Το μάθημα αποτελεί βασικό εισαγωγικό μάθημα για ειδικά θέματα στην παλαιοντολογία όπως η εφαρμοσμένη μικροπαλαιοντολογία .

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος  οι φοιτητές θα είναι σε θέση:

• Να κατανοήσουν τη σημασία των μικροαπολιθωμάτων και της μικροπαλαιοντολογίας στη στρωματογραφική και γεωλογική έρευνα γενικότερα.
• Να γνωρίζουν τις κυριότερες ομάδες μικροαπολιθωμάτων και να εξοικειωθούν με τις μεθόδους της Μικροπαλαιοντολογικής έρευνας, όπως αυτές συμβάλλουν στην Εφαρμοσμένη στρωματογραφική έρευνα και στην κατανόηση του παλαιοπεριβάλλοντος
• Να εκπαιδευτούν σε ειδικά θέματα που αφορούν την ταξινόμηση των οργανισμών, τους εξελικτικούς μηχανισμούς καθώς και την συμβολή των απολιθωμάτων στην Στρωματογραφία.
• Να χρησιμοποιούν επαρκώς στερεοσκόπια και οπτικά μικροσκόπια για την παρατήρηση, μελέτη και αναγνώριση μικροαπολιθωμάτων.
• Να αναγνωρίζουν με τη βοήθεια μικροσκοπίας της βασικές ομάδες μικροαπολιθωμάτων.
• Να γνωρίζουν τον τρόπο μελέτης των απολιθωμάτων για την εξαγωγή βιοστρωματογραφικών, παλαιοοικολογικών και παλαιοπεριβαλλοντικών συμπερασμάτων.
• Να εφαρμόζουν στην πράξη, με πραγματικά δείγματα που θα συλλέξουν μόνοι τους, τεχνικές επεξεργασίας, μελέτης, προσδιορισμού, και παλαιοοικολογικής ανάλυσης.
• Να χρησιμοποιεί την παλαιοντολογία ως στρωματογραφικό και παλαιοοικολογικό εργαλείο, για την επίλυση αντίστοιχων προβλημάτων
• Να συνθέσουν τα δεδομένα τους, και συλλέγοντας πληροφορίες από τη βιβλιογραφία, να τα συγκρίνουν και να τα αξιολογήσουν, γράφοντας τελικά μια εργασία με ύφος και δομή επιστημονικής εργασίας 

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Μικροαπολιθώματα – Χρησιμότητα – Θαλάσσια περιβάλλοντα – Παλαιοοικολογία - Μικροαπολιθώματα και ιζηματογένεση – Τρόποι παρασκευής και παρατήρησης

• Φυλογένεση –Κλαδιστική – Μηχανισμοί ειδογένεσης και εξέλιξης
• Θεωριτική μορφολογία οργανισμών και περιορισμοί
• Εφαρμοσμένη Παλαιοντολογία
• Χρήση απολιθωμάτων στη βιοστρωματογραφία, χρονοστρωματογραφία, και τον προσδιορισμό του παλαιοπεριβάλλοντος
• Τρηματοφόρα
• Οστρακώδη
• Ακτινόζωα
• Διάτομα
• Ασβεστολιθικό ναννοπλαγκτόν
• Παλυνολογία
• Μικρά σπονδυλωτά
• Ωτόλιθοι

• Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών στη διδασκαλία και εργαστηριακή εκπαίδευση των φοιτητών (power point, pdf) και μαυροπίνακα.
• Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας και επικοινωνίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

1. Γραπτή εργασία συμπεριλαμβανομένης της άσκησης υπαίθρου, επεξεργασία και μελέτη πραγματικού παλαιοντολογικού υλικού, ανάλυση αποτελεσμάτων και συγγραφή εργασίας. Η αξιολόγηση αποτελεί το 50% του τελικού βαθμού.
2. Γραπτές αναφορές για κάθε εργαστηριακή άσκηση. Ο μέσος όρος των βαθμών των αναφορών αποτελεί το υπόλοιπο 50% του τελικού βαθμού.

• Απεικόνηση απολιθωμάτων
• Τεχνική Περιγραφή απολιθωμάτων
• Παλαιοοικολογία

Τριανταφύλλου, Μ., Δήμιζα, Μ.,2012,.Μικροπαλαιοντολογία & Γεωπεριβάλλον, ΙΩΝ, Αθήνα-Περιστέρι

1. Ζαμπετάκη Λέκκα, Α., Αντωναράκου, Α., Ντρίνια, Χ., Τσουρού, Θ., Di Stefano, A., Baldassini, N., 2015. Η μικροπαλαιοντολογία και οι εφαρμογές της. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/3435
2. Armstrong, H., Brasier, M., 2005. Microfossils, Blackwell Publishing Ltd, 2nd edition, Oxford
3. Saraswati, P.K., Srinivasan, M.S., 2016: Micropaleontology: Principles and Applications, Springer.
4. Martin, R.E. (Ed.), 2000: Environmental Micropaleontology: The Application of Microfossils to Environmental Geology, Springer.
5. Σημειώσεις των διαλέξεων με τη μορφή διαφανειών των αντίστοιχων διαλέξεων.

