, G. (1987): Marine mineral resources in the Mediterranean Sea. Iron, Titanium, Chromium, Nickel deposit in the Gulf of Corinth, Greece. Marine Mining 6:37-70.

 

1988
1 Ferentinos, G. and Kastanos, N. (1988): Water circulation patterns in the Otranto Channel, Adriatic Sea. Continental Shelf Research 8: 1025-1041.

 

1989
1 Ferentinos, G., Papatheodorou, G. and Collins, M. (1989): Sediment transport processes on an active submarine fault, the escarpment of an asymetric graben: Gulf of Corinth, Greece. Marine Geology 88: 43-61.

 

1990
1 Kastanos, N. and Ferentinos, G. (1990): Mesoscale current variability in the Otranto Straits, Adriatic Sea. J. of Geophysical Research 96: 8741-8754.

 

1992
1 Ferentinos G. (1992): Recent gravitative mass movements in a highly tectonically active arc system: The Hellenic Arc. Marine Geology 104: 93-107.
2 Ferentinos, G. (1992): Offshore geological hazards in the Hellenic Arc. Marine Geotechnology 9: 261-277.
3 Christiansen, C., Zacharias, I. and Vang, T. (1992): Storage redistribution and net export of dissolved and sediment bound nutrients. Vejle Fjord, Denmark. Hydrobiologia 235/236: 45-57.

 

1993
1 Papatheodorou, G., Hasiotis, T. and Ferentinos, G. (1993): Gas charged sediments in the Aegean Sea. Marine Geology 112: 171-184.

 

1994
1 Papatheodorou, G. and Ferentinos, G., (1994): Sedimentation processes and basin-filling depositional architecture in an active asymmetric graben: Strava graben, Gulf of Corinth, Greece. Basin Research 5: 235-253

 

1996
1 Hasiotis, T., Papatheodorou G., Kastanos, N. and Ferentinos, G., (1996): A pockmark field in the Patras Gulf (Greece) and its activation during the 14/7/93 seismic event. Marine Geology 130: 333-344.
2 Poulos, S., Colllins, M., Pattiaratchi, C., Cramp, A., Gull, W., Tsimplis, M., Papatheodorou, G. (1996): Oceanography and Sedimentation in the semi-enclosed deep-water Gulf of Corinth (Greece). Marine Geology 134: 213-235.

 

1997
1 Papatheodorou, G. and Ferentinos, G., (1997): Submarine and coastal sediment failure, triggered by the 1995, Ms=6.1R, Aegion earthquake, Gulf of Corinth, Greece. Marine Geology 137:287-304.
2 Lambrakis, N., Voudouris, K., Papatheodorou, G., and Daskalaki, P., (1997): Factor analysis for revealing hydrochemical parameters in Pleistocene aquifers of NW Achaia, Peloponnesos, Greece. Mathematical Geology 29 (1): 43-59.
3 Zacharias I. and Ferentinos G. (1997): A numerical model for the winter circulation in Lake Trichonis, Greece. Enviromental Modelling and Software 12:311-321.
4 Papatheodorou, G. and Lambrakis, N., (1997): Trend Surface Analysis of hydrochemical data. Case studies of Plio-Pleistocene Aquifers from NW Peloponnesos and central Crete, Greece. Proceedings of Inter. Association for Mathematical Geology pp: 972-979.
5 Hasiotis, T., Papatheodorou, G., and Ferentinos, G. (1997): Geological and man-made hazards surveying for laying submarine cables in the Aegean and Ionian Seas, Greece. Proc. Inter. Symposium on Engineering and Environment of I.A.E.G. Engineering Geology and the Environment (P. Marinos et al., eds) pp 693-700. A.A. Balkema, Rotterdam.

 

1999
1 Stefatos, A., Charalambakis, M., Papatheodorou, G and Ferentinos, G. (1999): Marine debris on the seafloor of the Mediterranean Sea: Examples from two enclosed Gulfs in western Greece. Marine Pollution Bulletin 36: 389-393.
2 Papatheodorou, G., Lyberis, E., and Ferentinos, G. (1999): Use of Factor analysis to study the distribution of metalliferous bauxite tailings in the seabed of the Gulf of Corinth, Greece. Natural Resources research 8: 277-285.

 

2000
1 Collier, R., Leeder, M., Trout, M., Ferentinos, G., Lyberis, E., and Papatheodorou, G. (2000): High Sediment yields and cool wet winters: test of last glacial palaeoclimates in the northern Mediterranean. Geology 28: 999-1002.
2 Geraga, M., Tsaila-Monopoli, St., Ioakim, Chr., Papatheodorou, G., and Ferentinos, G. (2000): Evaluation of palaeoenvironmental changes during the last 18,000 years in the Myrtoon basin, SW Aegean Sea. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeocology 156:1-17.
3 Collier R., Leeder M.R., Trout M., Ferentinos G., Lyberis E. and Papatheodorou G. (2000): “High sediment yields and cool wet winters: Test of last glacial paleoclimates in the northern Mediterranean”. Geology, vol. 28, No 11, pp. 999-1002

 

2001
1 Stefatos, A., Papatheodorou G., Ferentinos, G., Leeder, M., and Collier, R. (2001): Active offshore faults in the Gulf of Corinth, Greece: their seismotectonic significance. Basin Research (submitted for publication).
2 Chalari, A., Stefatos A., Papatheodorou, G. and Ferentinos, G. (2001): A Reconnaissance Marine geophysical survey in Alexandria, Egypt for the detection of ancient shipwrecks and other traces of human activities. International Journal of Nautical Archaeology (to be submitted for publication).
3 Hasiotis, T., Papatheodorou, G., Buckovalas, G. and Ferentinos, G. (2001): Earthquake induced coastal Sediment instabilities in the Western Gulf of Corinth, Greece. Marine Geology (submitted for publication).

 

2002
1 Leeder M.R., Collier R., L.H.A. Aziz, Trout M., Ferentinos G., Papatheodorou G and Lyberis E. (2002): "Tectono-sedimentary processes along an active marine/lacustrine half-graben margin: Alkyonides Gulf, E. Gulf of Corinth, Greece". Basin Research, vol. 14, issue 1, pp 25-42.
2 J. Ravasopoulos, G. Papatheodorou, J. Kapolos, M. Geraga, A. Koliadima and K. Xenos., (2002): “A promising methodology for the detection of pockmark activation in nearshore sediments, Gulf of Patras (W. Greece)”. Instrumentation Science and Technology, vol 30, 2, pp. 139-155.
3 Hasiotis T., Papatheodorou G., Bouckovalas G. and Ferentinos G. (2002): “Earthquake-induced sediment instabilities in the coastal zone of a submarine alluvial fan in the western Gulf of Corinth, Greece”. Marine Geology, vol. 186, pp. 319-335.
4 Stefatos A., Papatheodorou G., Ferentinos G., Leeder M and Collier R. (2002): “Active offshore faults in the Gulf of Corinth: Their seismotectonic significance”. Basin Research, vol. 14, pp. 1-14
5 Hasiotis T., Papatheodorou G., and Ferentinos G. (2002): “A string of large and deep gas-induced depressions (pockmarks) offshore of Killini Peninsula, Western Greece”. Geo-Marine Letters, vol. 22, issue 3, pp. 142-149.
6 Papatheodorou G., Hotos G., Geraga M., Avramidou D. and Vorinakis T. (2002): “Heavy metal concentrations in sediments of Klisova lagoon (S.E. Mesolonghi-Aitolikon Lagoon complex), W. Greece”. Fresenius Environmental Bulletin, vol 11, No 11, pp. 951-956.
7 Phaneuf B.A., Ciavola P., Papatheodorou G. and G. Ferentinos. (2002): "Ionian Sea Study 2001". I.N.A Quarterly, vol. 29, No. 3/4, pp. 28-29.

 

2003
1 Papatheodorou G., Stefatos A., Christodoulou D., Ferentinos G. (2003):"Small scale present day turbidity currents in a tectonically active submarine graben, the Gulf of Corinth (Greece): their significance in dispersing mine tailings and their relevance to basin filling". In Submarine Mass Movements and their Consequences, (eds. J. Local & J. Mienert). Advances in Natural and Technological Hazards Research, vol. 19, pp. 459-469.
2 Christodoulou D., Papatheodorou G., Ferentinos G., Masson M. (2003): "Active seepage in two contrasting pockmark fields in Patras and Corinth Gulfs, Greece". Geo-Marine Letters 23, 3-4, 194-199.

