Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής έχει γνώση :

1. Της εισαγωγής στην επιστήμη  των  αργίλων, 
2. Του διεπιστημονικό χαρακτήρα  και  τις  περιβαλλοντικές  εφαρμογές  της επιστήμης των αργίλων
3. Των κυριότερων μεθόδων  αναγνώρισης και χαρακτηρισμού  των  αργιλικών  ορυκτών.

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής έχει αναπτύξει τις παρακάτω ικανότητες/προσόντα

1. Ικανότητα να παρουσιάζει τις γνώσεις και την αντίληψη των σημαντικών δεδομένων, αρχών και θεωριών της επιστήμης των αργίλων
2. Την ικανότητα να εφαρμόζει αυτές τις γνώσεις στην επίλυση άγνωστων προβλημάτων
3. Ικανότητα να εφαρμόζει σωστά τη μεθοδολογία στην επίλυση άγνωστων προβλημάτων.
4. Εξειδίκευση που απαιτείται για επαγγελματική εξέλιξη.
5. Την ικανότητα να συνεργάζεται με άλλους στις αντιμετώπιση διεπιστημονικών προβλημάτων.

1. Π.Τσώλη-Καταγά. Άργιλοι -Ιδιότητες και εφαρμογές,1990. 85 σελ.,
2. Bergaya, F., Theng, B.K.G. and Lagaly, G. Handbook of Clay Science, 2006. 1224 σελ.
3. -Συναφή επιστημονικά περιοδικά: Applied Clay Science, Clays and Clay Minerals, Clay Minerals.

Η Άσκηση υπαίθρου περιλαμβάνει  τρεις (3) ημέρες στο πλαίσια του μαθήματος «Πετρολογία Μαγματικών και Μεταμορφωμένων Πετρωμάτων»

Στόχος των ασκήσεων είναι ο φοιτητής να κατανοήσει θέματα που διδάχτηκε στα προαπαιτούμενα μαθήματα, δηλαδή:

1. η εκπαίδευση των φοιτητών στην αναγνώριση μαγματικών και μεταμορφωμένων πετρωμάτων στην ύπαιθρο και στη συλλογή όλων εκείνων των χαρακτηριστικών που μπορούν να αναγνωρισθούν στην ύπαιθρο προκειμένου να εκφέρουν άποψη:

            α)  για την γεωτεκτονική θέση του κάθε γεωλογικού σχηματισμού και την σχέση του με τους υπερκείμενους και υποκείμενους αυτού σχηματισμούς.

            β) τις μεταμορφικές συνθήκες που οδήγησαν στον ορυκτολογικό τους μετασχηματισμό, και

            γ) τις μαγματικές διεργασίες οι οποίες οδήγησαν στο σχηματισμό των μαγματικών πετρωμάτων.

Ο μαθησιακός αυτό στόχος επιτυγχάνεται με ακόμη καλύτερο αποτέλεσμα μέσω της εκ παραλλήλου παρατήρησης παρασκευασμάτων λεπτών τομών, τα οποία οι εκπαιδευόμενοι έχουν ήδη μελετήσει κατά την εργαστηριακή τους εξάσκηση στο πλαίσιο του αντικειμένου του μαθήματος στο εργαστήριο. Έτσι παρέχονται στους φοιτητές κατάλληλα παρασκευάσματα και φορητό πολωτικό μικροσκόπιο για την επί τόπου παρατήρησή τους και προσδιορισμό των ορυκτολογικών παραγενέσεων.

1. Πέραν των παραπάνω γίνεται προσπάθεια να αντιληφθούν οι εκπαιδευόμενοι ότι προκειμένου να επιτευχθεί το μέγιστο δυνατό και ακριβές αποτέλεσμα στην ερμηνεία των γεωλογικών χαρακτηριστικών μιας περιοχής μελέτης είναι απαραίτητη η σφαιρική χρήση των διαφόρων επιστημονικών πεδίων της γεωλογίας και η αλληλεπίδρασή τους. Για το λόγο αυτό πραγματοποιούνται επισκέψεις και θέσεων γεωλογικού ενδιαφέροντος που δεν συνδέονται άμεσα με το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος αλλά ευρύτερα με τη γεωλογία, όπως για παράδειγμα:

          α) το Σπήλαιο της Καστανιάς,

          β) το απολιθωμένο δάσος της Αγίας Μαρίνας και το ομόνυμο Γεωπάρκο και

          γ) το ορυχείου αιματίτη του Αγίου Ελισσαίου.

