Τμήμα Γεωλογίας
Σχολή  ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Τμήμα  ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ
Επίπεδο σπουδών  ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κατηγορία μαθήματος  Υποχρεωτικό
Διδάσκων Α. Ζεληλίδης, Καθηγητής, Γ. Ηλιόπουλος Καθηγητής, Γ. Μπαθρέλλος, Αναπλ.ΚαθηγητήςΣυντονιστής : Α. Ζεληλίδης, Καθηγητής
Κωδικός μαθήματος  Geol_014 
Εξάμηνο σπουδών  2ο
Τίτλος μαθήματος  ΑΣΚΗΣΗ ΥΠΑΙΘΡΟΥ I 
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες  ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΔΙΟΥ
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας  4 + 1 +1  ημέρες
Πιστωτικές μονάδες  3
Τύπος μαθήματος  Υποβάθρου
Προαπαιτούμενα μαθήματα  Πλανήτης Γη,  Γεωμορφολογία, Εξέλιξη του έμβιου κόσμου-Παλαιοντολογία
Γλώσσα διδασκαλίας & εξετάσεων  ΕΛΛΗΝΙΚΗ / ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές Erasmus  ΟΧΙ
Ηλεκτρονική σελίδα μαθήματος (url)  https://eclass.upatras.gr/courses/Geol_002
Μαθησιακά αποτελέσματα

Η Άσκηση υπαίθρου περιλαμβάνει  τέσσερεις (4) ημέρες στα πλαίσια του μαθήματος «Πλανήτης Γη», μία (1) ημέρα στα πλαίσια του μαθήματος «Γεωμορφολογία», και μια (1) ημέρα στα πλαίσια του μαθήματος «Εξέλιξη του έμβιου κόσμου-Παλαιοντολογία»

Οι μονοήμερες ασκήσεις υπαίθρου πραγματοποιούνται σε:

  1. Καλάβρυτα, Πηγές Αροάνιου, Σπήλαια Καστριών (στα πλαίσια των μαθημάτων Πλανήτης Γη και Γεωμορφολογία)
  2. Κόρινθος, Σουσάκι (στα πλαίσια των μαθημάτων Πλανήτης Γη και Εξέλιξη του έμβιου κόσμου-Παλαιοντολογία)
  3. Ποταμός Χάραδρος – Λόφος Ορτός (στα πλαίσια των μαθημάτων Πλανήτης Γη και Εξέλιξη του έμβιου κόσμου-Παλαιοντολογία)
  4. Τουβλοποιειο στο Προάστιο Πατρών (στα πλαίσια του μαθήματος Πλανήτης Γη)

Στόχος των ασκήσεων είναι ο φοιτητής να κατανοήσει θέματα που διδάχτηκε στα προαπαιτούμενα μαθήματα όπως:

  1. Τους μηχανισμούς της διάβρωσης, αποσάθρωσης και τις μεταφοράς, βαρυτικές κινήσεις και κατολισθήσεις.
  2. Τα ιζήματα και τα ιζηματογενή πετρώματα
  3. Το επιφανειακό και υπόγειο νερό
  4. Παγετώδης και περιπαγετώδης μορφολογία, καρστική μορφολογία, ποτάμια μορφολογία και μορφοτεκτονική
  5.  Την ηφαιστειότητα: Τύποι ηφαιστειακής δραστηριότητας, παραγόμενα προϊόντα, ιστός και δομή πετρωμάτων, Ατμίδες και τύποι τους, το παράδειγμα του Σουσακίου από τον Ελληνικό χώρο
  6. Την τεκτονική με τα ρήγματα και τις συνθήκες που δημιουργούνται, σε καθεστώς διαστολής, και πως επηρεάζουν τις λεκάνες ιζηματογένεσης, το παράδειγμα του Ισθμού της Κορίνθου
  7. Τους σεισμούς, και τις επιπτώσεις στον άνθρωπο.
  8.  Να διακρίνει και αναγνωρίζει απολιθώματα μέσα στα πετρώματα
  9. Να κατανοήσει ότι τα απολιθώματα αποτελούν κλάστες σε ιζηματογενή πετρώματα
  10. Να μάθει να τα εξάγει από το ίζημα και να τα συλλέγει σωστά
  11. Να γνωρίσει και να εξοικειωθεί με μερικές από τις πιο σημαντικές και κοινές ομάδες οργανισμών που συναντάμε ως απολιθώματα
  12. Να μπορεί να συσχετίσει οργανισμούς με συγκεκριμένα περιβάλλοντα διαβίωσης τα οποία και μπορούν να προσδιορίσουν τα αντίστοιχα περιβάλλοντα απόθεσης
Γενικές Ικανότητες Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση των απαραίτητων γεωλογικών εργαλείων (χάρτες, βιβλιογραφία, εκθέσεις κλπ)
Εισαγωγή των φοιτητών στα βασικά θέματα της Γεωλογίας
Περιεχόμενο μαθήματος
  1. Καλάβρυτα, Πηγές Αροάνιου, Σπήλαιο των Λιμνών: Κατανόηση των μηχανισμών της διάβρωσης, αποσάθρωσης και τις μεταφοράς, βαρυτικές κινήσεις και κατολισθήσεις. Το επιφανειακό νερό στις πηγές του Αροάνιου ποταμού, και to υπόγειο στα σπήλαια των Καστριών, νερό. Παγετώνες και φαινόμενα καρστικοποίησης
  2. Κόρινθος, Σουσάκι: Η τεκτονική με τα ρήγματα διαστολής και πως αυτά επηρεάζουν τις λεκάνες ιζηματογένεσης από τον Ισθμό της Κορίνθου, Θαλάσσια απολιθώματα . Οι  Τύποι ηφαιστειακής δραστηριότητας, παραγόμενα προϊόντα, ιστός και δομή πετρωμάτων, Ατμίδες και τύποι τους, το παράδειγμα του Σουσακίου
  3. Ποταμός Χάραδρος – Ορτός: Τα ιζήματα και τα ιζηματογενή πετρώματα, η στρώση, οι ασυμφωνίες, οι διαφορετικές λιθολογίες, τα φυτικά και ζωικά απολιθώματα, οι γεωλογικές εμφανίσεις
  4. Τουβλοποιειο στο Προάστιο Πατρών: Λιμναία, λιμνοθαλάσσια περιβάλλοντα, ορίζοντες κάρβουνου, απολιθώματα, ασυμφωνίες.
Τρόπος παράδοσης Πραγματοποιούνται έξι ημέρες ασκήσεων υπαίθρου για την καλύτερη κατανόηση στοιχείων της διδασκαλίας της θεωρίας και των εργαστηρίων των τριών προαπαιτουμένων μαθημάτων.
Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας & επικοινωνιών Χρήση της πλατφόρμας e-class με ψηφιακή διάθεση όλων των ασκήσεων υπαίθρου που προσφέρει το Τμήμα Γεωλογίας
Οργάνωση διδασκαλίας  
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
 Διαλέξεις-προετοιμασία ασκήσεων   6 * 2 = 12
 Ασκήσεις υπαιθρου  6 * 8 = 48
 Συγγραφή Εργασίας  6 * 5 = 30
 Σύνολο μαθήματος  90
 Αξιολόγηση φοιτητών  Συγγραφή και αξιολόγηση γραπτής έκθεσης για κάθε άσκηση και για κάθε μάθημα που υποστηρίζει. 
Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία : Ο οδηγός ασκήσεων υπαίθρου του Τμήματος Γεωλογίας