 

2005
1 T. Hasiotis, G. Papatheodorou and G. Ferentinos, A high resolution approach in the recent sedimentation processes at the head of Zakynthos Canyon, western Greece, Marine Geology, Volume 214, Issues 1-3, 30 January 2005, Pages 49-73.
2 Maria Geraga, Stella Tsaila-Monopolis, Chrysanthi Ioakim, George Papatheodorou and George Ferentinos, Short-term climate changes in the southern Aegean Sea over the last 48,000 years, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, Volume 220, Issues 3-4, 13 May 2005, Pages 311-332.
3 Papatheodorou, G., H. Papaefthymiou, A. Maratou and G. Ferentinos (2005): Natural radionuclides in bauxitic tailings (red-mud) in the Gulf of Corinth, Greece, Radioprotection vol.40, 549-555.
4 Papatheodorou, G., Geraga, M., Ferentinos, G., (2005): The Navarino Naval Battle site, Greece – an integrated remote sensing survey and a rational management approach. International Journal of Nautical Archaeology vol. 34, No 1. 95-109.
5 Mc Neil L.C., Cotterill C.J., Henstock H.J., Bull J.M., Stefatos A., Collier R.E.L., Papatheodorou G., Ferentinos G. and Hicks S.E. (2005): Active faulting within the offshore western Gulf of Corinth, Greece: Implications for models of continental rift deformation. Geology vol. 33, 241-244.
6 Chalari, A., Christodoulou, D., Papatheodorou, G., Geraga, M., Stefatos, A., Ferentinos, G. (2005): Use of remote sensing and GIS in the reconstruction of coastal palaeogeography of Alexandria, Egypt, B.A.R., British Archaeological Reports (in press).
7 Papatheodorou, G., Geraga, M., Ferentinos G., (2005): The study of coastal palaeogeography of Dokos Island, Greece, using remote sensing techniques. B.A.R., British Archaeological Reports (in press).
8 Etiope G., Papatheodorou G., Christodoulou D., Favali P. and Ferentinos G. (2005) Gas hazard induced by methane and hydrogen sulfide seepage in the NW Peloponnesus petroliferous basin (Greece). TAO, Vol. 16, No. 4, 897-908, October 2005.
9 Stefatos, A., Papatheodorou, G., & Ferentinos, G. (submitted to Basin Research): Base of slope and Basin plain depositional systems along a border fault margin Western Gulf of Corinth. Their seismic expression.

 

2006
1 Etiope G, Papatheodorou G, Christodoulou D, Ferentinos G, Sokos E, Favali P (2006): ‘"Methane and hydrogen sulfide seepage in the NW Peloponnesus petroliferous basin (Greece): origin and geohazard. AAPG Bulletin 90 (5): 701-713 MAY 2006.
2 T. Hasiotis, M. Charalampakis, A. Stefatos, G. Papatheodorou, G. Ferentinos (2006) Fan delta development and processes offshore a seasonal river in a seismically active region, NW Gulf of Corinth. Geo-Marine Letters, 26 (4) 199-212.
3 Stefatos, A., Charalampakis, M., Papatheodorou, G., and Ferentinos, G., 2006 Tsunamogenic sources in an active European half graben (Gulf of Corinth, Central Greece). Marine Geology (in press).

 

 

Συγγράμματα | Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας

1 Φερεντίνος, Γ. και Παπαθεoδώρου, Γ. (1985)¨Τεχνική Ωκεανογραφία- Βυθομετρία-Μορφολογία-Γεωλογία.
2 Φερεντίνος, Γ., Ζαχαρίας, Ι. και Κάστανος, Ν. (1994): "Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και Ωκεανογραφικές διεργασίες οι οποίες ελέγχουν τη διασπορά και μεταφορά των οικιακών και βιομηχανικών αποβλήτων στο θαλάσσιο χώρο". Τεύχος 1.
3 Παπαθεοδώρου, Γ., Χασιώτης, Θ., Φερεντίνος, Γ. και Βογιατζάκης Ι. (1995): "Θαλάσσιες Γεωλογικές και ανθρωπογενείς επικινδυνότητες και επίδρασή τους στην πόντιση αγωγών και καλωδίων. Γεωφυσικές έρευνες για τον εντοπισμό τους και την επιλογή της ασφαλέστερης οδού πόντισης". Τεύχος 2.
4 Γκιώνης, Γ., Παπαθεοδώρου Γ., Ζαχαρίας, Ι. και Φερεντίνος, Γ. (1996): "Στατιστική και ανάλυση δεδομένων στις γεωεπιστήμες". Μέρος Α.: "Περιγραφική στατιστική , εκτιμήσεις παραμέτρων, στατιστικοί έλεγχοι". Τεύχος 3.
5 Φερεντίνος, Γ. και Παπαθεοδώρου, Γ (1997): "Κατολισθητικά φαινόμενα στον Ελληνικό χώρο: Συμβολή του Εργαστηρίου στη διεθνή βιβλιογραφία". Τεύχος 4. (υπό έκδοση).
6 Ζαχαρίας, Ι., Γκιώνης, Γ., Παπαθεοδώρου Γ., Ζαχαρίας, Ι. και Φερεντίνος, Γ.(1997) "Στατιστική και ανάλυση δεδομένων στις γεωεπιστήμες". Μέρος Β. "Συσχέτιση δεδομένων και ανάλυση χρονοσειρών". Τεύχος 5 (υπό έκδοση).
7 Παπαθεοδώρου, Γ., Γκιώνης, Γ., Ζαχαρίας, Ι., και Φερεντίνος, Γ (1997): "Στατιστική και ανάλυση δεδομένων στις γεωεπιστήμες". Μέρος Γ. "Παραγοντική ανάλυση". Τεύχος 6 (υπό έκδοση).
8 Παπαθεοδώρου, Γ. και Χαραλαμποπούλου, Μ., (1997): "Χρήση της ατομικής απορρόφησης στην Περιβαλλοντική Ωκεανογραφία". Τεύχος 7 (υπό έκδοση).
9 Φερεντίνος, Γ. "Μηχανική των Ωκεανών"  

 

Λιγνιτικά κοιτάσματα | Ερευνητικά Αντικείμενα | Ερευνητική Ομάδα Ενεργειακών Πρώτων Υλών

Η λιγνιτογένεση σημειώνεται στον Ελληνικό χώρο από το Ηώκαινο μέχρι και το Κατώτερο Πλειστόκαινο.

Κατά το Νεογενές και τοΠλειστόκαινο σχηματίστηκαν τα περισσότερα και σημαντικότερα λιγνιτικά κοιτάσματα της χώρας μας. Οι περίοδοι αυτές συνδέονται με την έντονη μεταλπική ρηξιγενή τεκτονική και ταφρογένεση. Δημιουργούνται πολυάριθμες ηπειρωτικές λεκάνες, που είτε δεν έχουν καμιά επικοινωνία με τη θάλασσα (ενδοηπειρωτικές) είτε επικοινωνούν παροδικά μόνο κατά τη διάρκεια της εξέλιξής τους με αυτήν (περιηπειρωτικές). Στις ηπειρωτικές λεκάνες πληρούνταν οι προϋποθέσεις για τον σχηματισμό εκτεταμένων κατω-τυρφώνων και τη διατήρηση της τυρφογένεσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα, με αποτέλεσμα να προκύψουν λιγνιτικά στρώματα με σχετικά μεγάλη εξάπλωση και πάχος, όπως αυτά της Φλώρινας, της Πτολεμαϊδας, του Αλιβερίου, της Μεγαλόπολης κ.ά. Αντίθετα οι λιγνιτικές αποθέσεις αυτών των περιόδων σε παράκτιες λεκάνες (Κατερίνη, Πρέβεζα-Ακαρνανία, Πύργος-Ολυμπία, Κρήτη) παρουσιάζουν μικρό πάχος, αν και συχνά η έκτασή τους είναι σημαντική.

Στους νεότερους λιγνίτες (Πλειστόκαινο) ανήκει ο (τυρφοειδούς μορφής) μαλακός λιγνίτης της Μεγαλόπολης.Στους Παλαιογενείς σχηματισμούς (Ηώκαινο-Ολιγόκαινο) ανήκουν κατά κανόνα κοιτάσματα παράκτιων λεκανών, π.χ. της Αλεξανδρούπολης, του Πενταλόφου (Ν. Κοζάνης), των Γρεβενών, των Ζαγοριών (Ν. Ιωαννίνων) κ.ά. Μέσα σε θαλάσσια ιζήματα παρεμβάλλονται λιμναίες και τελματικές αποθέσεις, από τις οποίες (τελματικές) προέκυψαν φακοειδή στρώματα λιγνίτη καλής ποιότητας. Λόγω των γενικά περιορισμένων διαστάσεών τους τα κοιτάσματα αυτά δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερο μεταλλευτικό ενδιαφέρον.

Σχηματικός χάρτης της Ελλάδας με τις θέσεις τωνκυριοτέρων κοιτασμάτων γαιανθράκων:

1:Ορεστιάδα 2: Αλεξανδρούπολη 3: Δράμα,Κορμίστα, Ηλιοκώμη, Πρώτη 4: Σέρρες 5:Αλμωπία 6: Λεκάνη Φλώρινας (Βεύη, Αχλάδα,Λόφοι) 7: Λεκάνη Πτολεμαΐδας (Αμύνταιο,Ανάργυροι, Βεγόρα, Κομνηνά, Καρυοχώρι,Πτολεμαΐδα), 8: Λεκάνη Κοζάνης (Τριγωνικό,Προσήλιο, Λάβα, Σέρβια) 9: Ελασσόνα 10:Μοσχοπόταμος, Κατερίνη 11: ΜεσοελληνικήΑύλακα 12: Ιωάννινα 13: Πρέβεζα 14: Αλμυρός 15: Ζέλι 16: Πάλιουρας 17: Αλιβέρι, Κύμη 18:Βοιωτία 19: Αττική 20: Καλάβρυτα 21: Πύργος,Ολυμπία, Βασιλάκι 22: Χωματερό-Κορώνη 23:Μεγαλόπολη 24: Μονεμβασία 25: Κάνδανος 26:Σάμος 27: Χίος 28: Ρόδος
 

Ετος

Παραγωγή λιγνίτη (σε t )

1896

14.000

1914

20.000

1930

129.600

1950

163.000

1975

18.000.000

1991

50.600.000

1997

60.000.000

Στον πίνακα φαίνεται η εξέλιξη της Ελληνικής παραγωγής λιγνίτη.