2. Τέλος η διενέργεια γραπτών εκθέσεων αναφοράς αλλά και διαδικτυακών ιστολογίων που καλούνται οι φοιτητές να παραδώσουν σε ομάδες των δύο ατόμων έχει διττό στόχο:

           α) την απόκτηση εμπειρίας των εκπαιδευμένων στην συγγραφή εκθέσεων στις οποίες θα πρέπει με επιστημονικό τρόπο να παραθέτουν τα στοιχεία που αποκόμισαν στην ύπαιθρο και με τη χρήση της κατάλληλης βιβλιογραφίας και των γνώσεων τους να τα ερμηνεύουν, και

          β) την εκπαίδευσή του στην συνεργασία με συναδέρφους τους ώστε να εμπλουτίζουν κατά το δυνατόν το τελικό αποτέλεσμα.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση των απαραίτητων γεωλογικών εργαλείων (χάρτες, βιβλιογραφία, εκθέσεις κλπ)
  
• Εισαγωγή των φοιτητών στα βασικά θέματα της Γεωλογίας

Άσκηση υπαίθρου στη ΝΑ Πελοπόννησο (Ταΰγετος – Πάρνωνας – Νεάπολη Λακωνίας) –

1. Ασβεστόλιθοι Ζώνης Τριπόλεως
2. Ασβεστόλιθοι ζώνης Πίνδου
3. Φυλλιτική Χαλαζιτικής Σειρά
4. Σειρά Πλακωδών Ασβεστολίθων (Plattenkalk)
5. Στρώματα Τυρού
6. Καρστικό Σπήλαιο Καστανιάς
7. Γεωπάρκο Αγίας Μαρίνας
8.  Ορυχείο Αιματίτη Αγίου Ελισσαίου.

Ο οδηγός ασκήσεων υπαίθρου του Τμήματος Γεωλογίας

-Συναφή επιστημονικά άρθα:

1. Baltatzis and Katagas, 1984. The pumpellyite‐actinolite and contiguous facies in part of the Phyllite‐Quartzite series, central northern peloponnesus, greece. Journal of Metamorphic Geology, 2(4), 349-363. doi:10.1111/j.1525-1314.1984.tb00595.x
2. Brauer, R., Ittner, R. & Kowalczyk, G. 1980. Ergebnisse aus der 'Phyllit-Serie' SE-Lakoniens (Peloponnes. Griechenland). Neues Jahrbuch fur Geologie und Paldontologie Monatshefte, 1980, 129-132.
3. Doutsos, T., Koukouvelas, I., Poulimenos, G., Kokkalas, S., Xypolias, P., & Skourlis, K. (2000). An exhumation model of the south peloponnesus, greece. International Journal of Earth Sciences, 89(2), 350-365. Retrieved from scopus.com
4. Gerolymatos, 1994 Gerolymatos, I., 1994. Metamorphose und Tektonik der Phyllit- Quartzit-Serie und der Tyros Formation auf dem Peloponnes und Kythira, Berliner Geowiss. Abh., 164-161.
5. Pe-Piper, G., Panagos, A.G., Piper, D.J.W. and Kotopouli, K.N., 1982: The (?)Mid-Triassic volcanic rocks of Lakonia, Greece. Mag., 119, 77-85
6. Pe-Piper, G. and Kotopouli, K.N., 1981: Very low grade metamorphism of (?)Triassic volcanics west Hellenic Nappes, Southern Peloponnese, Greece. Geol. Soc. Am., 92, 1762-1806.
7. Theye, T., & Seidel, E. (1991). Petrology of low-grade high-pressure metapelites from the external hellenides (crete, peloponnese): A case study with attention to sodic minerals. European Journal of Mineralogy, 3(2), 343-366. doi:10.1127/ejm/3/2/0343
8. Theye, T., Seidel, E., & Vidal, O. (1992). Carpholite, sudoite, and chloritoid in low-grade high-pressure metapelites from crete and the peloponnese, greece. European Journal of Mineralogy, 4(3), 487-507.
9. Ι.Γ.Μ.Ε., 1990 Γεωλογικός χάρτης Ελλάδος. Φύλλο “Σπάρτη”, κλίμακας 1:50.000.