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

  1. Γεωλογία Αρχές και Εφαρμογές, Θ. Δούτσος 421 σελ, Παρέχεται μέσω ΕΥΔΟΞΟΣ
  2. Γεωλογία Η επιστήμη της Γης, Παπανικολάου και Σιδέρης 291 σελ Παρέχεται μέσω ΕΥΔΟΞΟΣ
  3. Διερευνώντας τη Γη, Δερμιτζάκης και Λέκκας 593 σελ.
  4. Physical Geology, Skimmer- Porter, John Wiley & Sons 1987
  5. Earth Surface Processes Landforms and Sediment Deposits, Bridge and Demicco, Cambridge Univ. Press 2008
  6. Γεωργιάδου-Δικαιούλια, Ε., Συμεωνίδης, Ν.Κ., Θεοδώρου, Γ.Ε., 2003, Παλαιοντολογία, ΜΕΡΟΣ Α. Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες ΓΚΕΛΜΠΕΣΗΣ ΑΝΤ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
  7. Γεωργιάδου-Δικαιούλια, Ε., Συμεωνίδης, Ν.Κ., Θεοδώρου, Γ.Ε., 2003, Παλαιοντολογία, ΜΕΡΟΣ Β. Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες ΓΚΕΛΜΠΕΣΗΣ ΑΝΤ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
  8. Γεωργιάδου-Δικαιούλια, Ε., Συμεωνίδης, Ν.Κ., Θεοδώρου, Γ.Ε.. 2003, Παλαιοντολογία, ΜΕΡΟΣ Γ. Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες ΓΚΕΛΜΠΕΣΗΣ ΑΝΤ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
  9. Prothero, R.D., 1998, Bringing  fossils to life: An introduction to palaeobiology, WCB/McGraw-Hill
  10. Clarkson, E., 1998, Invertebrate Palaeontology and evolution, Wiley-Blackwell

 