Ποσοστιαία κατανομή των Ελληνικών αποθεμάτων λιγνίτη

Κοιτάσματα σε παράκτιες λεκάνες

Τα σημαντικότερα παράκτια κοιτάσματα είναι τα ακόλουθα:

Πύργος-Ολυμπία και Πρέβεζα-Ακαρνανία: Στην ευρύτερη παράκτια λεκάνη, που εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής ακτής της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου, από τη Φιλιππιάδα μέχρι την Κυπαρισσία, είναι γνωστές 50 περίπου θέσεις με λιγνιτικές αποθέσεις. Ο λιγνίτης εμφανίζεται μέσα σε Νεογενή ιζήματα, αργίλους και μάργες κυρίως Πλειοκαινικής ηλικίας, με πάχη μέχρι 2 m. Είναι μαλα-κός με Κ.Θ.Ι. 2.000-2.500 kcal/kg. Τα αποθέματα εκτιμώνται στους 40 Μt, είναι όμως κατανεμημένα σε πολλές θέσεις. Κατά περιόδους λειτούργησαν – και ακόμα λειτουργούν – μικρά ιδιωτικά ορυχεία στην περιοχή.

Μικρά φακοειδή λιγνιτικά σώματα υπάρχουν ακόμα στα Ζαγόρια (Ν. Ιωαννίνων) μέσα στον φλύσχη Ηωκαινικής ηλικίας, καθώς και στο Πεντάλοφο (Ν. Κοζάνης) και στα Γρεβενά, όπου ο λιγνίτης Ολιγοκαινικής ηλικίας απαντάται στα μολασσικά ιζήμα-τα της Μεσελληνικής αύλακας. Η σημασία τους είναι περιορισμένη.Αλεξανδρούπολη: Ο λιγνίτης απαντάται μέσα σε Ηωκαινικά στρώματα μάργας, αργίλου, ψαμμίτη. Είναι στιλπνός με Κ.Θ.Ι. 5.200 kcal/kg. Τα αποθέματα ανέρχονται σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες τόνους. Κατά καιρούς λειτούργησαν στην περιοχή μικρές εκμεταλλεύσεις.

Κοιτάσματα σε ηπειρωτικές λεκάνες

Τα μεγαλύτερα λιγνιτικά αποθέματα της χώρας βρίσκονται στην τεκτονική τάφρο της Δυτικής Μακεδονίας. Σημαντικά είναι ακόμα τα κοιτάσματα των λεκανών Δράμας, Μεγαλόπολης και – παλαιότερα – Αλιβερίου.

α. Η τεκτονική τάφρος της Δυτικής Μακεδονίας

Η λιγνιτοφόρα λεκάνη Φλώρινας-Αμυνταίου-Πτολεμαϊδας-Κοζάνης-Σερβίων-Ελασσώνας αποτελεί τμήμα της μεγάλης τεκτονικής τάφρου μήκους > 120 km, που εκτείνεται από το Μοναστήρι (πρώην Γιουγκοσλαβική Δημ. Μακεδονίας) μέχρι την Ελασσόνα, νότια του Αλιάκμονα ποταμού.

Ο άξονας της τάφρου έχει ΒΔ-ΝΑ διεύθυνση, παράλληλη με τον άξονα των Ελληνίδων. Γεωτεκτονικά η περιοχή ανήκει στην Πελαγονική ζώνη. Η τάφρος δημιουργήθηκε από τη ρηξιγενή τεκτονική του Νεογενούς. Κατά το Ανώτερο Μειόκαινο επεκράτησαν εφελκυστικές τάσεις με διεύθυνση ΒΒΑ-ΝΝΔ, που δημιούργησαν το κύριο βύθισμα με ρήγματα ΒΔ-ΝΑ διεύθυνσης. Κατά το Ανώτερο Πλειόκαινο και το Τεταρτογενές εφελκυστικές τάσεις ΒΔ-ΝΑ διεύθυνσης χώρισαν το αρχικό βύθισμα σε επιμέρους λεκάνες, που οριοθετούνται από ΒΑ-ΝΔ ρήγματα. Σχηματίστηκαν έτσι οι λεκάνες Φλώρινας, Αμυνταίου-Πτολεμαϊδας, Κοζάνης-Σερβίων και Ελασσόνας.

Οι Νεογενείς αποθέσεις των παραπάνω λεκανών διακρίνονται σε τρεις σειρές:

- την κατώτερη σειρά (σχηματισμός Κομνηνών),

- τη μεσαία σειρά (σχηματισμός Πτολεμαϊδας) και

- την ανώτερη σειρά.

Η κατώτερη σειρά αποτελείται στη βάση της από ένα γνευσιακό κροκαλοπαγές, το οποίο μεταβαίνει προς τα πάνω σε μάργες, αμμώδεις μάργες, άμμους, ιλύες, αργίλους και λιγνίτες. Το περιβάλλον απόθεσης ήταν ποτάμιο, ποταμολιμναίο και τοπικά τελματικό. Η ηλικία του σχηματισμού είναι Ανω Μειοκαινική μέχρι Κάτω Πλειοκαινική, όπως διαπιστώθηκε από μακροπαλαιοβοτανικούς και παλυνολογικούς προσδιορισμούς.

Ο μεσαίος σχηματισμός χαρακτηρίζεται από μεγάλου πάχους στρώματα λιγνιτών, που εναλλάσσονται με στρώματα αργίλων, ιλύων, αμμωδών αργίλων και μαργών. Το περιβάλλον απόθεσης ήταν κύρια λιμναίο και λιμνοτελματικό. Η ηλικία του σχηματισμού είναι Πλειοκαινική σύμφωνα με παλυνολογικές μελέτες.

Ο ανώτερος σχηματισμός αποτελείται από τις Τεταρτογενείς αποθέσεις. Το πάχος τους δεν είναι σταθερό, αλλά κυμαίνεται από λίγα μέτρα μέχρι μερικές εκατοντάδες μέτρα. Τα ιζήματα κάθονται ασύμφωνα πάνω στα Πλειοκαινικά στρώματα. Η αιτία της ασυμφωνίας είναι ο τεκτονισμός του Ανώτερου Πλειοκαίνου-Κατώτερου Πλειστοκαίνου. Τα ιζήματα είναι κύρια ποτάμια (άμμοι και κροκάλες), ενώ τοπικά απαντώνται άργιλοι και μάργες, μικρού πάχους λιγνιτικά στρώματα και τύρφη.

Ο λιγνίτης της κατώτερης σειράς

Ο λιγνίτης του κατώτερου σχηματισμού είναι σκληρός, καστανόχρωμος, και εμφανίζει έντονα τη δομή και υφή του ξύλου, πρόκειται δηλαδή για ξυλιτικό λιθότυπο. Τα ιζήματα στα οποία φιλοξενείται είναι κυρίως ιλύες, μέσα στις οποίες υπάρχουν κατά θέσεις φακοί άμμου, αργίλου και μάργας. Απαντάται στα ανατολικά περιθώρια των λεκανών Φλώρινας-Αμυνταίου-Πτολεμαϊδας. Δεν σχηματίζει εκτεταμένα στρώματα, αλλά λόγω τεκτονισμού έχει αποτεθεί σε πολλά μικρά τμήματα των λεκανών, γειτονικά μεταξύ τους. Ο ξυλίτης προήλθε από δασοτυρφώνες με κωνοφόρα κυρίως δένδρα, που αναπτύσσονταν σε ένα σχετικά πιο θερμό και υγρό κλίμα από το σημερινό.

Σκαρίφημα τμήματος της τεκτονικής τάφρου της Δυτ. Μακεδονίας (Αχ: Αχλάδα, Λ: Λόφοι, Β: Βεύη, Βε: Βεγόρα, Βα: Βαλτόνερα, Αμ: Αμύνταιο, Πε: Περδίκα, Αρ: Αρδασσα, Κ: Κομνηνά, Αν: Ανατολικό, Π: Πτολεμαΐδα).

Στη λεκάνη της Φλώρινας κυριαρχεί ο ξυλιτικός λιγνίτης. Τα βέβαια αποθέματα ξυλίτη ανέρχονται σε 270 Μt, τα τεχνικοοικονομικά απολήψιμα σε 200 Μt. Η εκμετάλλευση γίνεται από δυο ιδιωτικές εταιρίες, που διαθέτουν λιγνιτωρυχεία στις περιοχές της Βεύης και της Αχλάδας αντίστοιχα. Η ετήσια παραγωγή ανέρχεται σε 2 Μt περίπου, που τροφοδοτούν τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς (Α.Η.Σ.) Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου της Δ.Ε.Η.

Πρόσφατα ανακαλύφθηκε μεταξύ Βεύης και Αχλάδας το κοίτασμα Λόφων με ξυλιτικό λιγνίτη (σχ.....), η εκμετάλλευση του οποίου θα ξεκινήσει σύντομα.

Από πλευράς βαθμού ενανθράκωσης ο ξυλίτης της Φλώρινας κατατάσσεται στους μαλακούς λιγνίτες. Είναι καλής ποιότητας με μέση υγρασία 30%, τέφρα (επί ξηρού) 27% και κατώτερη θερμαντική ικανότητα (σε φυσική κατάσταση) 2.700 kcal/kg.

Στα ανατολικά περιθώρια της λεκάνης Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου υπάρχουν τρία ξυλιτικά κοιτάσματα: των Κομνηνών, του Ανατολικού-Καρυοχωρίου και της Βεγόρας.

