Τμήμα Γεωλογίας

Βιομηχανικά Ορυκτά

Σχολή  ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Τμήμα  ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ
Επίπεδο σπουδών  ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κατηγορία μαθήματος  Υποχρεωτικό επιλογής
Διδάσκων  Ι. Ηλιόπουλος, Καθηγητής
Κωδικός μαθήματος GEOL_040
Εξάμηνο σπουδών  5ο
Τίτλος μαθήματος  Βιομηχανικά Ορυκτά
Αυτοτελείς διδακτικές δραστηριότητες  Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις
Εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας  2 (Θ), 1 (Ε)
Πιστωτικές μονάδες  4
Τύπος μαθήματος  Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων
Προαπαιτούμενα μαθήματα  Όχι
Γλώσσα διδασκαλίας & εξετάσεων

Ελληνικά

Το μάθημα προσφέρεται σε φοιτητές Erasmus  Ναι (στην Αγγλική)
Ηλεκτρονική σελίδα μαθήματος (url)  https://eclass.upatras.gr/courses/GEO312/
Μαθησιακά αποτελέσματα

Στο τέλος των παραδόσεων οι φοιτητές θα:

  1. κατανοήσουν τις αρχές εφαρμογής της ορυκτολογίας στην τεχνολογία μέσω της χρήσης των μη μεταλλικών ορυκτών και πετρωμάτων για την ανάπτυξη νέων υλικών με βάση τα ορυκτά, νέων προϊόντων  και νέων χρήσεων σύμφωνα με τις φυσικές και χημικές τους ιδιότητες, καθώς και την πληθώρα των εφαρμογών τους στην καθημερινή μας ζωή.
  2. εξοικειωθούν με τις μεθόδους έρευνας για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση των Β.Ο.Π., αξιοποιώντας το σύνολο των γεωλογικών τους γνώσεων, που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
  3. κατανοήσουν τις δυνατότητες που προσφέρει η αξιοποίηση των Β.Ο.Π. στην εθνική οικονομική ανάπτυξη, καθώς και η σημασία τους στην παγκόσμια οικονομία.

Στο τέλος των παραδόσεων ο φοιτητής θα έχει επιπλέον αναπτύξει τις ακόλουθες δεξιότητες:

Να μπορεί να αναγνωρίσει ότι κάθε βιομηχανικό ορυκτό και κάθε βιομηχανικό πέτρωμα έχει ιδιαίτερες βιομηχανικές εφαρμογές ανάλογα με τις φυσικές του ιδιότητες και τη χημική του σύσταση.
Γενικές Ικανότητες
  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
  • Αυτόνομη εργασία
  • Ομαδική εργασία
Περιεχόμενο μαθήματος

Θεωρία

  1. Ανάλυση κοινών και εξειδικευμένων βιομηχανικών ορυκτών και πετρώματων και οι χρήσεις τους (ορυκτολογία, ορυκτοχημεία, περιβάλλοντα σχηματισμού, ταξινομήσεις, ιδιότητες, χρήσεις)
  2. Περιγραφή του τρόπου παραγωγής υλικών που χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία, όπως: δομικών υλικών, μονωτικών υλικών, άμμων χυτηρίων, υαλουργίας, κεραμικής, λειαντικής, προσθετικών/ πληρωτικών υλικών, φίλτρων διήθησης, χρωστικών, λιπασμάτων, αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων, τσιμέντου, αλουμινίου.
  3. Εμφανίσεις βιομηχανικών ορυκτών στον Ελλαδικό χώρο.
  4. Ιδιαίτερη μνεία σχετικά με την νήσο Μήλο και Γυαλί.
  5. Προσφορά των βιομηχανικών ορυκτών και πετρωμάτων στην Εθνική οικονομία και δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης.
  6. Προσφορά των βιομηχανικών ορυκτών στην Παγκόσμια οικονομία.