Σχολή  ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Τμήμα  ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ
Επίπεδο σπουδών  ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κατηγορία μαθήματος  Υποχρεωτικό
Διδάσκων  Κροντηράς Χριστόφορος Καθηγητή, Τμήμα Φυσικής Καραχάλιου Παναγιώτα Επ. Καθηγήτρια, Τμήμα Φυσικής
Κωδικός μαθήματος  Geol_013
Εξάμηνο σπουδών  2ο
Τίτλος μαθήματος  Φυσική 
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες  Διαλέξεις
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας  4 ΘΕΩΡΙΑ
Πιστωτικές μονάδες  4
Τύπος μαθήματος  Υποβάθρου
Προαπαιτούμενα μαθήματα  ΟΧΙ
Γλώσσα διδασκαλίας & εξετάσεων  Ελληνική
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές Erasmus  ΟΧΙ
Ηλεκτρονική σελίδα μαθήματος (url)  
Μαθησιακά αποτελέσματα
  • Να αποκτήσουν οι φοιτητές τις απαραίτητες γνώσεις και να κατανοήσουν τις βασικές αρχές και τους φυσικούς νόμους Μηχανικής, Ταλαντώσεων και Μηχανικών Κυμάτων, της Μηχανικής των ρευστών καθώς και βασικών εννοιών της Θερμοδυναμικής.
  • Να αποκτήσουν επίσης οι φοιτητές τις απαραίτητες γνώσεις και να κατανοήσουν τις βασικές αρχές και τους φυσικούς νόμους Ηλεκτρισμού, Μαγνητισμού και Οπτικής.
  • Να αναπτύξουν τη φυσική τους διαίσθηση και να αποκτήσουν την ικανότητα να ανταπεξέρχονται στην επίλυση προβλημάτων φυσικής και στην ερμηνεία φυσικών φαινομένων σχετιζόμενων επίσης με την επιστήμη της Γεωλογίας.
Γενικές Ικανότητες
  • Εφαρμογή της γνώσης στην πράξη
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
Περιεχόμενο μαθήματος
  • Συντηρητικά πεδία: Βαρυτικό πεδίο, Ηλεκτρικό πεδίο.
  • Ταλαντώσεις απλών συστημάτων. Κύματα σε ελαστικά μέσα. Συμβολή, Περίθλαση, Πόλωση, Φράγματα, Ηχητικά κύματα.
  • Ηλεκτρισμός. Μαγνητισμός, Ηλεκτρικό φορτίο. Νόμος του Coulomb. Ηλεκτρικό πεδίο. Ο Νόμος του Gauss. Ηλεκτρικό δυναμικό. Ηλεκτρικό ρεύμα. Ηλεκτρεγερτική δύναμη. Μαγνητικό πεδίο. Ο Νόμος του Ampere. Ο Νόμος του Faraday. Μαγνητικές ιδιότητες της ύλης.
  • Ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Οπτική: Φύση και διάδοση του φωτός. Ανάκλαση και διάθλαση σε επίπεδες και σε σφαιρικές επιφάνειες.
  • Στατική και δυναμική των ρευστών.
  • Θερμότητα: Θερμοκρασία. Θερμότητα, Μηχανισμοί διάδοσης θερμότητας.
Τρόπος παράδοσης  Πρόσωπο με πρόσωπο (στην τάξη)
Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας & επικοινωνιών  Χρήση Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία και στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
Οργάνωση διδασκαλίας  
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
 Διαλέξεις  4×13=52
 Φροντιστηριακές ασκήσεις  9
 Αυτοτελής μελέτη  3×13=39
 Σύνολο μαθήματος 100 
 Αξιολόγηση φοιτητών  Γραπτές εξετάσεις (Πολλαπλής επιλογής, ερωτήσεις σύντομης απάντησης, επίλυση προβλημάτων)
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
  1. ΦΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ (Μηχανική, Ταλαντώσεις και Μηχανικά Κύματα, Θερμοδυναμική, Σχετικότητα), R. Serway, J. Jewett (Μετάφραση Χ. Βάρβογλης), ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ
  2. ΦΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ (Ηλεκτρισμός και Μαγνητισμός, Φως και οπτική, Σύγχρονη Φυσική), R. Serway, J. Jewett (Μετάφραση Χ. Βάρβογλης), ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ
  3. Πανεπιστημιακή Φυσική Τόμος Α΄ Μηχανική Θερμοδυναμική, H.D. Young (Μετάφραση Ε. Αναστασάκης, Γ. Κουρούκλης κλπ), Εκδόσεις Παπαζήση
  4. Πανεπιστημιακή Φυσική Τόμος β΄ Ηλεκτρομαγνητισμός, οπτική, σύγχρονη φυσική, H.D. Young (Μετάφραση Ε. Αναστασάκης, Γ. Κουρούκλης κλπ), Εκδόσεις Παπαζήση

 

Σχολή  ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Τμήμα  ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ
Επίπεδο σπουδών  ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κατηγορία μαθήματος  ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ
Διδάσκων  Κ. Νικολακόπουλος, Αναπλ. Καθηγητής, Ε. Σιμώνη ΕΔΙΠ
Κωδικός μαθήματος  GEOL_012
Εξάμηνο σπουδών  2ο
Τίτλος μαθήματος  ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ 
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες  Θεωρία + Εργαστήριο
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας  2Θ / 2ΕΡΓ
Πιστωτικές μονάδες  5
Τύπος μαθήματος  Επιστημονικής Περιοχής
Προαπαιτούμενα μαθήματα  
Γλώσσα διδασκαλίας & εξετάσεων  ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές Erasmus  ΝΑΙ (στην Αγγλική)
Ηλεκτρονική σελίδα μαθήματος (url)  https://eclass.upatras.gr/courses/GEO307/
Μαθησιακά αποτελέσματα

Το μάθημα αποσκοπεί στην εισαγωγή των φοιτητών στη Χαρτογραφία και στις τεχνολογίες των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών. Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα μπορεί:

  • να αναγνωρίζει διαφορετικά είδη χάρτη και να εντοπίζει την περιεχόμενη πληροφορία.
  • να επιδεικνύει γνώση και κατανόηση των βασικών εννοιών και αρχών, που σχετίζονται με τη χαρτογραφία και τα ΓΣΠ.
  • να διαχωρίζει τα γεωγραφικά δεδομένα σε διανυσματικά και δεδομένα καννάβου, και τις πληροφορίες σε χωρικές και μη.
  • να μελετά χάρτες του Ελληνικού χώρου και να αναγνωρίζει τα προβολικά συστήματα.
  • να χρησιμοποιεί γεωγραφικά δεδομένα σε περιβάλλον Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών να τα επεξεργάζεται και να παράγει χάρτες.
  • να δημιουργεί ΨΜΕ από ψηφιοποίηση ισοϋψών και να παράγει τοπογραφικές και υψομετρικές τομές
  • να εκτιμά τη διαχρονική σημασία του χάρτη ως βασικού εργαλείου επικοινωνίας, ανταλλαγής πληροφοριών και λήψης αποφάσεων