Το κοίτασμα Κομνηνών έχει βέβαια αποθέματα 264 Μt, από τα οποία απολήψιμα θεωρούνται 153 Μt. Ο ξυλίτης έχει υγρασία 40%, τέφρα (επί ξηρού) 30%, κατώτερη θερμαντική ικανότητα (σε φυσική κατάσταση) 2.400 kcal/kg. Η εκμετάλλευση προβλέπεται να αρχίσει σύντομα.

Το κοίτασμα Ανατολικού-Καρυοχωρίου διαθέτει βέβαια αποθέματα 205 Μt, τεχνικοοικονομικά απολήψιμα 152 Μt. Ο ξυλίτης έχει την ίδια ποιότητα με αυτόν των Κομνηνών, λόγω όμως του μεγάλου βάθους στο οποίο απαντάται το κοίτασμα, η εκμετάλλευση κρίνεται προς το παρόν οικονομικά ασύμφορη.

Το κοίτασμα της Βεγόρας έχειπαρόμοια ποιοτικά χαρακτηριστικά. Τα αποθέματα είναι της τάξης των 40 Μt. Την εκμετάλλευση διενεργεί ιδιωτική εταιρία.

Ο λιγνίτης της μεσαίας σειράς

Οι Πλειοκαινικοί λιγνίτες εμφανίζονται κυρίως στη λεκάνη Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου. Πρόκειται για στιβάδες, που αποτελούνται από εναλλαγές στρωμάτων μικρού πάχους λιγνίτη με αργίλους και μάργες. Ο λιγνίτης είναι καστανόχρωμος μέχρι μαύρος, μαλακός και αποτέθηκε σε τοπογενείς τυρφώνες με χαμηλή βλάστηση (ποώδη).

Η μέση υγρασία του λιγνίτη Πτολεμαϊδας είναι 50-60%, η τέφρα (επί ξηρού) 35% και η κατώτερη θερμαντική ικανότητα 1.370 kcal/kg. Παρόμοια ποιοτικά χαρακτηριστικά διαθέτει και ο λιγνίτης Αναργύρων-Αμυνταίου με ελαφρά μικρότερη θερμαντική ικανότητα (1.250 kcal/kg).

Τα συνολικά αποθέματα ανέρχονται σε 3.100 Μt, από τα οποία 60% περίπου είναι εκμεταλλεύσιμα. Ας σημειωθεί, ότι στη λεκάνη Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου υπάρχει το 67% των εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων λιγνίτη της χώρας. Η εκμετάλλευση γίνεται από τη Δ.Ε.Η. Η παραγωγή λιγνίτη το 1993 έφθασε τους 42 Μt. Μικρή ποσότητα (<2%) χρησιμοποιείται για παρασκευή λιγνιτοπλίνθων (μπρικεττών), λιγνιτόσκονης και λιπασμάτων, ενώ ο κύριος όγκος της παραγωγής τροφοδοτεί τους Α.Η.Σ. της Δ.Ε.Η. στην περιοχή. Το σύνολο της εγκατεστημένης ισχύος των Α.Η.Σ. στο Λιγνιτικό Κέντρο Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου είναι 4.048 ΜW και αποτελεί το 50% της ολικής εγκατεστημένης ισχύος της Δ.Ε.Η. Εδώ παράγεται το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.

Τα ορυχεία στη λεκάνη Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου είναι τα ακόλουθα:

1. Το Κύριο Πεδίο. Η εξόρυξη άρχισε το 1955 και η παραγωγή τροφοδότησε τους πρώτους Α.Η.Σ της Δ.Ε.Η. Το κοίτασμα έχει εξοφληθεί. Η εξόρυξη συνεχίζεται στα δυο γειτονικά ορυχεία:

- το Βόρειο Πεδίο, του οποίου η εξόρυξη άρχισε το 1981 και

- το Πεδίο Κομάνου, του οποίου η εξόρυξη άρχισε το 1982.

Η συνολική ετήσια παραγωγήφθάνει τους 6 Μt περίπου. Η εκμετάλλευση θα ολοκληρωθεί το 2005.

2. Το λιγνιτωρυχείο Καρδιάς. Η εξόρυξη άρχισε το 1970 και έχει ήδη ολοκληρωθεί. Η ετήσια παραγωγή ανερχόταν σε 10 Μt. Εχει ξεκινήσει η αποκατάσταση του τοπίου, ενώ η εξόρυξη συνεχίζεται (και αναμένεται να περατωθεί μέχρι το 2010) στον Τομέα 6, που βρίσκεται ΝΔ του ορυχείου Καρδιάς Η ετήσια παραγωγή ανέρχεται σε 16 Μt περίπου.

3. Το Νότιο Πεδίο. Η εξόρυξη άρχισε το 1979 και αναμένεται να διαρκέσει μέχρι το 2040. Η ετήσια παραγωγή σήμερα είναι 16 Μt και αναμένεται να φθάσει τους 20 Μt. Είναι το μεγαλύτερο λιγνιτωρυχείο της Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Τα απολήψιμα αποθέματα ανέρχονται σε 900 Μt και συνιστούν το 50% των αποθεμάτων του κοιτάσματος Πτολεμαϊδας. Το μέσο πάχος της λιγνιτικής στιβάδας είναι 35 m, το μέγιστο 140 m, ενώ το μέσο πάχος των υπερκειμένων αγόνων 160 m. Το ολικό βάθος της τελικής εκσκαφής θα φθάσει τα 250 m.

4. Στην περιοχή Αναργύρων-Αμυνταίου λειτουργεί από το 1987 ένα ακόμα λιγνιτωρυχείο. Τα βέβαια αποθέματα ανέρχονται σε 489 Μt, τα απολήψιμα σε 288 Μt. Η ετήσια παραγωγή φθάνει τους 8 Μt. Εκτιμάται ότι η εξόρυξη θα συνεχιστεί μέχρι το 2025.

5. Τέλος στο Δυτικό Πεδίο, που βρίσκεται κοντά στα δυτικά περιθώρια της λεκάνης, αναμένεται να αρχίσει η εξόρυξη σύντομα. Τα αποθέματα ανέρχονται σε 500 Μt. Ο έντονος τεκτονισμός και το μεγάλο βάθος, στο οποίο απαντάται το κοίτασμα, καθιστούν την εκμετάλλευση προβληματική.

Τα λιγνιτωρυχεία στη λεκάνη της Πτολεμαΐδας

Τέλος στη λεκάνη Πτολεμαϊδας υπάρχει το κοίτασμα Προαστείου με βέβαια αποθέματα 337 Μt, από τα οποία 230 Μt κρίνονται απολήψιμα. Το πάχος της λιγνιτικής στιβάδας είναι 33 m και η κατώτερη θερμαντική ικανότητα 2.000 kcal/kg. Λόγω του σημαντικού πάχους των υπερκειμένων (178 m) η εξόρυξη θα αντιμετωπιστεί μετά την εξόφληση του Βόρειου Πεδίου και του Πεδίου Κομάνου.

Νοτιότερα, στη λεκάνη Κοζάνης-Σερβίων, η επιφανειακή εξάπλωση των Νεογε-νών και Τεταρτογενών ιζημάτων έχει έκταση 400 km2. Λιγνιτοφορία διαπιστώθηκε σε έκταση 80 km2, από τα οποία ενδιαφέρον από πλευράς εκμετάλλευσης παρουσιάζουν μόνο τα 26 km 2. Ποιοτικά ο λιγνίτης είναι κατώτερος εκείνου της Πτολεμαϊδας, γιατί έχει χαμηλότερη Κ.Θ.Ι. (1.400 kcal/kg) και περισσότερη τέφρα. Τα βέβαια γεωλογικά αποθέματα ανέχονται σε 508 Μt, τα απολήψιμα σε 290 Μt. Το μέγιστο συνολικό πάχος των λιγνιτικών στρωμάτων είναι 16 m, ενώ το μέσο πάχος του απολήψιμου λιγνίτη 9,2 m. Το μέσο πάχος των υπερκειμένων ανέρχεται σε 121 m. Η σχέση αγόνων/λιγνίτη δεν επιτρέπει επιφανειακή εκμετάλλευση, ενώ ενδεχόμενη υπόγεια εξόρυξη θα αντιμετωπίσει προβλήματα από υπόγεια νερά, που θα προέρχονται από τον ταμιευτήρα γειτονικού φράγματος στον Αλιάκμονα ποταμό.

Τέλος στη λεκάνη της Ελασσόνας ανακαλύφθηκε σημαντικό κοίτασμα λιγνίτη. Τα αποθέματα ανέρχονται σε 150 Μt. Η έρευνα ολοκληρώθηκε το 1999.

Τα Τεταρτογενή οργανικά ιζήματα

Μικρά κοιτάσματα τυρφοειδούς λιγνίτη βρέθηκαν στις περιοχές της Αρδασσας, καθώς και ΒΑ της λίμνης Χειμαδίτιδας. Πρόκειται για αποθέσεις μικρού πάχους, αλλά σημαντικής οριζόντιας εξάπλωσης με πολλά ενδιάμεσα στείρα υλικά. Η ηλικία των σχηματισμών τοποθετείται στο Μέσο και Ανώτερο Πλειστόκαινο. Τα αποθέματα δεν υπερβαίνουν τους 100 Μt, αλλά η εξόρυξη κρίνεται ασύμφορη.

