Το μάθημα απευθύνεται σε προπτυχιακούς φοιτητές που γνωρίζουν και κατανοούν σε ικανοποιητικό βαθμό τα αντικείμενα της Τεκτονικής Γεωλογίας και της πετρογραφίας και γνωρίζουν τις βασικές αρχές της γεωλογικής χαρτογράφησης. Στόχος του μαθήματος είναι ο φοιτητής να αποκτήσει προχωρημένες γνώσεις και δεξιότητες στην κατασκευή γεωλογικού χάρτη.

Ο φοιτητής με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος θα είναι σε θέση:

• Να αναγνωρίζει και να ομαδοποιεί λιθολογίες σε εμφανίσεις κρυσταλλικών πετρωμάτων
• Να αναγνωρίζει και να κατανοεί τα ιστολογικά στοιχεία των κρυσταλλικών πετρωμάτων
• Να εκτελεί υπαίθριες μετρήσεις προσανατολισμού των ιστολογικών στοιχείων των πετρωμάτων
• Να χαρτογραφεί και να χαρακτηρίζει γεωλογικές επαφές στην ύπαιθρο
• Να χαρτογραφεί τεκτονικές δομές στην ύπαιθρο
• Να κατασκευάζει και να συνθέτει γεωλογικούς χάρτες σε περιοχές μέτριας δυσκολίας
• Να συνθέτει γεωλογικές τομές και καθώς και την τεκτονοστρωματογραφική διάθρωση της περιοχής με βάση τα στοιχεία που εμφανίζονται στο γεωλογικό χάρτη που κατασκεύασε.
• Να συντάσσει μια πλήρη έκθεση γεωλογικού χάρτη.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών,
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις,
• Αυτόνομη εργασία,
• Ομαδική εργασία,
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον,
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

• Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
• Ομαδοποίηση λιθολογιών με βάση την κλίμακα χαρτογράφησης
• Αναγνώριση των ιστολογικών στοιχείων των κρυσταλλικών πετρωμάτων
• Υπαίθριες μετρήσεις προσανατολισμού με τη γεωλογική πυξίδα
• Αποτύπωση και ανάλυση μεσοσκοπικών γεωλογικών τομών
• Χαρτογράφηση και χαρακτηρισμό των γεωλογικών επαφών
• Χαρτογράφηση τεκτονικών δομών

1. Κουκουβέλας Ι., Κοκκάλας Σ., Ζυγούρη Β. 2010. Γεωλογία & Σεισμοί, Εκδόσεις Δίσιγμα, Θεσσαλονίκη, σελ. 415.
2. Hollocher Κ. 2014. A pictorial guide to metamorphic rocks in the field. CRC Press/Balkema.
3. Lisle R., Brabham P., Barnes J. 2011. Basic geological mapping. John Wiley & Sons, Ltd.
4. Ξυπολιάς Π. 2009. Αζιμουθιακές προβολές στην Τεκτονική Γεωλογία. Εκδόσεις ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ, Αθήνα, σελ. 197.

Το μάθημα απευθύνεται σε προπτυχιακούς φοιτητές που γνωρίζουν και κατανοούν τις βασικές γνώσεις της Γεωλογίας και της Τεκτονικής Γεωλογίας. Στόχος του μαθήματος είναι ο φοιτητής να αποκτήσει προχωρημένες γνώσεις και δεξιότητες σε θέματα που αφορούν στην κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών, τους μηχανισμούς που ελέγχουν τις κινήσεις αυτές καθώς και τις διεργασίες (π.χ. παραμόρφωση πετρωμάτων, μαγματισμός, μεταμόρφωση) που συνδέονται με τις κινήσεις αυτές

Ο φοιτητής με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος θα είναι σε θέση:

• Να γνωρίζει και να κατανοεί τη δομή του εσωτερικού της γης
• Να γνωρίζει και να κατανοεί τη δομή και τις διαφοροποιήσεις του φλοιού της γης
• Να γνωρίζει και να κατανοεί τους τρόπους κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών
• Να γνωρίζει και να κατανοεί τις δυνάμεις και τους μηχανισμούς του ελέγχουν την κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών
• Να γνωρίζει και να κατανοεί τις διεργασίες (π.χ. παραμόρφωση πετρωμάτων, μαγματισμός, μεταμόρφωση) που συνδέονται με την απόκλιση, σύγκλιση και σύγκρουση των λιθοσφαιρικών πλακών
• Να διαχωρίζει περιοχές του πλανήτη που έχουν σχηματιστεί λόγω κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών στην γεωλογική τους εξέλιξης από περιοχές που χαρακτηρίζονται από περιορισμένη κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών.
• Να κατανοεί τη σημασία της κίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών στο σχηματισμός των οροσειρών.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών,
• Αυτόνομη εργασία,
• Ομαδική εργασία,
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει τα ακόλουθα κεφάλαια:

1. Ιστορική εξέλιξη των κλασσικών θεωριών για την ορογένεση
2. Η δομή του εσωτερικού της γης
3. Κύρια τεκτονικά χαρακτηριστικά της λιθόσφαιρας
4. Η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών
5. Αποκλίνουσες λιθοσφαιρικές πλάκες και συντηρητικά περιθώρια
6. Συγκλίνοντα περιθώρια λιθοσφαρικών πλακών
7. Σύγκρουση λιθοσφαιρικών πλακών – ορογένεση
8. Ανατομία του ορογενούς-ορογενετική παραμόρφωση

1. Παραδόσεις με χρήση παρουσιάσεων με power point.
2. Εργαστήρια με επίλυση δεκατριών προβλημάτων.
3. Σε περίπτωση που υπάρχουν διαθέσιμες πιστώσεις δύναται να πραγματοποιηθεί δυο ημέρες άσκησης υπαίθρου για την καλύτερη κατανόηση των δομικών στοιχείων και της παραμόρφωσης στα περιθώρια μικροπλακών στην Κεντρική Ελλάδα..

1. Κοκκάλας Σ. 2012. Γεωδυναμική. Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρώ
2. D. Turcotte and G. Schubert, 2002. Geodynamics (2^nd Edition), Cambridge University Press.
3. Kearey, K. Klepeis, F. Vine, 2009. Global tectonics, 3^rd Edition, Wiley-Blackwell.

Το μάθημα δίνει τη θεωρητική και αντικειμενική γνώση που σχετίζεται με την αναγνώριση και τον προσδιορισμό της φυσικής και μηχανικής συμπεριφοράς των γεωλογικών σχηματισμών, στα πλαίσια του σχεδιασμού και της μελέτης - κατασκευής των τεχνικών έργων.

Ο φοιτητής κατέχει νοητικές και πρακτικές δεξιότητες και έχει τη δυνατότητα:

• Αξιοποίησης τεχνογνωσίας για την εκτίμηση των φυσικών - μηχανικών παραμέτρων των εδαφικών σχηματισμών μέσω εργαστηριακών και επιτόπου μεθοδολογιών και προσομοιώσεων (χρήση κατάλληλων μεθόδων, υλικών και οργάνων)
• Εφαρμογής γνώσεων και δημιουργικής σκέψης για την επίλυση προβλημάτων σχετικών με τις ιδιαίτερες και απρόβλεπτες γεωλογικές συνθήκες που θα συναντηθούν κατά το σχεδιασμό του τεχνικού έργου (κατάλληλη δειγματοληψία σε βάθος, δυνητικές αστοχίες βραχομάζας κ.λπ.)

 Επίσης ο φοιτητής στο εργασιακό περιβάλλον έχει την ικανότητα να ανταποκριθεί:

• με επάρκεια στη διεπιστημονικότητα που απαιτούν τα τεχνικά έργα (μελέτη - κατασκευή)
• με υπευθυνότητα και αξιοπιστία στην περίπτωση αυτόνομης απασχόλησης

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Λήψη αποφάσεων
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον 