• O άνθρωπος µετά από αιώνες χρήσης και εκµετάλλευσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος καλείται πλέον να το προστατεύσει και να το θεραπεύσει από την αλόγιστη χρήση της τελευταίας 50'ετίας. Στην αρχή της 3ης χιλιετίας απόβλητα, τα οποία προέρχονται από το σύνολο των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων πάνω στη Γη, µπορεί να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε σηµείο των ωκεανών από τους πόλους έως τον Ισηµερινό και από τις ακτές έως τα αβυσσικά βάθη. Αναδεικνύεται λοιπόν στους καιρούς µας η προστασία των ωκεανών από την περιβαλλοντική υποβάθµισή τους, ως µια πρωταρχική αναγκαιότητα του σύγχρονου ανθρώπου.
• Στόχοι του µαθήµατος δεν θα είναι αποκλειστικά η παρουσίαση όλων των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, που υποβαθµίζουν το θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά µέσα από αυτές θα παρατίθενται νέες µεθοδολογίες, προσεγγίσεις και νέα όργανα για την εκτίµηση των επιπτώσεων των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στο θαλάσσιο περιβάλλον µε απώτερο στόχο την τελική αντιµετώπισή τους.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

• Το θαλάσσιο περιβάλλον ως µια απέραντη "χωματερή".
• Τι είναι θαλάσσια ρύπανση και ρύποι.
• Ταξινόμηση των ρύπων.
• Πηγές ρύπων στο θαλάσσιο περιβάλλον.
• Θαλάσσια απορρίμματα (marine litter)
• Φυσικοχημική και Βιολογική συμπεριφορά των ρύπων.
• Επιπτώσεις των ρύπων στο θαλάσσιο περιβάλλον.
• Τυπικά παραδείγματα διάθεσης αποβλήτων στη θάλασσα, από τον Ελληνικό και Παγκόσμιο χώρο, και οι επιπτώσεις τους.
• Μέθοδοι ποσοτικοποίησης της ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος

• Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (power point) και μαυροπίνακα.
• Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.
• Εκμάθηση λογισμικών.

• Γραπτές εξετάσεις στο τέλος του εξαμήνου, στην ελληνική γλώσσα, οι οποίες περιλαμβάνουν επίλυση προβλημάτων καθώς και ερωτήσεις σύντομων απαντήσεων.
• Εξέταση του εργαστηρίου του μαθήματος με παρουσιάσεις των εργαστηριακών εργασιών

1. «Περιβαλλοντική Ωκεανογραφία», Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών.
2. Περιοδικά: επιλεγμένα άρθρα επιστημονικών περιοδικών (Marine Pollution Bulletin, Environmental Earth Sciences, κ.α)

Στο τέλος των παραδόσεων ο φοιτητής θα είναι ικανός να

• Κατανοεί την τη χρήση  της  γεωχημικής  διασκόπησης  στη  λύση περιβαλλοντικών  προβλημάτων  και  στον  εντοπισμό  κοιτασμάτων  μεταλλικών  ορυκτών  στην ξηρά και στον πυθμένα της θάλασσας, καθώς και στην έρευνα για τον εντοπισμό πετρελαίων.
• Κατανοεί το σχεδιασμό και  υλοποίηση  έρευνας  για  τον  καθορισμό περιβαλλοντικών συνθηκών.
• Συντάξει επιστημονική έκθεση για τα περιβαλλοντικά προβλήματα μιας περιοχής που συνδέονται με τις μελέτες εντοπισμού κοιτασμάτων ορυκτών πρώτων υλών.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