Τέλος, Ολοκαινικές αποθέσεις τύρφης υπήρχαν μέχρι πρόσφατα σε αρκετές πε-ριοχές της λεκάνης Πτολεμαϊδας-Αμυνταίου. Για παράδειγμα, ΒΑ της λίμνης Χειμαδίτιδας εκτεινόταν τυρφώνας σε έκταση 25 km2 περίπου. Το πάχος της τύρφης έφθανε μέχρι 3,5 m, ενώ τα αποθέματα ήταν 1.000.000 m 3. Λόγω της αποξήρανσης του τυρφώνα και της εντατικής καλλιέργειας του εδάφους, η τύρφη οξειδώθηκε και ανεφλέγη (αυτανάφλεξη), με αποτέλεσμα όλο το κοίτασμα να χαθεί μέσα στα τελευταία 10-15 χρόνια.

β. Το κοίτασμα της Δράμας

Στη λεκάνη της Δράμας, βόρεια του τυρφώνα των Φιλίππων (σχ.........) υπάρχει το δεύτερο σε μέγεθος λιγνιτικό κοίτασμα της χώρας. Σχηματίστηκε κατά τις θερμές περιόδους του Πλειστοκαίνου, είναι επομένως χαμηλού βαθμού ενανθράκωσης γαιάνθρακας (περίπου 1.000 kcal/kgως έχει). Η έκταση του κοιτάσματος υπερβαίνει τα 100 km2 και τα βεβαιωμένα γεωλογικά αποθέματα τους 1.000 Mt. Τα αποθέματα επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών 4 Μονάδων εγκατεστημένης ισχύος 300 ΜW η καθεμιά. Οι κάτοικοι της περιοχής αντιδρούν στην εκμετάλλευση του λιγνίτη.

γ. Μεγαλόπολη

Η ενδοηπειρωτική λεκάνη της Μεγαλόπολης βρίσκεται στο κέντρο περίπου της Πελοποννήσου. Kαταλαμβάνει έκταση 250 km 2 κι έχει μέγιστο μήκος (σε άξονα ΒΒΔ διεύθυνσης) 20 km και πλάτος 10 km περίπου. Η λεκάνη αποστραγγίζεται από τον ποταμό Αλφειό. Το απόλυτο υψόμετρο της επιφάνειάς της είναι 400 m περίπου από τη θάλασσα.

Ηδη από την αρχαιότητα ήταν γνωστές διάφορες εμφανίσεις λιγνίτη στην περιοχή. Ο Παυσανίας (2ος μ.Χ. αιώνας) αναφέρει, ότι κοντά σε μια πηγή στον Αλφειό ποταμό που διασχίζει τη λεκάνη "ανέθρωσκεν πυρ", γεγονός που μάλλον οφειλόταν σε αυτανάφλεξη λιγνίτη. Μέχρι το 1957 τα αποθέματα της λεκάνης υπολογίζονταν σε 2-3 Μt. Λειτουργούσαν μικρές ιδιωτικές εκμεταλλεύσεις, αλλά δεν υπήρχε ιδιαίτερο μεταλλευτικό ενδιαφέρον λόγω της κακής ποιότητας του λιγνίτη.

Η λεκάνη της Μεγαλόπολης διερευνήθηκε συστηματικά μεταξύ των ετών 1957-1960, οπότε και διαπιστώθηκαν 700 Μt βέβαια λιγνιτικά αποθέματα, από τα οποία 490 Μt θεωρούνται τεχνικοοικονομικά απολήψιμα.

Τα λιγνιτικά αποθέματα κατανέμονται σε 4 επιμέρους κοιτάσματα που καταλαμβάνουν συνολική έκταση 23 km2 περίπου.

 

Εκταση(km2)

Αποθέματα (Μt)

Υγρασία (%)

Τέφρα (%)

Θερμ. Ικαν. (kcal/kg)

Καρύταινα

1,0

9,9

69,4

11,0

695

Κυπαρίσσια

2,8

71,8

64,2

13,5

870

Θωκνία

3,3

70,1

60,0

16,7

960

Μαραθούσα

1,7

29,6

58,4

17,8

995

Χωρέμι

14,0

308,6

60,3

14,5

1.060

Τα λιγνιτωρυχεία της λεκάνης Μεγαλόπολης

Ως προς την κατακόρυφο, διακρίνονται 3 λιγνιτοφόρες στιβάδες: Η κατώτερη (Ι ή “Ηλίας”) με μέσο πάχος 25-30 m, η μεσαία (II ή “Otto") με μέσο πάχος 15-20 m και η ανώτερη (ΙΙΙ ή “Παναγιώτης”) με περιορισμένη εξάπλωση στα ανατολικά. Μεταξύ των στιβάδων Ι και ΙΙ παρεμβάλλονται άργιλοι πάχους 12-15 m, ενώ μεταξύ των ΙΙ και ΙΙΙ άργιλοι μικρότερου πάχους.

Η μέση σχέση αποκάλυψης είναι 1,8:1, δηλαδή για να εξορυχθεί 1 t λιγνίτη εξορύσσονται 1,8 m3 αγόνων υλικών. Η θερμογόνος δύναμη του λιγνίτη “ως έχει” είναι ιδιαίτερα χαμηλή (<1.000 kcal/kg) και μάλιστα για πρώτη φορά διεθνώς χρησιμοποιήθηκε τόσο φτωχός λιγνίτης για ηλεκτροπαραγωγή.

Η λεκάνη Μεγαλόπολης είναι μια τεκτονική τάφρος, που διαμορφώθηκε από το Ολιγόκαινο μέχρι το Ανω-Πλειόκαινο. Τα περιθώρια και το υπόβαθρο της λεκάνης αποτελούνται από ασβεστόλιθους Ανω-Τριαδικής μέχρι και Κατω-Τριτογενούς ηλικίας, καθώς επίσης και φλύσχη Ολιγοκαινικής ηλικίας. Κατά το τέλος του Παλαιογενούς με την ανύψωση των οροσειρών της Πελοποννήσου σχηματίστηκε η λεκάνη της Μεγαλόπολης. Οι κύριες διευθύνσεις των ρηγμάτων που διαμόρφωσαν τη λεκάνη είναι 140-160οκαι 30-50ο.

Στο βύθισμα αποτέθηκαν αρχικά λιμναίες μάργες Ανω-Πλειοκαινικής ηλικίας (βαθμίδα Μακρυσίου). Η βύθιση της λεκάνης προχωρούσε σχετικά γρήγορα, έτσι που η άνοδος της στάθμης της λίμνης που δημιουργήθηκε ήταν ταχεία. Παρόλες τις ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες δεν σχηματίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα κάποιος μεγάλος τυρφώνας κι έτσι η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται μόνο από σπάνιες και σύντομες περιόδους χέρσευσης της λίμνης. Επομένως τα υπάρχοντα στρώματα λιγνίτη είναι μικρού πάχους και περιορισμένης σημασίας.

Η Ανω-Πλειοκαινική λεκάνη ιζηματογένεσης κατείχε μια κάπως διαφορετική θέση από τη σημερινή. Το ανατολικό περιθώριο της λίμνης την περίοδο αυτή (βαθμίδα Μακρυσίου) ήταν μάλλον πιο ανατολικά από ό,τι το σημερινό περιθώριο της λεκάνης, ενώ στα δυτικά δεν υπερέβαινε τη γραμμή Κυπαρισσιών-Κοτσιριδίου. Στα βόρεια και νότια η λίμνη δεν ξεπερνούσε την τωρινή έκταση των σχηματισμών του Μακρυσίου. Η λεκάνη την περίοδο αυτή αποστραγγιζόταν μάλλον προς νότο, στη λεκάνη της Σπάρτης.

Σε μια ψυχρότερη και πιο πλούσια σε βροχοπτώσεις φάση στο τέλος του Ανώτερου Πλειοκαίνου σχηματίστηκαν οι ποτάμιες αποθέσεις της βαθμίδας Τριλόφου. Η έκταση των αποθέσεων φθάνει ανατολικότερα του σημερινού περιθωρίου της λεκά-νης.

Κατά την 4η ψυχρή περίοδο του Πλειστοκαίνου (παγετώδης περίοδος Günz?) υπήρξε έντονη προσφορά κλαστικού υλικού στη λεκάνη. Τα κλαστικά υλικά (σχηματισμός της Απιδίτσας) μεταφέρθηκαν από τα νότια, δυτικά και βόρεια περιθώρια προς το κέντρο της λεκάνης και από εκεί προς Β κατά μήκος του σημερινού άξονα της λεκάνης. Η αποστράγγιση γινόταν πιθανά μέσω ενός ποτάμιου συστήματος προς τα βόρεια στη λεκάνη του Πύργου. Τα νότια, δυτικά και βόρεια όρια της λεκάνης κατά την απόθεση του σχηματισμού της Απιδίτσας συνέπιπταν με τα σημερινά, ενώ τα ανατολικά όρια δεν είναι επακριβώς γνωστά.