1. Εδαφικοί σχηματισμοί (εδάφη): γένεση, σύσταση – δομή, φυσικές ιδιότητες, ιδιότητες ταξινόμησης (διαβάθμιση, συνεκτικότητα, ενεργότητα), διόγκωση, περιγραφή - ταξινόμηση, μηχανική συμπεριφορά (διατμητική αντοχή - κριτήρια θραύσης,  παραμορφωσιμότητα - στερεοποίηση).
2. Βραχώδες υλικό (βράχια): σύσταση – δομή, ταξινόμηση, φυσικές παράμετροι, μηχανική αντοχή, κριτήρια θραύσης, παραμορφωσιμότητα, ταξινόμηση ακέραιου πετρώματος
3. Ασυνέχειες βραχωδών σχηματισμών: παράμετροι μηχανικής περιγραφής (προσανατολισμός, απόσταση, εξάπλωση, αντοχή τοιχωμάτων, τραχύτητα, άνοιγμα), μετρήσεις από δειγματοληπτικές γεωτρήσεις.
4. Δειγματοληπτικές γεωτρήσεις για γεωτεχνικές έρευνες: σκοπός εκτέλεσης, βάθος διάτρησης - διάταξη, διάμετρος δείγματος, γεωτρητικός εξοπλισμός - γεωτρύπανα, μέθοδοι δειγματοληψίας εδαφικών και βραχωδών σχηματισμών, συσκευασία - φύλαξη, εξέταση και περιγραφή δειγμάτων, δείκτες πυρηνοληψίας και RQD, σύνταξη γεωτεχνικών τομών γεωτρήσεων.
5. Επιτόπου δοκιμές γεωτεχνικής: δοκιμή πρότυπης διείσδυσης (SPT), δοκιμή στατικής πενετρομέτρησης (CPT), δοκιμή πρεσσιομέτρησης (MPM), δοκιμή crosshole, δοκιμές διαπερατότητας - εισπιέσεων (Maag, Lefranc, Lugeon)
6. Εργαστηριακές Ασκήσεις σε: (α) εργαστηριακές δοκιμές εδαφικών σχηματισμών (Εδαφομηχανικής) σύμφωνα με τις πρότυπες προδιαγραφές ASTM, BS και Ε105-86, (β) επιτόπου δοκιμές γεωτεχνικής σύμφωνα με τις πρότυπες προδιαγραφές  ASTM, BS και Ε106-86
7. Άσκηση υπαίθρου σε επιτόπου δοκιμές γεωτεχνικής για τη μελέτη - κατασκευή συγκοινωνιακών τεχνικών έργων και υποβολή εργασίας

• Χρήση Τεχνολογιών Πλήροφορίας και Επικοινωνίας (power point) στη διδασκαλία
• Ηλεκτρονική Παράδοση των Εργαστηριακών Ασκήσεων σε αρχεια pdf ατομικά σε κάθε φοιτητή, σε εβδομαδιαία βάση, δύο (2) ημέρες πριν την εκπαιδευτική διαδικασία, μετά από την αρχική εγγραφή του στην ιστοσελίδα του Εργαστηρίου Τεχνικής Γεωλογίας με χρήση ατομικού κωδικού πρόσβασης.
• Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας και Διάχυση του εκπαιδευτικού υλικού μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας  e_class

Γλώσσα: Ελληνικά (Αγγλικά για Erasmus)

Ι) Αξιολόγηση Εργαστηριακών Ασκήσεων (30%):

(α) Κάθε Άσκηση παραδίδεται επιλυμένη την επόμενη εβδομάδα από την εκπαιδευτική της διαδικασία, διορθώνεται , βαθμολογείται και επιστρέφεται στο φοιτητή. Υπολογίζεται ο μέσος όρος όλων των ασκήσεων (α)

((β) γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει  την επίλυση εργαστηριακών ασκήσεων

Τελική Αξιολόγηση (I) = (α)*9% + (β)*21%

ΙΙ) Τελική Γραπτή Εξέταση Μαθήματος   (70%):

Τεχνικά Βιβλία :

1. Τεχνική Γεωλογία (2002). Γ. Κούκης, Ν. Σαμπατακάκης Εκδόσεις Παπασωτηρίου, σελ. 514.
2. Engineering Geology. Principle and practice (2009). D.G. Price, Springer.
3. Engineering Geology (2007). F.G. Bell. Second edition. B.H.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

1. Bulletin of Engineering Geology and the Environment. Springer
2. Engineering Geology. Elsevier.
3. Geotechnical and Geological Engineering. Springer

Τα μαθησιακά αποτελέσματα στους φοιτητές συνίστανται στα ακόλουθα:

• Να αποκτήσουν σφαιρική γνώση πάνω σε όλες τις πηγές πρωτογενούς ενέργειας, που σήμερα διαθέτει ή και εκμεταλλεύεται η ανθρωπότητα.
• Να κατανοήσουν τις γεωλογικές αρχές που διέπουν την κοιτασματογένεση των ενεργειακών πρώτων υλών, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθεμιάς, καθώς και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στην κοιτασματολογική έρευνα και την εκμετάλλευσή τους.
• Να γνωρίσουν τις εξωενεργειακές χρήσεις των ενεργειακών πρώτων υλών.
• Να είναι σε θέση να εκτιμήσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη χρήση τους.
• Να διακρίνουν τα πλεονεκτήματα, αλλά και τις αδυναμίες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στο τέλος των μαθημάτων οι φοιτητές θα έχουν αναπτύξει τις ακόλουθες ικανότητες/προσόντα:

• Τη δυνατότητα να αποδεικνύουν τη γνώση και κατανόησή τους σε ουσιώδη ζητήματα, αρχές και θεωρίες, που αφορούν στις ενεργειακές πηγές.
• Την ικανότητα να εφαρμόζουν τα παραπάνω στην αξιολόγηση δεδομένων, που αφορούν στην κοιτασματολογική έρευνα και αξιοποίηση των ενεργειακών πηγών και των ενεργειακών πρώτων υλών.
• Την ικανότητα να ανατρέχουν στη σχετική βιβλιογραφία και να ενισχύουν την ήδη κτηθείσα γνώση.
• Την καλλιέργεια των ικανοτήτων που χρειάζονται για την επαγγελματική εξέλιξη στο αντικείμενο αυτό.
• Τη διαδραστική ικανότητα και τη διεπιστημονική συνεργασία.

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Αυτόνομη εργασία
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

• Άνθρωπος και Ενέργεια
• Ορυκτοί Άνθρακες (κοιτασματογένεση, ενανθράκωση, κοιτασματολογική έρευνα, εξόρυξη, χρήσεις, παγκόσμια και εγχώρια αποθέματα, περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εξόρυξη και τη χρήση τους)
• Ορυκτοί Υδρογονάνθρακες (κοιτασματογένεση, ωρίμανση, κοιτασματολογική έρευνα, εξόρυξη, χρήσεις, παγκόσμια και εγχώρια αποθέματα, περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εξόρυξη και τη χρήση τους)
• Άλλοι ορυκτοί υδρογονάνθρακες (βιτουμενιούχα πετρώματα, αέριο γαιανθράκων, υδρίτες).
• Πυρηνικά Καύσιμα: Ουράνιο και Θόριο (γεωχημικές ιδιότητες, ορυκτά, κοιτασματογένεση, κοιτασματολογική έρευνα, εξόρυξη, χρήσεις, εγχώρια κοιτάσματα, περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εξόρυξη και τη χρήση τους)
• Ήπιες & Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Υδραυλική, Γεωθερμική, Ηλιακή και Αιολική ενέργεια, Βιομάζα. Ενέργεια των Ωκεανών, Πυρηνική σύντηξη)
• Διδασκαλία από την πλευρά των φοιτητών επιλεγμένων μαθημάτων σε ακροατήριο. Διεύρυνση γνώσεων, ανάπτυξη δεξιοτήτων και διαμόρφωση θετικών στάσεων των φοιτητών σε σχέση με τη χρήση και την παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ. Χρήση ερωτηματολογίου, με ερωτήσεις κλειστού και ανοικτού τύπου, όπου καταγράφηκαν οι απόψεις των φοιτητών που πήραν μέρος στις ΜΔ ασκήσεις ως δάσκαλοι και ως μαθητές.

• Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (power point, pdf) και μαυροπίνακα.
• Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Α. Ασκήσεις

• Κατά τη διάρκεια του εξαμήνου δίνονται στους φοιτητές ασκήσεις, που πρέπει να λύσουν στο σπίτι και να παραδώσουν σε συγκεκριμένη προθεσμία. Η εμπρόθεσμη παράδοση των ασκήσεων αποτελεί βασική προϋπόθεση συμμετοχής στην τελική εξέταση.

Β. Γραπτή τελική εξέταση, που περιλαμβάνει:

• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης
• Ερωτήσεις ανάπτυξης
• Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής
• Επίλυση προβλημάτων
• Σχεδίαση, κατανόηση και ερμηνεία κοιτασματολογικών τομών/χαρτών

Ελληνική

1. Χρηστάνης, Κ., 1998. Ενεργειακές Πηγές & Ενεργειακές Πρώτες Ύλες. Παν. Πατρών.

Ξενόγλωσση

1. Chatterjee, K.K., 2006. Uses of energy minerals and changing techniques. New Age International (P) Ltd, New Delhi.
2. Dahlkamp, F.J., 2010. Uranium Deposits of the World. Springer-Verlag, Berlin.
3. Buchla, D.M., Kissell, T.E., Floyd, T.L., 2014. Renewable Energy: Sources, Processes, and Systems. Pearson Publ.

Περιοδικά