• Γεωχημικ ή διασκόπηση για  τον  εντοπισμό  κοιτασμάτων  στη  ξηρά:  βασικές  αρχές  γεωχημικής  διασκόπησης.  Γεωχημικά  περιβάλλοντα.  Πρωτογενείς  διασπορές.  Συγγενετικές  μορφές  και  επιγενετικές  μορφές  διασποράς.  Εδάφη,  δευτερογενείς  γεωχημικές  διασπορές.  Μορφές  δευτερογενούς γεωχημικής  διασποράς.  Γεωχημικές  ανωμαλίες  στα  υδατικά  συστήματα,  τα  ιζήματα  απορροής,  τα  υπολειμματικά  εδάφη.  Βιογεωχημική διασκόπηση.
• Γεωχημική διασκόπηση  για  τον  εντοπισμό  υποθαλάσσιων  κοιτασμάτων.  Σύγχρονα  υποθαλάσσια κοιτάσματα. Μεταλλοφόρα ιζήματα.  Κόνδυλοι μαγγανίου. Προσχωματικά  κοιτάσματα φωσφορίτες.
• Γεωχημική διασκόπηση  για  τον  εντοπισμό  πετρελαίων.  Μεθοδολογίες  επιφανειακής  γεωχημικής  διασκόπησης.  Χρησιμοποίηση  πτητικών  υδρογονανθράκων  ανθρακικού  συγκολλητικού  υλικού  ειδικών  ορυκτών.  Μετρήσεις  α κτινοβολίας  γ,  γεωχημικές  ανωμαλίες ιωδίου, βιογεωχημικές ανωμαλίες.
• Περιβαλλοντική - Ιατρική Γεωχημεία:  τύποι  ρύπων,  οργανικοί  και  ανόργανοι  ρύποι,  σύσταση, συμπεριφορά και τύχη των διασπειρόμενων ρύπων στα υδατικά συστήματα.  Επίπεδα  των  μετάλλων  στους  οργα νισμούς.  Τοξικότητα  των  μετάλλων.  Πηγές προέλευσης  των  μετάλλων  στο  περιβάλλον.  Βλαπτική  επίδραση  των  μετάλλων  στην υγεία  του  ανθρώπου.  Χαρακτηριστικά  μέταλλα,  μόλυβδος,  κάδμιο,  νικέλιο,  χρώμιο, αρσενικό, υδράργυρος.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ

• Γεωχημική χαρτογράφηση
• Χρησιμότητα των γεωχημικών χαρτών: στη γεωργία, την προστασία του περιβάλλοντος,  την υδροδότηση, την ιατρική, δημόσια υγεία.
• Ποιότητα εδαφών και δημόσια υγεία - Βλαπτική επίδραση ρυπασμένων εδαφών.  Ποιότητα νερών και δημόσια υγεία.
• Μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας.
• Γεωχημικά κριτήρια ποιότητας περιβαλλόντων.
• Ειδικά κριτήρια περιβαλλόντων παραγωγής τροφίμων.
• Μεθοδολογίες εκτίμησης των περιβαλλοντικών γεωχημικών συνθηκών σε εδάφη.
• Μεθοδολογίες εκτίμησης  των  περιβαλλοντικών  γεωχημικών  συνθηκών  σε  υδατικά  συστήματα.
• Περιβαλλοντικές γεωχημικές συνθήκες σε ειδικά περιβάλλοντα.
• Μεθοδολογίες εξυγίανσης υδατικών συστημάτων.
• Διαχείριση υγρών αποβλήτων.  Διαχείριση στερεών αποβλήτων.
• Εκτίμηση των επιπτώσεων από τη διάθεση στερεών αποβλήτων σε υδατικά συστήματα.
•  Εκτίμηση των επιπτώσεων από τη  διάθεση υγρών αποβλήτων σε υδατικά συστήματα. 

Θεωρία:

• Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
• Επικοινωνία με τη χρήση της πλατφόρμας e-class.
• Ψηφιακή διάθεση όλων των διαλέξεων και των εργαστηριακών ασκήσεων

Εργαστηριακή άσκηση:

• Χρήση λογισμικών για την ψηφιακή καταγραφή και επεξεργασία των υλικών μελέτης

Γλώσσα Αξιολόγησης: Ελληνική

Ι. Θεωρία (75% της συνολικής βαθμολογίας)

Τελική Εξέταση: γραπτή, διαβαθμισμένης δυσκολίας, που μπορεί να περιλαμβάνει Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Προβλήματα-ασκήσεις

ΙΙ. Εργαστήριο (25% της συνολικής βαθμολογίας)

• Εργαστηριακή Μελέτη-Έκθεση συνόλου δειγμάτων από συγκεκριμένη περιοχή
• Δημόσια παρουσίαση των αποτελεσμάτων της

Η ποσόστωση της βαθμολογία ισχύει μόνο στην περίπτωση που ο φοιτητής εξασφαλίζει το βαθμό βάσης ‘5’ στην τελική γραπτή εξέταση.

Βαθμολογική κλίμακα: 1 έως 10. Ελάχιστος βαθμός επιτυχίας: 5.