Επιπλέον, στο τέλος του εξαμήνου ο φοιτητής θα έχει περαιτέρω αναπτύξει τις ακόλουθες δεξιότητες:

  • Να εντοπίζει τη θέση του στο χώρο και στο χάρτη
  • Να προβαίνει σε γεωμετρική διόρθωση δορυφορικών εικόνων και γεωναφορά χαρτών και να ψηφιοποιεί δεδομένα από αυτά.
  • Να  εισάγει, αποθηκεύει, διαχειρίζεται και επεξεργάζεται γεωγραφικά και γεωλογικά δεδομένα σε περιβάλλον ΓΣΠ.
  • Να παράγει χάρτες απλούς ψηφιακούς χάρτες
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Λήψη αποφάσεων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον 
Περιεχόμενο μαθήματος

Το μάθημα είναι οργανωμένο σε τέσσερις κύκλους διδασκαλίας, όπως περιγράφονται στη συνέχεια. 

 Κύκλος Α:

  • Χαρτογραφία – Είδη Χαρτών - Συστατικά μέρη ενός χάρτη.
  • Ιστορία χαρτογραφίας
  • Βασικές αρχές σχεδιασμού χάρτη. Οι έννοιες της κλίμακας και της χωρικής διακριτικής ικανότητας
  • Προβολικά συστήματα, Εισαγωγικές έννοιες (γεωειδές, σφαιροειδές, ελλειψοειδές, γεωγραφικές συντεταγμένες, datum, προβολικά συστήματα συντεταγμένων, είδη προβολών, παράμετροι προβολών).
  • Προβολικά συστήματα που χρησιμοποιούνται στον ελλαδικό χώρο,
  • Είδη των παραμορφώσεων, τα μαθηματικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται για τη γεωμετρική διόρθωση των εικόνων και την αναδόμηση των εικονοστοιχείων. Γεωμετρική διόρθωση χαρτών και δορυφορικών εικόνων.

Κύκλος Β:

  • Θεωρία Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, Ιστορικό, Συστατικά μέρη ενός ΓΣΠ.
  • Αναλογικά και ψηφιακά δεδομένα, ψηφιοποίηση δεδομένων
  • Διανυσματικά δεδομένα και δεδομένα καννάβου. Χωρικά και μη δεδομένα.
  • Μετατροπή δεδομένων από διανυσματική μορφή σε δεδομένα καννάβου
  • Θεματικά επίπεδα πληροφορίας και θεματικοί χάρτες

Κύκλος Γ:

  • Η έννοια της Τοπολογίας.
  • Εισαγωγή στις έννοιες της ανάλυσης χώρου
  • Εισαγωγή στις έννοιες των Ψηφιακών Μοντέλων Αναγλύφου / Επιφανείας
  • Δημιουργία τοπογραφικών-υψομετρικών τομών.

Κύκλος Δ:                           

  • Παραδείγματα χρήσης ΓΣΠ στην Γεωλογία.        
  • Δορυφορικά συστήματα πλοήγησης και εντοπισμού θέσης.
  • Συνδυαστική χρήση ΓΣΠ και συστημάτων πλοήγησης     
Τρόπος παράδοσης Παραδόσεις με χρήση παρουσιάσεων με PowerPoint.
Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας & επικοινωνιών Εργαστήρια με χρήση εξειδικευμένων λογισμικών Γεωγραφικών συστημάτων Πληροφοριών (ESRI, ARCGIS) και ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας (ERDAS IMAGINE) στο υπολογιστικό κέντρο του τμήματος.  Εκπαίδευση των φοιτητών στη χρήση GPS στο πεδίο.
Οργάνωση διδασκαλίας  
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
 Διαλέξεις Θεωρίας  2X13 = 26
 Εργαστηριακές ασκήσεις Χαρτογραφίας και ΓΣΠ    2X13 = 26
 Συγγραφή αναφορών εργαστηριακών ασκήσεων  2X13 = 26
 1 ημέρα άσκηση υπαίθρου στη χρήση GPS  12
 Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας  35
 Σύνολο μαθήματος 125 
 Αξιολόγηση φοιτητών
  • Γραπτή εξέταση (60%). Η γραπτή εξέταση μπορεί να αντικαθίσταται με ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών και εξέταση στον ΗΥ
  • Γραπτές αναφορές για κάθε εργαστηριακή άσκηση (40%)
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
  1. «Χαρτογραφία και εισαγωγή στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών», Κ. Νικολακόπουλος, 2018, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών.
  2. Εργαστηριακές Σημειώσεις «Εργαστηριακές Ασκήσεις Χαρτογραφίας και ΓΣΠ», Κ. Νικολακόπουλος, Ε. Σιμώνη, 2018, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών.
  3. Εργαστηριακές Σημειώσεις: "Εργαστηριακές ασκήσεις ψηφιακής επεξεργασίας δεδομένων τηλεανίχνευσης σε συνδυασμό με Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών", Δ. Βαϊόπουλος Γ. Σκιάνης Κ. Νικολακόπουλος, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Αθηνών 2006, σελ. 178. 