Το μάθημα απευθύνεται σε προπτυχιακούς φοιτητές που γνωρίζουν και κατανοούν σε κάποιο βαθμό τα αντικείμενα της Γεωλογίας. Στόχος του μαθήματος είναι ο φοιτητής να αποκτήσει γνώσεις και δεξιότητες στην κατασκευή γεωλογικού χάρτη.

• Ο φοιτητής με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος θα είναι σε θέση:
• Να αναγνωρίζει και να ομαδοποιεί τα ιζηματογενή πετρώματα στην ύπαιθρο
• Να γνωρίζει και να κατανοεί τις μεθόδους συλλογής γεωλογικών δεδομένων στην ύπαιθρο
• Να αναγνωρίζει και τα καταγράφει τις κύριες ιζηματογενείς δομές των πετρωμάτων στην ύπαιθρο
• Να αναγνωρίζει και τα καταγράφει τις κύριες τεκτονικές δομές που παραμορφώνουν τα πετρώματα
• Να κατασκευάζει γεωλογικούς χάρτες σε περιοχές μικρής δυσκολίας
• Να αναλύει και να περιγράφει τον προσανατολισμό των ιζηματογενών και τεκτονικών δομών
• Να συνθέτει γεωλογικές τομές και καθώς και την στρωματογραφική διάθρωση της περιοχής με βάση τα στοιχεία που εμφανίζονται στο γεωλογικό χάρτη που κατασκεύασε.
• Να συντάσσει μια έκθεση γεωλογικού χάρτη.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών,
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις,
• Αυτόνομη εργασία,
• Ομαδική εργασία,
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον,
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

• Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
• Χρήση του γεωλογικού εξοπλισμού στην ύπαιθρο
• Αναγνώριση πετρωμάτων και ομαδοποιήσεις λιθολογιών με βάση την κλίμακα χαρτογράφησης
• Υπαίθριες μετρήσεις των στρώσεων των πετρωμάτων και των τεκτονικών δομών
• Χαρτογράφησηγεωλογικών επαφώνστην ύπαιθρο
• Αποτύπωση και ανάλυση μεσοσκοπικών γεωλογικών τομών στην ύπαιθρο
• Σύνθεση της στρωματογραφικήςδιάθρωσης
• Σύνταξη έκθεσης γεωλογικού χάρτη

1. Κουκουβέλας, Ι., Κοκκάλας Σ., Ζυγούρη, Β. 2010. Γεωλογία και σεισμοί. Εκδόσεις Δίσιγμα, Θεσσαλονίκη.
2. Collinson, J.D., Thompson, D.B., 1989. Sedimentary structures, Unwin Hyman Publ., London.
3. Stow, D., 2005. Sedimentary rocks in the field. Manson Publishing Ltd., UK.
4. Lisle R., Brabham P., Barnes J. 2011. Basic geological mapping. John Wiley & Sons, Ltd.
5. Ξυπολιάς, Π. 2009. Αζιμουθιακέςπροβολέςστην Τεκτονική Γεωλογία. Εκδόσεις Συμμετρία, Αθήνα.