Βαθμοί <3 αντιστοιχούν σε βαθμό ECTS F.

Βαθμός 4 αντιστοιχεί σε βαθμό ECTS FX.

Για τους επιτυχημένους βαθμούς υπάρχει η εξής αντιστοιχία:

1. Σημειώσεις του διδάσκοντα.
2. Σχετικές επιστημονικής δημοσιεύσεις
3. Κουκουλάκης, Πρ., Καλαβρουζιώτης, Ι., Κόκκινος, Π., (2017). Η Γεωχημική Συμπεριφορά των Βαρέων Μετάλλων στο Περιβάλλον. ISBN: 978-960-418-710-2
4. De Vivo, Harvey E. Belkin and Annamaria Lima (Eds) (2008) Environmental Geochemistry

-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

1. Environmental Geochemistry and Health

Με την επιτυχή ολοκλήρωση των μαθημάτων οι φοιτητές:

• Θα αποκτήσουν σφαιρική γνώση της γεωθερμικής δραστηριότητας και του σχηματισμού των γεωθερμικών πεδίων.
• Θα εξοικειωθούν με τις μεθόδους και τις τεχνικές, που εφαρμόζονται στη γεωθερμική έρευνα και στην αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας.
• Θα γνωρίζουν τα κύρια παγκόσμια και εγχώρια γεωθερμικά πεδία.
• Θα είναι σε θέση να εκτιμήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας.

Στο τέλος των μαθημάτων οι φοιτητές θα έχουν αναπτύξει τις ακόλουθες ικανότητες/προσόντα:

• Τη δυνατότητα να αποδεικνύουν τη γνώση και κατανόησή τους σε ουσιώδη ζητήματα, αρχές και θεωρίες, που αφορούν στη γεωθερμική ενέργεια.
• Την ικανότητα να εφαρμόζουν τα παραπάνω στην αξιολόγηση δεδομένων, που αφορούν στη γεωθερμική έρευνα και την αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων.
• Την ικανότητα να ανατρέχουν στη σχετική βιβλιογραφία και να ενισχύουν την ήδη κτηθείσα γνώση.
• Την καλλιέργεια των ικανοτήτων που χρειάζονται για την επαγγελματική εξέλιξη στο αντικείμενο αυτό.
• Τη διαδραστική ικανότητα και τη διεπιστημονική συνεργασία.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

• Προέλευση γήινης θερμότητας, θερμική ροή, γεωθερμική βαθμίδα.
• Περιοχές γεωθερμικού ενδιαφέροντος. Ταξινόμηση Γεωθερμικών Πεδίων. Επιφανειακές εκδηλώσεις.
• Γεωθερμικά ρευστά. Γεωθερμόμετρα.
• Γεωθερμική Έρευνα και Εκμετάλλευση.
• Γεωγραφική κατανομή των κυριότερων γεωθερμικών πεδίων παγκοσμίως. Γεωθερμικά πεδία στην Ελλάδα.
• Γεωθερμική Ενέργεια και Περιβάλλον.

• Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (power point, pdf) και μαυροπίνακα.
• Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Α. Ασκήσεις

• Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου δίνονται στους φοιτητές ασκήσεις, που πρέπει να λύσουν στο σπίτι και να παραδώσουν σε συγκεκριμένη προθεσμία. Η εμπρόθεσμη παράδοση των ασκήσεων αποτελεί βασική προϋπόθεση συμμετοχής στην τελική εξέταση.

Β. Παρουσίαση εργασίας

• Μετά τα πρώτα μαθήματα δίνονται στους φοιτητές θέματα προς ανάπτυξη (συγκεκριμένα γεωθερμικά πεδία ή γεωλογικά-τεχνικά προβλήματα). Στο τέλος του εξαμήνου οι φοιτητές παρουσιάζουν τις εργασίες τους σε power point και βαθμολογούνται. Ο βαθμός αυτός αποτελεί το 30% του τελικού.

Γ. Γραπτή τελική εξέταση, που περιλαμβάνει:

• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
• Ερωτήσεις ανάπτυξης
• Επίλυση προβλημάτων
• Σχεδίαση, κατανόηση και ερμηνεία διαγραμμάτων

Ελληνική

1. Χρηστάνης, Κ., 1998. Γεωθερμία. Παν/μιο Πατρών.
2. Φυτίκας, Μ. & Ανδρίτσος, Ν., 2004. Γεωθερμία., Εκδ. Τζιόλα, Θεσ/νίκη.

Ξενόγλωση

1. Huenges, Ε., 2010. Geothermal Energy Systems. Exploration, Development, and Utilization. Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA, Weinheim.

Περιοδικά