 

Σχολή  ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Τμήμα  ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ
Επίπεδο σπουδών  ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κατηγορία μαθήματος  ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ
Διδάσκων Γ. Μπαθρέλλος, Αναπλ.Καθηγητής
Κωδικός μαθήματος  GEO_011
Εξάμηνο σπουδών  2ο
Τίτλος μαθήματος  Γεωμορφολογία
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες  Διαλέξεις, Εργαστηριακές ασκήσεις, Εργασία πεδίου 
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας  2 (Θ), 2 (Εργ) 
Πιστωτικές μονάδες  4
Τύπος μαθήματος  Ειδικού Υπόβαθρου, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Προαπαιτούμενα μαθήματα  
Γλώσσα διδασκαλίας & εξετάσεων  Ελληνική
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές Erasmus  ΝΑΙ (στην Αγγλική ή Ιταλική)
Ηλεκτρονική σελίδα μαθήματος (url)  https://eclass.upatras.gr/courses/GEO365/
Μαθησιακά αποτελέσματα

Η εισαγωγή του φοιτητή στον επιστημονικό κλάδο της Γεωμορφολογίας. Μέσα από τις παραδόσεις, τις εργαστηριακές ασκήσεις και άσκησεις υπαίθρου επιδιώκεται η κατανόηση των φοιτητών στις ενδογενείς και εξωγενείς φυσικές διεργασίες, που διαμορφώνουν και εξελίσσουν το ανάγλυφο της Γης.Το μάθημα αποτελεί βασικό κλάδο των επιστημών της Γης και έχει ως σκοπό τη συστηματική μελέτη των διεργασιών μορφοποίησης και εξέλιξης του γήινου ανάγλυφου στη διάρκεια του γεωλογικου χρόνου. 

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι ικανοί:

  • να αναγνωρίζουν και να περιγράφουν τις αλληλεπιδράσεις της λιθόσφαιρας, υδρόσφαιρας και ατμόσφαιρας στη δημιουργία και τη διαμόρφωση του γήινου αναγλύφου,
  • να αναγνωρίζουν και να προσδιορίζουν τις διαφορετικές γεωμορφές, που δημιουργούνται στην επιφάνεια της Γης, τόσο σήμερα όσο και κατά το πρόσφατο παρελθόν της,
  • να κατανοούν, να διακρίνουν και να ερμηνεύουν τις γεωμορφολογικές διεργασίες, που επιδρούν στην δημιουργία και στην εξέλιξη των γεωμορφών σε διαφορετικά περιβάλλοντα και διαφορετικές κλιματικές ζώνες,
  • να εφαρμόζουν μεθόδους γεωμορφολογικής ανάλυσης και έρευνας, να εξετάζουν, να ταξινομούν τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά του γήινου αναγλύφου και να υπολογίζουν τις μορφολογικές παραμέτρους των γεωμορφών,
  • να συλλέγουν, να αναλύουν, να συνδυάζουν και να συνθέτουν γεωμορφολογικά δεδομένα και τη σχετική βιβλιογραφία, στην κατασκευή γεωμορφολογικών χαρτών, στην εξέλιξη των γεωμορφών στο χρόνο και στο χώρο και στον προσδιορισμό γεωμορφολογικών κινδύνων,
  • να συγκρίνουν και να αξιολογούν δεδομένα χρησιμοποιώντας γεωμορφολογικές μεθόδους έρευνας στην επίλυση προβλημάτων όπως είναι: η χωρική και χρονική εξέλιξη του γήινου αναγλύφου, η εκτίμηση περιβαλλοντικών και μορφολογικών αλλαγών, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες στο γήινο ανάγλυφο, η αντιμετώπιση γεωμορφολογικών κινδύνων
  • • να ανaλύουν, να συνθέτουν και να παρουσιάζουν διάφορα γεωμορφολογικά θέματα (μεμονωμένα ή σε ομάδες)
Γενικές Ικανότητες

Οι γενικές ικανότητες που θα πρέπει να έχουν αποκτήσει οι φοιτητές και στις οποίες αποσκοπεί το μάθημα είναι:

  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Θεωρητική σκέψη και ικανότητα μετατροπής της θεωρίας σε πράξη
  • Ικανότητα εφαρμογής γνώσεων στην επίλυση προβλημάτων
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο μαθήματος

Α. Διαλέξεις:

  • Γήινο ανάγλυφο.
  • Ενδογενείς - εξωγενείς διεργασίες. Γεωμορφές και παράγοντες που τις ελέγχουν
  • Σύγχρονες κατευθύνσεις της γεωμορφολογίας
  • Γεωμορφολογικοί χάρτες
  • Υδρολογικός κύκλος
  • Γεωμορφολογικές διεργασίες
  • Εδάφη
  • Γεωμορφικά περιβάλλοντα: α. Ποτάμια Γεωμορφολογία, β. Κινήσεις βαρύτητας, γ. Αιολική Γεωμορφολογία, δ. Καρστική Γεωμορφολογία, ε. Παράκτια Γεωμορφολογία, στ. Παγετώδης Γεωμορφολογία,
  • Μορφομετρίa
  • Κλιματική Γεωμορφολογία
  • Τεκτονική Γεωμορφολογία
  • Γεωμορφολογικοί κίνδυνοι
  • Γεωμορφολογία και Περιβάλλον