Το μάθημα «Εφαρμοσμένη Υδρογεωλογία» έχει σχεδιαστεί ως κατ’ εξοχήν μάθημα εφαρμογής των γνώσεων της γεωλογίας για την αξιοποίηση των υπόγειων νερών, για τη κάλυψη αναγκών όπως η ύδρευση μιας πόλης, ή παροχή με νερό μιας αγροτικής ή μιας τουριστικής εκμετάλλευση κ.λ.π. Πρόκειται για μάθημα ειδίκευσης που σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα συναφή μαθήματα που διδάσκονται στο τμήμα γεωλογίας στοχεύει να εφοδιάσει τους φοιτητές με την απαραίτητη γνώση:

• Για τη κατανόηση του υδρολογικού κύκλου και ισοζυγίου.
• τηχρησιμότητα και τη  χρήση συσκευών μέτρησης των παραμέτρων που συνδέονται με τη παρουσία του νερού στη φύση
• για τη συγκέντρωση του νερού στους γεωλογικούς  σχηματισμούς και την παρουσία  των υδροφόρων οριζόντων
• για τη κατανόηση της κίνησης των υπόγειων νερών
•  για την αντιμετώπιση προβλημάτων υδρογεωλογίας και περιβάλλοντος συνθέτοντας τα δεδομένα με στόχο  την επαγγελματική τους αυτοδυναμία και την επιτυχή διεκδίκηση των θέσεων εργασίας στον επαγγελματικό στήβο.   

• Αναζήτηση ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση των απαραίτητων τεχνολογιών.
• Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

• Προέλευση του νερού, αντικείμενο της Υδρογεωλογίας. Η υδρογεωλογία σε σχέση με τις φυσικές επιστήμες και ως κλάδος της Υδρολογίας. Υδρολογικό ισοζύγιο στο πλανήτη. Εκτίμηση των αναγκών σε νερό για την ύδρευση, την άρδευση, την υδροδότηση βιομηχανικών και τουριστικών μονάδων.
• Αναφορά στον υδρολογικό κύκλο και το υδρολογικό ισοζύγιο. Στατιστική επεξεργασία των βροχοπτώσεων και κατασκευή βροχομετρικών χαρτών. Δυνητική και πραγματική εξατμισοδιαπνοή και μέθοδοι υπολογισμού. Μέτρηση της απορροής, στατιστική επεξεργασία των μετρήσεων απορροής, το μοναδιαίο υδρογράφημα και η χρήση του. 
• Η κίνηση του υπόγειου νερού στα πορώδη μέσα, ο νόμος του Dqrcy και τα κριτήρια ισχύος του, διαπερατότητα και υδροπερατότητα, μεταβιβαστικότητα και αποθηκευτικότητα, εμπειρικοί τρόποι εκτίμησης της υδροπερατήτητας με ιχνηθετήσεις και κοκκομετρικές αναλύσεις, δίκτυα ροής και εφαρμογές.
• Υδραυλική των υπόγειων νερών.
• Τα έργα υδρομάστευσης των υπόγειων νερών. Κατακόρυφα, οριζόντια και μικτά υδρομαστευτικά έργα. Κατασκευή υδρογεωτρήσεων, οι διάφορε τεχνικές, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε τεχνικής. Τα στάδια κατασκευής των υδρογεωτρήσεων και ο ρόλος του γεωλόγου. Επιλογή τεχνικών χαρακτηριστικών υδρογεωτρήσεων ανάλογα με τη σκοπούμενη παροχή άντλησης. Υγειονομική προστασία υδρογεωτρήσεων, υπολογισμός κόστους, αντλητικά συγκροτήματα.
• Χρήση των προγραμμάτων Excel, Surfer, Aquatest για την επεξεργασία των αντλήσεων.

1. Γ. Καλλέργης, 1999. Εφαρμοσμένη – Περιβαλλοντική Υδρογεωλογία. Έκδοση Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Τόμος Α, Τόμος Β και Τόμος Γ.
2. Γ. Σούλιος, 1996. Γενική Υδρογεωλογία. University Studio Press,Τόμοι Πρώτος,  Δεύτερος και Τρίτος

-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

1. Hydrogeology Journal, Springer
2. Journal of Hydrology, Elsevier