Κατά την επόμενη (3η) θερμή περίοδο του Πλειστοκαίνου (βαθμίδα Χωρεμίου) δημιουργήθηκαν σε πολλά τμήματα της λεκάνης λίμνες, οι οποίες κατά περιόδους συνδέονταν μεταξύ τους. Μία από αυτές τις λίμνες στην περιοχή του Χωρεμίου χέρσευσε αρκετές φορές, έτσι που δημιουργήθηκαν επανειλημμένα κατω-τυρφώνες, που καλύπτονταν συχνά από νερά με αποτέλεσμα το κοίτασμα Χωρεμίου να έχει αρκετά ενδιάμεσα. Η τεκτονική βύθιση συνεχίστηκε στη λεκάνη, εκτός από το βόρειο τμήμα της, στο οποίο η βύθιση ήταν πολύ μικρότερη. Γι΄ αυτό στην περιοχή των Κυπαρισσιών ο συγκεκριμένος κατω-τυρφώνας διατηρήθηκε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χωρίς να “πνιγεί”, με συνέπεια το κοίτασμα Κυπαρισσιών να μην έχει πολλά ενδιάμεσα άγονα υλικά. Σταδιακά οι τύρφες που αποτέθηκαν ενανθρακώθηκαν μέχρι το στάδιο του μαλακού λιγνίτη (σχηματισμός Μαραθούσας). Στους περιθωριακούς τομείς της λεκάνης, που κατείχε έκταση περίπου ίδια με τη σημερινή, αποτέθηκαν αδρομερή κλαστικά υλικά.

Κατά την ίδια (θερμή) περίοδο τα κλαστικά υλικά της Απιδίτσας αποσαθρώθηκαν έντονα σχηματίζοντας ερυθρογή (terra rossa). Ο σχηματισμός της Απιδίτσας αποτελεί το νεώτερο κλαστικό υλικό, από την αποσάθρωση του οποίου προέκυψαν χαρακτηριστικοί κοκκινόχρωμοι πηλοί, ενώ όλες οι μετέπειτα αποθέσεις που αποσα-θρώθηκαν έδωσαν καστανούς πηλούς.

Στην επόμενη τρίτη ψυχρή περίοδο (παγετώδης περίοδος Mindel?) καλύφθηκαν κατά θέσεις τα λιμναία και ποτάμια ιζήματα του σχηματισμού Μαραθούσας από τα κλαστικά υλικά των σχηματισμών Μεγαλόπολης. Η αποστράγγιση της λεκάνης γινόταν προς τα βόρεια, στη λεκάνη του Πύργου.

Η πιο έντονη βύθιση της λεκάνης είχε ολοκληρωθεί. Στη δεύτερη θερμή περίοδο διαβρώθηκε η περιοχή και σχηματίστηκε το σημερινό ποτάμιο σύστημα, ενώ κατά τη δεύτερη ψυχρή (παγετώδης περίοδος Riss) περίοδο αποτέθηκαν κλαστικά ιζήματα (βαθμίδα Ποταμιάς) στις κοιλάδες που σχηματίστηκαν από τη διάβρωση.

Κατά την επόμενη θερμή περίοδο (βαθμίδα Θωκνίας) διαβρώθηκε ο σχηματισμός της Ποταμιάς, ενώ στα υπολείμματα σχηματίστηκε ένα κάλυμμα από καστανό πηλό. Οι διαβρωσιγενείς δομές πληρώθηκαν κατά την πιο πρόσφατη ψυχρή περίοδο του Πλειστοκαίνου (παγετώδης περίοδος Würm) με τα κλαστικά υλικά της Θωκνίας και αποτελούν τη μεσαία ποτάμια αναβαθμίδα, που στη συνέχεια διαβρώθηκε κατά το Ολόκαινο.

Η εκμετάλλευση άρχισε το 1969 από το πεδίο Θωκνίας, το οποίο ήδη έχει εξοφληθεί, και συνεχίστηκε στο πεδίο Χωρεμίου. Η εξόρυξη διεξάγεται με την υπαίθρια συνεχή μέθοδο (γερμανική). Χρησιμοποιούνται καδοφόροι εκσκαφείς και περίπου 60 km μεταφορικών ταινιών, με τις οποίες διακινούνται τα εξορυσσόμενα άγονα και ο λιγνίτης. Η ετήσια παραγωγή λιγνίτη ξεπερνά τα 7 Μt και καλύπτει τις ανάγκες δυο θερμοηλεκτρικών Μονάδων της Δ.Ε.Η. συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 850 MW (Μονάδα Α: 2x125+300 MW, Μονάδα Β: 300 MW).

δ. Αλιβέρι

Η Νεογενής λεκάνη έχει έκταση 20 km2 και πληρούται από λιμναία ιζήματα. Μεσοζωικοί ασβεστόλιθοι και σχιστόλιθοι σχηματίζουν το υπόβαθρο και τα περιθώρια της λεκάνης. Ο λιγνίτης, Μειοκαινικής (Βουρδιγάλιο) ηλικίας, σχηματίζει κεκλιμένα (60-80°) φακοειδή σώματα μήκους 400-500 m, πάχους 20-40 m. Το πάτωμα σχηματίζουν άργιλοι και την οροφή του κοιτάσματος μάργες. Η θερμαντική ικανότητα είναι 2.500 kcal/kg.

Η εκμετάλλευση του κοιτάσματος έχει περατωθεί. Υπολογίζεται ότι συνολικά έχουν εξορυχθεί περίπου 15 Μt λιγνίτη. Τελευταία εξορύσσεται με υπαίθρια εκμετάλλευση στη γειτονική περιοχή Πλακών λιγνιτικό κοίτασμα με αποθέματα της τάξης των 2 Μt, ενώ στην παρακείμενη λιγνιτοφόρα λεκάνη της Κύμης εντοπίστηκε κοίτασμα με βέβαια αποθέματα 12 Μt. Η εξόρυξη με υπόγεια έργα στο Αλιβέρι άρχισε το 1950. Υπήρξε το πρώτο οργανωμένο πάνω σε σύγχρονες βάσεις λιγνιτωρυχείο στην Ελλάδα. Το 1953 τέθηκαν σε λειτουργία οι δύο πρώτες στην Ελλάδα λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής εγ-κατεστημένης ισχύος 40 ΜW η καθεμιά.

ΚΟΙΤΑΣΜΑΤΑ ΛΙΘΑΝΘΡΑΚΑ

Οπως ήδη αναφέρθηκε, σε τρεις μόνο θέσεις του Ελληνικού χώρου έχουν εντοπιστεί γαιάνθρακες Λιθανθρακοφόρου ηλικίας, που όμως δεν παρουσιάζουν οικονομικό ενδιαφέρον.

Καρδάμηλα (Β. Χίος): Μέσα σε αργιλικούς σχιστόλιθους Βεστφαλίου ηλικίας απαντώνται μεμονωμένοι φακοί πάχους μέχρι 1,2 m.

Κεντρική Εύβοια: Μέσα σε σχιστόλιθους Λιθανθρακοφόρου ηλικίας απαντώνται μικρά φακοειδή σώματα πάχους 0,3-0,5 m και μήκους 0,8-1,2 m.

Μονεμβασία: Πρόκειται για φακοειδή σώματα μέγιστου πάχους 0,15 m και μήκους 1 m μέσα σε αργιλικούς σχιστόλιθους Βεστφαλίου ηλικίας.

Ακόμα είναι γνωστές δύο θέσεις με γαιάνθρακες νεότερης ηλικίας, οι οποίοι από πλευράς βαθμού ενανθράκωσης βρίσκονται στο στάδιο του λιθάνθρακα:

Καντρέβα (Ν. Αρκαδίας): Πρόκειται για φακοειδείς στρώσεις λιθάνθρακα μέσα στον Ηωκαινικό φλύσχη της ζώνης Τρίπολης. Δεν έχει οικονομική σημασία.

Αιμόνιο Κοτύλης (Ν. Ξάνθης): Σε λεκάνη πλάτους 2 km μεταξύ των μεταμορφωσιγενών πετρωμάτων της Ροδόπης και μέσα σε Ηωκαινικά κλαστικά ιζήματα (κροκαλοπαγή, ψαμμίτες, αργιλικοί σχιστόλιθοι, μαργαϊκοί ασβεστόλιθοι) πάχους 350 m περίπου, παρεμβάλλονται λεπτά στρώματα λιθάνθρακα πάχους 0,2-0,6 m. Από πλευράς βαθμού ενανθράκωσης βρίσκεται στο στάδιο του αεριοφλογάνθρακα. Εχει Κ.Θ.Ι. περίπου 7.000 kcal/kg και υψηλή περιεκτικότητα σε ουράνιο. Τα αποθέματα ανέρχονται σε λίγες εκατοντάδες χιλιάδες τόνους. Κατά το παρελθόν το κοίτασμα υπέστη εκμετάλλευση με υπόγεια έργα.

 

Οργανική Πετρογραφία | Ερευνητικά Αντικείμενα | Ερευνητική Ομάδα Ενεργειακών Πρώτων Υλών

Οργανική Πετρογραφία είναι ο κλάδος της Πετρογραφίας, που μελετά τη μακροσκοπική και μικροσκοπική δομή των οργανικών ιζημάτων.

Ειδικότερα η Aνθρακοπετρογραφία μελετά τη μακροσκοπική και μικροσκοπική δομή των ορυκτών ανθράκων, δηλαδή εξετάζει τα διάφορα συστατικά των ορυκτών ανθράκων, τον σχηματισμό τους, τις μεταβολές και τη μεταξύ τους σχέση. Ανάλογα με τον τρόπο εξέτασης διακρίνονται τρεις κατηγορίες δομικών συστατικών:

  • τα maceral, που αποτελούν τα μικρότερα μεμονωμένα συστατικά που είναι ορατά μόνο στο μικροσκόπιο,
  • οι μικρολιθότυποι, που αποτελούν συνδυασμούς maceral (ορατούς στο μικροσκόπιο), και
  • οι λιθότυποι, που είναι τα μακροσκοπικά ορατά δομικά συστατικά.