Β. Ασκήσεις εμπέδωσης

Το πρακτικό μέρος του μαθήματος περιλαμβάνει

  • ασκήσεις εμπέδωσης καθώς και ερωτήσεις κρίσης μετά από κάθε θεωρητικό κεφάλαιο,
  • ασκήσεις πεδίου.
Τρόπος παράδοσης
  • Διαλέξεις Μαθήματος πρόσωπο με πρόσωπο (στην τάξη)
  • Ασκήσεις Εργαστηρίων πρόσωπο με πρόσωπο (στην τάξη)
  • Ασκήσεις Υπαίθρου
Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας & επικοινωνιών Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) (π.χ. powerpoint, video) στη διδασκαλία. Οι διαλέξεις, οι ασκήσεις και λοιπό υλικό (μορφή αρχείων doc ή ppt ή pdf) καθώς και οι ανακοινώσεις «αναρτώνται» στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-class, όπου οι φοιτητές έχουν ελεύθερη πρόσβαση εξαρχής ή κατόπιν εγγραφής τους.
Οργάνωση διδασκαλίας  
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
 Διαλέξεις  2×13=26
Ασκήσεις Εμπέδωσης, που εστιάζουν στην κατανόηση των διεργασιών και των γεωμορφών  2×13=26
Προαιρετικές Εργασίες 20
Ασκήσεις Πεδίου 20
 Αυτοτελής Μελέτη 43
 Σύνολο μαθήματος  135
 Αξιολόγηση φοιτητών

Γλώσσα Αξιολόγησης: Ελληνική (στην αγγλική για τους φοιτητές του Erasmus).

Διαλέξεις Θεωρίας (50%) η βαθμολογία στηρίζεται σε εξέταση στο τέλος του εξαμήνου (ή δυνητικά σε 2 απαλακτικές προόδους), που γίνεται με έναν από τους παρακάτω τρόπους:

  • Προφορική ή
  • Γραπτή με ερωτήσεις σύντομης απάντησης και πολλαπλής επιλογής ή
  • Γραπτή εξέταση με ερωτήσεις εκτεταμένης απάντησης

Εργαστηριακές ασκήσεις (50%) κατανέμεται ως εξής:

  • 10% από την εβδομαδιαία συμμετοχή στις εργασίες (αίθουσα)
  • 30% από την τελική εξέταση
  • 10% με παράδοση εργασιών/εκθέσεων από τις ασκήσεις υπαίθρου.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :

-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

  1. Σημειώσεις Μαθήματος Θεωρίας και Εργαστηρίου που παρέχονται σε pdf μέσω e-class.
  2. Ευελπίδου Ν. (2020): «Γεωμορφολογία», σελ. 392, εκδ. «ΤΖΙΟΛΑ», διατίθεται μέσω ΕΥΔΟΞΟΣ.
  3. Ευελπίδου Ν. (2018): «Γεωμορφολογία, Εργαστηριακές Ασκήσεις», σελ. 258, εκδ. «Ακαδημαϊκές Εκδόσεις», διατίθεται μέσω ΕΥΔΟΞΟΣ.
  4. Καρύμπαλης Ε. (2010): «Παράκτια Γεωμορφολογία», σελ. 242, εκδ. «Ίων», διατίθεται μέσω ΕΥΔΟΞΟΣ.
  5. Βουβαλίδης Κ. (2011): «Φυσική Γεωγραφία», σελ. 158, εκδ. «ΔΙΣΙΓΜΑ», διατίθεται μέσω ΕΥΔΟΞΟΣ.
  6. Παυλόπουλος Κ. (2011): «Γεωμορφολογία Εφαρμογές στις Γεωεπιστήμες», σελ. 783, εκδ. «Ίων».
  7. Μπαθρέλλος Γ., Σκυλοδήμου Χ. (2021): «Καρστική Γεωμορφολογία & Αρχές Σπηλαιολογίας», εκδ. «Κάλλιπος».
  8. Woods, K.M. (2009): “Physical Geology Laboratory Manual”, p. 186, Kendall / Hunt Publishing Company.
  9. Owen, C., Pirie, D., Draper, G. (2011): “Earth Lab, Exploring the Earth Sciences”, p. 474, Cengage Learning
  10. Strahler, A. (2011): “Introducing Physical Geography”, p. 655, Wiley.
  11. Busch, R.M. (2011): “Laboratory Manual in Physical Geology”, p. 403, Prentice Hall.
  12. Jasiewicz, J., Zwoliński, Z., Mitasova, H., Hengl, T. (2015): “Geomorphometry for Geosciences”, p. 290.
  13. Davidson-Arnott, R. (2010): “An Introduction to Coastal Processes and Geomorphology”, p. 458, Cambridge University Press.
  14. Huggett, R.J. (2017): “Fundamentals of Geomorphology”, p. 578, Routledge.
  15. Burbank, D.W., Anderson, R.S. (2012): “Tectonic Geomorphology”, p. 474, Wiley.
  16. Thornbush, M.J., Allen, C.D., Fitzpatrick, F.A. (2014): “Geomorphological Fieldwork”, p. 272, Elsevier.
  17. Morisawa, M.E. (1983): “Geomorphology Laboratory Manual”, p. 253.
  18. Goudie, A.S. (2008): “Encyclopedia of Geomorphology”, p. 1202, Routledge.
  19. Bird, E. (2008): “Coastal Geomorphology, An Introduction”, p. 436, Wiley.
  20. Charlton, R. (2008): “Fundamentals of Fluvial Geomorphology”, p. 275, Routledge.
  21. Leopold, L.B., Wolman, G.M., Miller, J.P. (1992): “Fluvial Processes in Geomorphology”, p. 393, Dover Publications.