Εργαστηριακές Ασκήσεις

  1. Βιομηχανικά ορυκτά στην καθημερινή μας ζωή.
  2. Βιομηχανικά ορυκτά σαν δομικοί λίθοι
  3. Εντοπισμός γεωλογικών σχηματισμών κατάλληλων για βιομηχανική εκμετάλλευση
  4. Περιορισμοί θέσης ανοικτής εκμετάλλευσης βιομηχανικών ορυκτών και πετρωμάτων. Οικονομοτεχνικοί παράμετροι.
  5. Εργαστηριακή μελέτη εξαμήνου
Τρόπος παράδοσης  Πρόσωπο με πρόσωπο
Χρήση τεχνολογιών πληροφορίας & επικοινωνιών

Θεωρία:

  1. Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία
  2. Επικοινωνία με τη χρήση της πλατφόρμας e-class.
  3. Ψηφιακή διάθεση όλων των διαλέξεων και των εργαστηριακών ασκήσεων

Εργαστηριακή άσκηση:

Χρήση λογισμικών για την ορυκτολογική ανάλυση, αποτίμηση και επεξεργασία των υλικών μελέτης
Οργάνωση διδασκαλίας  
Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
 Διαλέξεις Θεωρίας  2X13 = 26
 Εργαστηριακές ασκήσεις 1X13 = 13 
Άσκηση Υπαίθρου με παράδοση ατομικής έκθεσης μελέτης 1x12=12
Αυτοτελής μελέτη, προετοιμασία και μελέτη δείγματος εργασίας στο εργαστήριο και συγγραφή της γραπτής εργασίας 3χ13= 39
Μελέτη Σαββατοκύριακο 1χ13= 13
Μελέτη κατά την εβδομάδα προετοιμασίας εξετάσεων + 2 εβδομάδες διακοπών 4χ3= 12
 Σύνολο μαθήματος  115
 Αξιολόγηση φοιτητών

Γλώσσα Αξιολόγησης: Ελληνική

Ι. Θεωρία (60% της συνολικής βαθμολογίας)

Τελική Εξέταση: γραπτή, διαβαθμισμένης δυσκολίας, που μπορεί να περιλαμβάνει Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Προβλήματα-ασκήσεις

ΙΙ. Εργαστήριο (40% της συνολικής βαθμολογίας)

Ομαδική Εργαστηριακή Μελέτη-Έκθεση σχετικά με βιομηχανικά προϊόντα του εμπορίου, είτε γνωστές βιομηχανικές ορυκτές πρώτες ύλες που ανατίθενται προς μελέτη στους φοιτητές, με σκοπό να αναγνωρίσουν τις ορυκτές πρώτες ύλες που έχουν χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή τους μέσω χρήσης των αναλυτικών μεθόδων που προσφέρονται (περιθλασιμετρία ακτίνων Χ) και να αναζητήσουν στη βιβλιογραφία πιθανές άλλες βιομηχανικές χρήσεις τους.

Η ποσόστωση της βαθμολογία ισχύει μόνο στην περίπτωση που ο φοιτητής εξασφαλίζει το βαθμό βάσης ‘5’ στην τελική γραπτή εξέταση.

Βαθμολογική κλίμακα: 1 έως 10. Ελάχιστος βαθμός επιτυχίας: 5.

Βαθμοί <3 αντιστοιχούν σε βαθμό ECTS F.

Βαθμός 4 αντιστοιχεί σε βαθμό ECTS FX.

Για τους επιτυχημένους βαθμούς υπάρχει η εξής αντιστοιχία:

5 <-> E, 6 <-> D, 7 <-> C, 8 <-> Β and >9 <-> A
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
  1. Εφαρμοσμένη Πετρολογία – Βιομηχανικά Ορυκτά”, από Α. Κατερινόπουλο και Μ. Σταματάκη, Εκδ. Παν/μίου Αθηνών, 2005
  2. Ορυκτός Πλούτος της Ελλάδος”, Α. Τσιραμπίδης, Εκδόσεις Γιαχούδη, 2005
  3. Industrial Minerals and their uses”, P.A. Ciullo, 1996, Elsevier
  4. Introduction to industrial minerals”, D.A.C. Manning, 1995, Chapman & Hall, 1995

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

  1. Minerals (Open Source Journal)
  2. Industrial minerals