Maceral | Οργανική Πετρογραφία | Ερευνητικά Αντικείμενα | Ερευνητική Ομάδα Ενεργειακών Πρώτων Υλών

Τα μικρότερα μεμονωμένα ανθρακοπετρογραφικά συστατικά, που είναι ορατά στο μικροσκόπιο, καλούνται maceral. Aπόδοση του όρου στα Ελληνικά δεν υπάρχει μέχρι σήμερα. Ο όρος είναι τεχνητός, προέρχεται από το λατινικό ρήμα “macerare", που σημαίνει "μαλακώνω”, και φέρει την κατάληξη -al, ώστε να ακούγεται ανάλογα με τον όρο “mineral" (ορυκτό).

Τα maceral προέρχονται από τα διάφορα μέρη των φυτών που σχημάτισαν τους γαιάνθρακες και υπέστησαν και αυτά τις φυσικές και τις χημικές διεργασίες της ενανθράκωσης.

Η παρατήρηση γίνεται σε στιλπνές τομές με λευκό και κυανό (ή υπεριώδες) προσπίπτον φως στο ανθρακοπετρογραφικό μικροσκόπιο.

Τα maceralμε βάση το χρώμα τους, δηλαδή το πόσο πολύ απορροφούν ή ανακλούν το προσπίπτον λευκό φως του μικροσκοπίου, διακρίνονται σε τρεις ομάδες:

Η ομάδα του Ινερτινίτη

Η ομάδα του Ινερτινίτη

Τα maceral της ομάδας του Ινερτινίτηπροέρχονται από τα ίδια φυτικά υπολείμματα, από τα οποία προέρχονται ο Χουμινίτης και ο Λειπτινίτης, με τη διαφορά ότι έχουν υποστεί κάποια ασθενή οξείδωση, που καλείται φουσινιτίωση. Αυτή η μερική καύση (απανθράκωση) των φυτικών υπολειμμάτων συνέβει στην επιφάνεια του παλαιοτυρφώνα και οφείλεται σε πυρκαγιά ή σε παροδική ξήρανση της τύρφης λόγω πτώσης της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα ή στην επίδραση μυκήτων.

Μέσω της φουσινιτίωσης δημιουργούνται συστατικά με σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε άνθρακα, αλλά χαμηλή σε οξυγόνο και υδρογόνο. Η συνέπεια του σχετικού εμπλουτισμού σε στοιχειακό άνθρακα είναι μια έντονη αρωματοποίηση και συμπύκνωση, μέσω της οποίας δημιουργείται μια πολύ πυκνή (με τη φυσική έννοια) ύλη . Για τον λόγο αυτόν ο Ινερτινίτης στο προσπίπτον φως του μικροσκοπίου δείχνει την πιο έντονη ανακλαστικότητα, δηλ. στην ομάδα αυτή ανήκουν τα πιο φωτεινά ανθρακοπετρογραφικά δομικά συστατικά.

Στον Ινερτινίτη ανήκουν επίσης σύμφωνα με τον παραπάνω χαρακτηρισμό των οπτικών ιδιοτήτων όλα τα υπολείμματα των μυκήτων, που ανακλούν έντονα το προσπίπτον φως του μικροσκοπίου. Η υψηλή ανακλαστικότητα οφείλεται στη μελανίνη που υπάρχει στους ιστούς τους. Στην ομάδα ανήκει και ένα δευτερογενές maceral που δημιουργείται κατά τη διάρκεια της ενανθράκωσης και ανακλά έντονα το φως, ο Μικρινίτης, ο οποίος εμφανίζεται για πρώτη φορά στο στάδιο των σκληρών λιγνιτών.

Η ονομασία (Ινερτινίτης) προέρχεται από τη λατινική λέξη “inertus” (= αδρανής), επειδή κατά την ενανθράκωση, αλλά και κατά την οπτανθράκωση τα maceral της ομάδας δεν μεταβάλλονται.

OΜΑΔΑ MACERAL MACERAL ΤΥΠΟΣ MACERAL
Ι
Ν
Ε
Ρ
Τ
Ι
Ν
Ι
Τ
Η
Σ

Φουσινίτης

Πυροφουσινίτης (01), (02)

Ντεγκραντοφουσινίτης

Ημιφουσινίτης

Μακρινίτης

Φουγκινίτης (01), (02)

Σεκρετινίτης

Ινερτοδετρινίτης

Μικρινίτης


Φουγκινίτης 01

Φουγκινίτης 01

Φουγκινίτης 02

Φουγκινίτης 02

Πυροφουσινίτης 01

Πυροφουσινίτης 01

Πυροφουσινίτης 02

Πυροφουσινίτης 02

Η ομάδα Λειπτινίτη

Η ομάδα Λειπτινίτη

Ο Λειπτινίτης προέρχεται από σπόρους, γύρη, φύκη, ρητίνες, επιδερμίδες φύλλων, αιθέρια έλαια, κηρώδεις ουσίες ή είναι βιτουμενιούχο συστατικό, που δημιουργήθηκε δευτερογενώς κατά την ενανθράκωση. Περιέχει σχετικά μεγάλη ποσότητα αλειφατικών ενώσεων, δηλαδή είναι πλούσιος σε υδρογόνο. Τα – υπό μορφή αλυσίδων – μόρια του Λειπτινίτη επιτρέπουν μια σχετικά χαλαρή δομή. Για τον λόγο αυτό στο προσπίπτον λευκό φως του μικροσκοπίου συνιστούν τα maceral της ομάδας του Λειπτινίτη τα σκοτεινότερα δομικά συστατικά των γαιανθράκων, επιτρέπουν δηλαδή μόνο περιορισμένη ανάκλαση του προσπίπτοντος φωτός.

Η παρατήρηση του Λειπτινίτη γίνεται σε στιλπνές τομές και με κυανό ή υπεριώδες προσπίπτον φως, οπότε αυτοί φθορίζουν. Στους μαλακούς λιγνίτες ο Λειπτινίτης φθορίζει με έντονα κίτρινο χρώμα. Με την πρόοδο της ενανθράκωσης μειώνεται σταδιακά η ένταση φθορισμού και στους σκληρούς λιγνίτες τα χρώματα μετατοπίζονται προς το πορτοκαλί. Στους λιθάνθρακες ο φθορισμός είναι ακόμα πιο ασθενής, μέχρι που στο στάδιο των αεριανθράκων τα συγκεκριμένα maceral δεν διακρίνονται πια.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι παλαιότερα η ομάδα έφερε το όνομα Εξινίτης, που προέρχεται από τις εξίνες, δηλ. τις εξωτερικές μεμβράνες των σπόρων και της γύρης. Ο όρος εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ακόμα σε κάποια εργαστήρια ανθρακωρυχείων. Ο Λειπτινίτης πήρε το όνομά του από την Ελληνική λέξη «λειπτός», που σημαίνει απομένων, παραμένων πίσω.

ΟΜΑΔΑ MACERAL MACERAL

Λ

Ε

Ι

Π

Τ

Ι

Ν

Ι

Τ

Η

Σ

Σπορινίτης
Κουτινίτης (01), (02), (03)
Ρητινίτης (01), (02), (03), (04), (05)
Σουμπερινίτης
Αλγινίτης
Βιτουμινίτης
Λειπτοδετρινίτης
Χλωροφυλλινίτης

Κουτινίτης 01

Κουτινίτης 01

Κουτινίτης 02

Κουτινίτης 02

Κουτινίτης 03

Κουτινίτης 03

Ρητινίτης 01

Ρητινίτης 01

Ρητινίτης 02

Ρητινίτης 02

Ρητινίτης 03

Ρητινίτης 03

Ρητινίτης 04

Ρητινίτης 04

Ρητινίτης 05

Ρητινίτης 05

Σουμπερινίτης

Σουμπερινίτης

Η ομάδα του Χουμινίτη / Βιτρινίτη

Η ομάδα του Χουμινίτη / Βιτρινίτη

Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται όλα τα maceral, που προέρχονται από τα χουμώδη υπολείμματα των φυτών, δηλαδή το ξύλο και τον φλοιό των κορμών, τα κλαδιά, τα φύλλα και τις ρίζες. Αποτελούνται κύρια από κυτταρίνη, λιγνίνη και σε μικρότερο ποσοστό ταννίνη. Στο στάδιο του λιγνίτη τα maceral ανήκουν στην ομάδα του Χουμινίτη. Η αντίστοιχη ομάδα στο στάδιο του λιθάνθρακα καλείται Bιτρινίτης.

Η διαφοροποίηση μεταξύ Xουμινίτη και Bιτρινίτη σε σχέση με τον βαθμό ενανθράκωσης είναι απαραίτητη, επειδή τα χουμικά συστατικά στο στάδιο των λιγνιτών έχουν άλλον πετρογραφικό χαρακτήρα από εκείνον στο στάδιο των λιθανθράκων. Μέχρι και το στάδιο των αλαμπών λιγνιτών τα φυτικά λείψανα υφίστανται περιορισμένη μόνο διαγενετική μεταβολή και συμπύκνωση, με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η διάκριση πολλών λεπτομερειών, που από το στάδιο των στιλπνών λιγνιτών και στη συνέχεια στα στάδια των λιθανθράκων και των ανθρακιτών εξαφανίζονται λόγω ομογενοποίησης, αρωματοποίησης και συμπύκνωσης.