 

Σχολή  ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Τμήμα  ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ
Επίπεδο σπουδών  ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κατηγορία μαθήματος  ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ
Διδάσκων  Γ. Ηλιόπουλος, Καθηγητής
Κωδικός μαθήματος  GEO_010
Εξάμηνο σπουδών  2ο
Τίτλος μαθήματος  ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΜΒΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ - ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες  Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας  2 (Θ), 2 (Ε)
Πιστωτικές μονάδες  5
Τύπος μαθήματος  Υποβάθρου
Προαπαιτούμενα μαθήματα  
Γλώσσα διδασκαλίας & εξετάσεων  Ελληνική  
Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές Erasmus  ΝΑΙ στην Αγγλική
Ηλεκτρονική σελίδα μαθήματος (url)  https://eclass.upatras.gr/courses/GEO326/
Μαθησιακά αποτελέσματα

Το μάθημα αποτελεί βασικό εισαγωγικό μάθημα στην Παλαιοντολογία, γνωρίζοντας τα απολιθώματα που αποτελούν πειστήριο της εξέλιξης, και τη χρήση τους στην γεωλογική έρευνα. Επίσης στη διάρκεια του μαθήματος δίνονται πληροφορίες για τους κυριότερους οργανισμούς που συναντούνται ως απολιθώματα.

Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε η ζωή πάνω στη Γη πριν από περίπου 4 δισεκατομμύρια έτη, ο έμβιος κόσμος βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη. Νέα είδη εμφανίζονται, ενώ άλλα εξαφανίζονται. Τα απολιθώματα αποτελούν αδιάσειστη μαρτυρία αυτής της εξέλιξης στο διάβα των γεωλογικών Εποχών και λόγω της συνεχούς αλλαγής τους μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε και να κατανοήσουμε τόσο την ηλικία των πετρωμάτων στα οποία βρέθηκαν, όσο και τις συνθήκες του παλαιοπεριβάλλοντος που επικρατούσαν, όταν αυτά ακόμα ζούσαν, ή όταν πέθαναν και αποτέθηκαν στα ιζήματα.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος  οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

  • Να αποκτήσουν μια όσο το δυνατόν πλήρη και σφαιρική εικόνα πάνω στο ευρύ αντικείμενο της Παλαιοντολογίας. Να γνωρίζουν τι είναι Παλαιοντολογία, τι είναι απολίθωμα και απολίθωση, τις διαδικασίες απολίθωσης και διατήρησης των οργανισμών, και τέλος τι είναι η ταφονομία και ποια η χρήση της.
  • Να ξεχωρίζουν απολιθωμένους από αρτίγονους οργανισμούς.
  • Να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με την εξέλιξη και τους μηχανισμούς που οδηγούν στη δημιουργία νέων ειδών καθώς επίσης και στην εξαφάνιση τους
  • Να γνωρίζουν πληροφορίες για την προέλευση, ανάπτυξη και εξέλιξη της ζωής, τι είναι οι εξαφανίσεις, πότε συμβαίνουν και τι αντίκτυπο έχουν στην εξέλιξη της ζωής.
  • Βάρος εξάλλου, θα δοθεί στην κατανόηση ότι η γη είναι ένας κόσμος που αλλάζει συνεχώς και οι αλλαγές αυτές έχουν άμεση σχέση με την εξέλιξη και διαμόρφωση της ζωής στη γη.
  • Να κατανοήσουν τον τρόπο έρευνάς της, αλλά ακόμη και τις γεωλογικές και γεωχημικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα κατά την απολίθωση.
  • Να εξοικειωθούν με τις μεθόδους γεωλογικής-παλαιοντολογικής έρευνας, ώστε να είναι σε θέση με τις γνώσεις αυτές και χρησιμοποιώντας τα απολιθώματα να συμβάλουν στη Στρωματογραφική μελέτη μέσα από τη χρήση στρωματογραφικών μεθόδων όπως η βιοστρωματογραφία και η χρονοστρωματογραφία όπως επίσης και στην κατανόηση και τον προσδιορισμό του παλαιοπεριβάλλοντος που αποτέθηκαν τα διάφορα πετρώματα.
  • Να μπορεί να συσχετίσει οργανισμούς με συγκεκριμένα περιβάλλοντα διαβίωσης τα οποία και μπορούν να προσδιορίσουν τα αντίστοιχα περιβάλλοντα απόθεσης
  • Να γνωρίσουν και να εξοικειωθούν με μερικές από τις πιο σημαντικές και κοινές ομάδες οργανισμών που συναντάμε ως απολιθώματα οι οποίες εμφανίστηκαν και κυριάρχησαν κατά τη διάρκεια του Φανεροζωικού Μεγααιώνα.
  • Να είναι σε θέση μέσα από τις εργαστηριακές τους ασκήσεις και τις αντίστοιχες αναφορές που παραδίδουν να μπορούν να αναπτύξουν μία ολοκληρωμένη και συγκροτημένη άποψη για τα απολιθώματα και να εκπαιδευτούν στο χρήση τους στην γεωλογική έρευνα
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
  • Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
  • Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών     
  • Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
  • Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Περιεχόμενο μαθήματος
  • Απολιθώματα – Απολίθωση – Κατηγορίες απολιθωμάτων – Τρόποι απολίθωσης – Τύποι απολιθωμάτωνΕίδη – Συστηματική ταξινόμηση – Φυλογένεση – Καθορισμός είδους – Ονοματολογία
  • Παλαιοοικολογία – Ταφονομία.
  • Τι είναι ζωή - Εμφάνιση και εξέλιξη της ζωής στη Γη – Εξαφανίσεις
  • Πρώτιστα – Μετάζωα - Ασπόνδυλα Ζώα – Χορδωτά
  • Δίθυρα, γαστερόποδα, κεφαλόποδα, βραχιονόποδα, εχινόδερμα, τριλοβίτες, κοράλλια
  • Σπονδυλωτά Ζώα: ιχθύες, αμφίβια, ερπετά, πτηνά, θηλαστικά, άνθρωπος
  • Παλαιοβοτανική
Τρόπος παράδοσης Πρόσωπο με πρόσωπο στην Αίθουσα Διδασκαλίας, Παρατήρηση και μελέτη πραγματικών απολιθωμάτων κατά την διάρκεια εργαστηριακών ασκήσεων
Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας & επικοινωνιών

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών στη διδασκαλία και εργαστηριακή εκπαίδευση των φοιτητών (power point, pdf) και μαυροπίνακα.

Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας και επικοινωνίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Οργάνωση διδασκαλίας  
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
 Διαλέξεις Θεωρίας  2X13 = 26
 Εργαστηριακές ασκήσεις παρατήρησης και μελέτης απολιθωμάτων  2X13 = 26
 Συγγραφή αναφορών εργαστηριακών ασκήσεων  3Χ13= 39
 Αυτοτελής Μελέτη  39
 Σύνολο μαθήματος  130
 Αξιολόγηση φοιτητών

Προφορική Εξέταση. Η αξιολόγηση αποτελεί το 50% του τελικού βαθμού. Η εξέταση περιλάμβάνει:

  1. Ερωτήσεις  σύντομης απάντησης
  2. Συνδιαστικές ερωτήσεις ανάπτυξης
  3. Γραπτές αναφορές για κάθε εργαστηριακή άσκηση. Ο μέσος όρος των βαθμών των αναφορών αποτελεί το υπόλοιπο 50% του τελικού βαθμού.
  4. Απεικόνηση απολιθωμάτων
  5. Τεχνική περιγραφή
  6. Παλαιοοικολογική ερμηνεία
Ο τελικός βαθμός υπολογίζεται από τα άθροισμα των βαθμών των δύο τρόπων αξιολόγησης.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
  1. Γεωργιάδου-Δικαιούλια, Ε., Συμεωνίδης, Ν.Κ., Θεοδώρου, Γ.Ε., 2003, Παλαιοντολογία, ΜΕΡΟΣ Α. Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες ΓΚΕΛΜΠΕΣΗΣ ΑΝΤ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
  2. Γεωργιάδου-Δικαιούλια, Ε., Συμεωνίδης, Ν.Κ., Θεοδώρου, Γ.Ε., 2003, Παλαιοντολογία, ΜΕΡΟΣ Β. Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες ΓΚΕΛΜΠΕΣΗΣ ΑΝΤ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
  3. Γεωργιάδου-Δικαιούλια, Ε., Συμεωνίδης, Ν.Κ., Θεοδώρου, Γ.Ε.. 2003, Παλαιοντολογία, ΜΕΡΟΣ Γ. Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες ΓΚΕΛΜΠΕΣΗΣ ΑΝΤ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
  4. Κούφος, Γ., 2004, Παλαιοντολογία σπονδυλωτών, Ζήτη
  5. Δήμιζα Μ., Τριανταφύλλου, Μ., 2013, Μικροπαλαιοντολογία & Γεωπεριβάλλον, Ίων
  6. Prothero, R.D., 1998, Bringing  fossils to life: An introduction to palaeobiology, WCB/McGraw-Hill
  7. Clarkson, E., 1998, Invertebrate Palaeontology and evolution, Wiley-Blackwell
  8. Armstrong, H.A., Brasier, M.D., 2005, Microfossils, Blackwell.
  9. Benton M.J., 2005, Vertebrate Paleontology, Blackwell Science Ltd
  10. Benton M. J., Harper D., A.T.,  2009, Introduction to Paleobiology and the Fossil Record , Wiley-Blackwell, Chichester.
  11. Levin, H.,2013, The Earth through time, Wiley
  12. Κωστόπουλος, Δ., Κουφός, Γ., 2015. Η εξέλιξη του έμβιου κόσμου: χορδωτά. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/1909
  13. Ζαμπετάκη Λέκκα, Α., Αντωναράκου, Α., Ντρίνια, Χ., Τσουρού, Θ., Di Stefano, A., Baldassini, N., 2015. Η μικροπαλαιοντολογία και οι εφαρμογές της. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/3435
  14. Σημειώσεις των διαλέξεων με τη μορφή διαφανειών των αντίστοιχων διαλέξεων.