Η ομάδα του Χουμινίτη

Η ομάδα του Χουμινίτη

Tα maceral της ομάδας του Χουμινίτη διακρίνονται σε τρεις υπο-ομάδες:

  • του Χουμοδετρινίτη(τροποποιήθηκε σε Δετροχουμινίτη),
  • του Χουμοκολλινίτη(τροποποιήθηκε σε Γελοχουμινίτη),
  • του Χουμοτελινίτη(τροποποιήθηκε σε

ΟΜΑΔΑ MACERAL

ΥΠΟ- ΟΜΑΔΑ MACERAL

MACERAL

ΤΥΠΟΣ MACERAL

ΠΟΙΚΙΛΙΑ MACERAL

Χ

Ο

Υ

Μ

Ι

Ν

Ι

Τ

Η

Σ

Χουμοτελινίτης

Τεξτινίτης

A

B

Ουλμινίτης

Τεξτο-ουλμινίτης (01), (02)

A

B

Ευ-ουλμινίτης (01), (02)

A

B

Χουμοδετρινίτης

Αττρινίτης

Ντενζινίτης (01), (02), (03)

Χουμοκολλινίτης

Γελινίτης

Λεβιγελινίτης (01), (02)

Ποριγελινίτης

Κορποχουμινίτης (01), (02)

Φλομπαφινίτης

Ψευδοφλομπαφινίτης

Το 2001 η International Committee for Coal and Organic Petrology (I.C.C.P.) τροποποίησε την ονοματολογία του Χουμινίτη ως ακολούθως (ICCP System 1994):

ΟΜΑΔΑ MACERAL

ΥΠΟ-ΟΜΑΔΑ MACERAL

MACERAL

ΤΥΠΟΣ MACERAL

ΠΟΙΚΙΛΙΑ MACERAL

Χ

Ο

Υ

Μ

Ι

Ν

Ι

Τ

Η

Σ

Τελοχουμινίτης

Τεξτινίτης

A

B

Ουλμινίτης

A

B

Δετροχουμινίτης

Αττρινίτης

Ντενζινίτης (01), (02), (03)

Γελοχουμινίτης

Γελινίτης

Λεβιγελινίτης (01), (02)

Ποριγελινίτης

Κορποχουμινίτης (01), (02)

Φλομπαφινίτης

Ψευδοφλομπαφινίτης


Τεξτο-ουλμινίτης 01

Τεξτο-ουλμινίτης 01

Τεξτο-ουλμινίτης 02

Τεξτο-ουλμινίτης 02

Ευ-ουλμινίτης 01

Ευ-ουλμινίτης 01

Ευ-ουλμινίτης 02

Ευ-ουλμινίτης 02

Ποικιλία Maceral A

Ποικιλία Maceral A

Αττρινίτης

Αττρινίτης

Ντενζινίτης 01

Ντενζινίτης 01

Ντενζινίτης 02

Ντενζινίτης 02

Ντενζινίτης 03

Ντενζινίτης 03

Λεβιγελινίτης 01

Λεβιγελινίτης 01

Λεβιγελινίτης 02

Λεβιγελινίτης 02

Ποριγελινίτης

Ποριγελινίτης

Κορποχουμινίτης 01

Κορποχουμινίτης 01

Κορποχουμινίτης 02

Κορποχουμινίτης 02

Η ομάδα του Βιτρινίτη

Η ομάδα του Βιτρινίτη

Τα maceral της ομάδας του Βιτρινίτη είναι ο Τελινίτης, ο Κολλινίτης και ο Βιτροδετρινίτης.

Ως Τελινίτης χαρακτηρίζεται το κυτταρικό τοίχωμα.

Στον Κολλινίτη ανήκουν όλοι οι ομοιογενείς Βιτρινίτες. Ενώ ο Τελινίτης εμφανίζεται κυρίως σε χαμηλού βαθμού ενανθράκωσης λιθάνθρακες μέχρι το στάδιο του αεριάνθρακα (Gaskohle), ο Κολλινίτης απαντάται σε όλους τους λιθάνθρακες. Εξαίρεση αποτελεί ο Βιτρινίτης, στον οποίο τα κυτταρικά τοιχώματα πληρώθηκαν με ορυκτά και ο οποίος αναγνωρίζεται μέχρι και το στάδιο του ανθρακίτη ως Τελινίτης. Ο Κολλινίτης διακρίνεται στους ακόλουθους τύπους maceral:

Τελοκολλινίτης

Ντεσμοκολλινίτης

Γελοκολλινίτης : Πρόκειται για ακανόνιστα σώματα χουμώδους γέλης που πληρώνει ρωγμές.

Κορποκολλινίτης : Πρόκειται για κολλινιτικό υλικό που γέμισε κύτταρα κυκλικά ή ελλειψοειδή, επιτόπου μαζί με Τελινίτη και Σουμπερινίτη ή απομονωμένος μαζί με Ντεσμοκολλινίτη.

Στον Βιτροδετρινίτη κατατάσσονται όλα τα μικρά θραύσματα Βιτρινίτη, που εμφανίζονται απομονωμένα ανάμεσα σε Ινερτινίτη ή ορυκτά.

ΟΜΑΔΑ MACERAL

MACERAL

ΤΥΠΟΣ MACERAL

Β

Ι

Τ

Ρ

Ι

Ν

Ι

Τ

Η

Σ

Τελινίτης

Κολλινίτης

Τελοκολλινίτης

Γελοκολλινίτης

Ντεσμοκολλινίτης

Κορποκολλινίτης

Βιτροδετρινίτης

Το 1994 η I.C.C.P.μετά από μακροχρόνιες συζητήσεις τροποποίησε την ονοματολογία του Βιτρινίτη. Η νέα ονοματολογία, που ακολουθεί τη φιλοσοφία της ταξινόμησης του Χουμινίτη (υποδιαίρεση σε αντίστοιχες υπο-ομάδες), αναφέρεται στον ακόλουθο πίνακα και ονομάζεται ICCP System 1994.

ΟΜΑΔΑ MACERAL

ΥΠΟ-ΟΜΑΔΑ MACERAL

MACERAL

Β

Ι

Τ

Ρ

Ι

Ν

Ι

Τ

Η

Σ

Τελοβιτρινίτης

Τελινίτης

Κολλοτελινίτης

Δετροβιτρινίτης

Βιτροδετρινίτης

Κολλοδετρινίτης

Γελοβιτρινίτης

Γελινίτης

Κορπογελινίτης

Η αντιστοιχία Χουμινίτη (νέα ταξινόμηση ICCP 2001) με Βιτρινίτη (σύστημα ICCP 1994) φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα.

ΟΜΑΔΑ MACERAL

ΥΠΟ - ΟΜΑΔΑ MACERAL

MACERAL

MACERAL

ΥΠΟ - ΟΜΑΔΑ MACERAL

ΟΜΑΔΑ MACERAL

Χ

Ο

Υ

Μ

Ι

Ν

Ι

Τ

Η

Σ

Τελοχουμινίτης

Τεξτινίτης

Τελινίτης

Τελοβιτρινίτης

Β

Ι

Τ

Ρ

Ι

Ν

Ι

Τ

Η

Σ

Ουλμινίτης

Κολλοτελινίτης

Δετροχουμινίτης

Αττρινίτης

Βιτροδετρινίτης

Δετροβιτρινίτης

Ντενζινίτης

Κολλοδετρινίτης

Γελοχουμινίτης

Γελινίτης

Γελινίτης

Γελοβιτρινίτης

Κορποχουμινίτης

Κορπογελινίτης

Οι λιθότυποι | Οργανική Πετρογραφία | Ερευνητικά Αντικείμενα | Ερευνητική Ομάδα Ενεργειακών Πρώτων Υλών

Λιθότυποι είναι οι με γυμνό οφθαλμό ορατές δομικές μονάδες των γαιανθράκων.

Α. Στους χουμώδεις (στρωματωμένους) γαιάνθρακες διακρίνονται οι ακόλουθοι λιθότυποι:

α. στους λιγνίτες:

  • οι ορυκτοί άνθρακες, που αποτελούνται από θεμελιώδη μάζα σε ποσοστό >90% (matrix coal, Grundmassenkohle) και παλιότερα ονομάζονταν δετριτικοί,
  • οι ξυλιτικοί γαιάνθρακες,
  • οι φουσιτικοί γαιάνθρακες και
  • οι ορυκτομιγείς γαιάνθρακες.

β. στους λιθάνθρακες ονομάζονται λιθότυποι οι μακροσκοπικά αναγνωρίσιμες στρώσεις των χουμωδών ανθράκων. Ως κατώτερο όριο για τον διαχωρισμό ενός ανεξάρτητου λιθότυπου ισχύει στη Γερμανία ένα ελάχιστο πλάτος στρώσης 1 cm. Σε άλλες χώρες το ελάχιστο πλάτος είναι 3 mm. Διακρίνονται οι παρακάτω λιθότυποι:

  • βιτραίνης (λαμπεροί άνθρακες),
  • κλαραίνης (ημιλαμπεροί άνθρακες),
  • δουραίνης (αλαμπείς άνθρακες) και
  • φουσαίνης (ινώδεις άνθρακες).

Β. Στην ομάδα των σαπροπηλούχων (άστρωτων) ανθράκων δεν υπάρχει κανένας γνήσιος λιθότυπος, επειδή η διάκριση μεταξύ των ανθράκων cannel και boghead είναι δυνατή μόνο στο μικροσκόπιο.

Department of Geology, University of Patras
University of Patras
Department of Geology
Postal Code 265 04 Rio Patra
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
(+30) 2610 99 79 22
(+30) 2610 99 73 00

   
Department of Geology, University of Patras